تصمیم جنجالی افزایش تعرفه خودروهای برقی و آینده مبهم این خودروها در سال ۱۴۰۴
از سال آینده، قرار است تعرفه واردات خودروهای برقی از ۴ درصد به ۱۰۰ درصد افزایش یابد؛ تصمیمی جنجالی که سرنوشت خودروهای برقی را در سال ۱۴۰۴ با ابهام جدی مواجه می‌کند.
در حالی که وزیر پیشین صمت (وزیر کنونی نیرو) پیش از این تبلیغات زیادی برای تولید و واردات خودروهای برقی و توسعه ناوگان حمل و نقل برقی در کشور انجام داده بود، تغییرات جدید در دولت و افزایش ۲۵ برابری تعرفه واردات خودروهای برقی در بودجه سال ۱۴۰۴، موجب نگرانی‌هایی درباره آینده این پروژه شده است.
انتظار می‌رفت با سیاست‌های حمایتی وزیر صمت دولت سیزدهم و برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در سال ۱۴۰۴ شاهد گسترش خودروهای برقی و حمل و نقل پاک در کشور باشیم، اما با تغییر رویکرد دولت و نبود پیش‌بینی برای واردات خودروهای برقی در برنامه بودجه، این پروژه با مشکلات جدی روبه‌رو شده است.
چالش‌های پیش روی خودروهای برقی در ایران
این تصمیمات در حالی گرفته می‌شود که در سطح جهانی، بسیاری از کشورها از دهه‌ها پیش به دنبال جایگزینی خودروهای سوخت فسیلی با خودروهای برقی بوده‌اند و توافقات زیادی در این زمینه انجام داده‌اند. در ایران، با وجود برخی اقدامات محدود در یک دهه اخیر و تلاش‌های دولت قبل برای طراحی، تولید و عرضه خودروهای برقی و هیبریدی، به نظر می‌رسد سیاست‌های واردات این خودروها تغییر کرده و دولت کنونی تمایلی به توسعه این حوزه ندارد.
نقض قانون هوای پاک و موانع موجود
در حالی که زیرساخت‌های لازم برای خودروهای برقی، مانند ایستگاه‌های شارژ و تأمین برق، در کشور به طور کامل فراهم نیست، افزایش تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی با ماده ۹ قانون هوای پاک مغایرت دارد. این قانون تأکید دارد که دولت باید از تولید و واردات این خودروها حمایت کند و مشوق‌های لازم را برای گسترش این تکنولوژی فراهم سازد.
با این حال، افزایش تعرفه خودروهای برقی از ۴ درصد به ۱۰۰ درصد عملاً مانعی جدی برای تحقق این سیاست‌ها به‌شمار می‌آید.
روند واردات و وضعیت کنونی بازار خودروهای برقی
در یک سال اخیر، شاهد رشد قابل توجهی در واردات خودروهای برقی بوده‌ایم و با عزم جدی سیاست‌گذاران و حمایت‌های خودروسازان، تعداد زیادی از خودروهای برقی وارد بازار شده است. طبق اعلام رئیس کل گمرک، تا دی ماه ۱۴۰۳، حدود ۸ هزار دستگاه خودروی برقی وارداتی به کشور ترخیص شده است.
اما در حالی که بسیاری از خودروسازان و مونتاژکاران برای تولید و واردات خودروهای برقی و توسعه ایستگاه‌های شارژ تلاش می‌کنند، به نظر می‌رسد که وزیر جدید صمت علاقه‌ای به توسعه این بخش ندارد.
تأثیر افزایش تعرفه‌ها بر بازار و آلودگی هوا
افزایش تعرفه واردات خودروهای برقی از ۴ درصد به ۱۰۰ درصد، باعث خواهد شد که قیمت این خودروها به شدت افزایش یابد و مصرف‌کنندگان ایرانی به سمت خودروهای بنزینی و دیزلی سوق پیدا کنند. این روند نه تنها هزینه‌های اقتصادی را برای کشور افزایش خواهد داد، بلکه منجر به افزایش مصرف بنزین و آلودگی هوا در شهرهای بزرگ نیز خواهد شد.
نیاز به اصلاح سیاست‌های دولت
کارشناسان بر این باورند که در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان به‌سرعت به سمت حذف خودروهای بنزینی و جایگزینی آن‌ها با خودروهای برقی حرکت می‌کنند، دولت و مجلس باید با همکاری یکدیگر، اصلاحاتی در قانون بودجه انجام دهند و از اجرای تصمیمات محدودکننده جلوگیری کنند. آن‌ها همچنین پیشنهاد می‌دهند که دولت با اعمال سیاست‌های تشویقی، علاوه بر کاهش آلودگی هوا، از تحمیل هزینه‌های اضافی به اقتصاد کشور جلوگیری کند.
