پنج مشتری بالقوه برای خرید سهام دولتی خودروسازان
مصوبه اخیر هیات عالی واگذاری، مبنی بر عرضه سهام دولتی دو شرکت بزرگ خودروساز کشور، بار دیگر سوالاتی را پیرامون خریداران اصلی سهام دولتی خودروسازان مطرح کرده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، در این زمینه، پنج دسته از مشتریان بالقوه برای خرید سهام ایران خودرو و سایپا شامل قطعه‌سازان، مونتاژکاران خودرو، برخی شرکای خارجی خودروسازی (به‌ویژه شرکت‌های چینی)، شرکت‌های صنایع غذایی، و افراد متمول شناسایی شده‌اند.
1. قطعه‌سازان: مشتری همیشگی
در شرایطی که پرونده واگذاری سهام دولتی خودروسازان در حال باز شدن است، قطعه‌سازان همواره یکی از مشتریان اصلی خرید سهام این شرکت‌ها بوده‌اند. این دسته از شرکت‌ها به دلیل داشتن سهام در خودروسازان و تمایل به افزایش سهام خود در این شرکت‌ها، به دنبال آن هستند تا نقشی پررنگ‌تر در تصمیم‌گیری‌های کلیدی مانند قیمت‌گذاری و مدیریت خودروسازان ایفا کنند. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که حضور دولت در این دو خودروساز بزرگ، تصمیمات مهم را با چالش مواجه کرده است. البته، برخی نمایندگان مجلس نیز از واگذاری سهام دولتی به قطعه‌سازان انتقاد کرده و آن را موجب ایجاد انحصار جدید می‌دانند.
2. مونتاژکاران: چالش جدی خودروسازان داخلی
شرکت‌های بخش خصوصی یا همان مونتاژکاران خودرو نیز یکی دیگر از مشتریان بالقوه هستند. این شرکت‌ها که از نظارت‌های سخت‌گیرانه دولتی دورتر هستند، از وضعیت مالی بهتری نسبت به خودروسازان دولتی برخوردارند و در این راستا می‌توانند گزینه‌های خوبی برای خرید سهام ایران خودرو و سایپا به شمار آیند. با این حال، احتمال ورود این دسته از شرکت‌ها، به‌ویژه مونتاژکاران چینی به این عرصه وجود دارد که در گذشته برای همکاری با خودروسازان ایرانی ابراز علاقه کرده بودند.
3. صنایع غذایی: ورود غریبه‌ها
در این میان، برخی شرکت‌های فعال در صنایع غذایی که در سال‌های اخیر تمایل به گسترش فعالیت‌های خود به سمت صنعت خودرو پیدا کرده‌اند، نیز به‌عنوان مشتریان بالقوه خرید سهام مطرح شده‌اند. به‌رغم اینکه احتمال واگذاری سهام به این گروه بسیار کم است، برخی از شرکت‌های مواد غذایی می‌خواهند شانس خود را برای خرید سهام دولتی ایران خودرو و سایپا امتحان کنند.
4. افراد متمول: مشتری‌های کم‌احتمال
در شرایطی که این گزینه کمترین احتمال را دارد، برخی افراد متمول نیز ممکن است برای خرید سهام دولتی ایران خودرو و سایپا تمایل نشان دهند. با این حال، تجربیات گذشته واگذاری‌ها به افراد حقیقی، به‌ویژه در مواردی مانند فولاد خوزستان و نیشکر هفت‌تپه، نشان‌دهنده مشکلات و ریسک‌های بالا در این نوع واگذاری‌ها است. بنابراین، احتمال واگذاری این سهام به افراد به‌طور کلی ضعیف به نظر می‌رسد.
5. خودروسازان خارجی: گزینه‌ای پرچالش
پیشنهاد فروش سهام دولتی خودروسازان ایران به خودروسازان خارجی، به‌ویژه از سوی کارشناسان صنعت خودرو، به‌عنوان گزینه‌ای مطرح شده است که می‌تواند وضعیت خودروسازی ایران را بهبود بخشد. این رویکرد، به‌ویژه در صورت لغو تحریم‌ها، می‌تواند بهترین سناریو برای خصوصی‌سازی ایران خودرو و سایپا باشد. در گذشته نیز شرکت‌های خودروساز معتبر دنیا علاقه خود را به خرید سهام ایران خودرو و سایپا نشان داده‌اند، اما به‌دلیل تحریم‌ها و مشکلات سیاسی، این مذاکرات هرگز به نتیجه نرسیده است.
نتیجه‌گیری با وجود پنج مشتری بالقوه برای خرید سهام دولتی ایران خودرو و سایپا، احتمال اجرایی شدن این واگذاری همچنان نامشخص است. فیلترهای قانونی و مخالفت‌های داخلی، به‌ویژه از سوی برخی نمایندگان مجلس، ممکن است مانع از خروج دولت از صنعت خودروسازی شوند و این واگذاری همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند.
