در شرایطی که خودروسازان و قطعه سازان با مشکل تامین و تخصیص به موقع ارز برای تولید دست و پنجه نرم می کنند موضوع اختصاص یک میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو در هفته های اخیر همچنان تردیدهای زیادی را برای افکار عمومی به خصوص برای تولیدکنندگان و قطعه سازان خودرو ایجاد کرده است.
در این راستا، مطالبات و انتقادات فعالان این صنعت مانند خودروسازان و قطعه‌سازان به وضوح بیان شده است. مهم‌ترین نکات و جزئیات عبارتند از:
- اختصاص ارز به واردات خودرو: در حالی که خودروسازان و قطعه‌سازان در سال جاری با مشکلات جدی در تأمین ارز برای واردات مواد اولیه و قطعات ضروری برای تولید خودرو روبه‌رو هستند، دولت تصمیم گرفته است که یک میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو اختصاص دهد. این اقدام نگرانی‌های زیادی را در بین تولیدکنندگان ایجاد کرده است، به‌ویژه در شرایطی که تخصیص ارز برای تولیدکنندگان با تأخیر مواجه است. این تصمیم موجب شده که خودروسازان و قطعه‌سازان نگران شوند که ممکن است واردات خودرو در اولویت قرار گیرد، در حالی که نیاز به حمایت و تخصیص ارز برای تولید داخلی در اولویت است.
- انتقاد از سیاست‌های حمایتی واردات: اصغر خسروشاهی، رئیس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، با اشاره به این موضوع که بازار خودرو ایران نیاز به واردات برای تأمین نیازهای خاص و آشنایی با تکنولوژی روز دارد، بیان کرده که تخصیص ارز به واردات بیش از ۱۰ درصد نیاز بازار، به ضرر تولید داخلی است. وی تأکید دارد که باید تعادل در تخصیص ارز برای تولید و واردات حفظ شود تا از بروز بحران در صنعت خودرو جلوگیری شود.
- مشکلات مونتاژکاری و نبود ارزش افزوده: خسروشاهی در ادامه با انتقاد از روند مونتاژ خودرو در کشور، بیان کرده که مونتاژ خودرو هیچ ارزش افزوده صنعتی یا اقتصادی برای کشور ندارد. او همچنین به ایجاد رانت در صنعت مونتاژ اشاره کرده و معتقد است که شرکت‌های مونتاژکار با ۳۰ درصد داخلی‌سازی از تعرفه‌های حمایتی مشابه خودروسازان داخلی با ۸۰ درصد ساخت داخل بهره‌برداری می‌کنند. این وضعیت به جای تشویق به تولید داخلی، بیشتر به سمت مونتاژ و واردات سوق می‌دهد و باعث می‌شود که خودروهای مونتاژی با قیمت‌های غیرمنطقی و بدون ارزش افزوده واقعی به مردم فروخته شوند.
- پیشنهادات اصلاحی برای حمایت از تولید داخلی: رئیس انجمن قطعه‌سازان خواستار تغییر در سیاست‌های جاری و بازنگری در تعرفه‌ها شده است. او پیشنهاد داده که تعرفه‌ها به‌صورت پلکانی تنظیم شود به‌طوری‌که هرچه درصد داخلی‌سازی افزایش یابد، تعرفه‌ها کاهش یابد. این پیشنهاد به منظور تشویق خودروسازان به افزایش داخلی‌سازی است. همچنین وی اشاره کرد که برای خودروهایی که زیر ۵۰ درصد ساخت داخل دارند، تعرفه‌های مونتاژکاری باید مشابه خودروهای وارداتی محاسبه شود.
- انتقاد از انحصار در واردات خودرو: خسروشاهی به شدت از انحصار در واردات خودرو انتقاد کرده است. وی معتقد است که در صورت ادامه سیاست‌های فعلی واردات، بازار خودرو ایران در اختیار تعداد محدودی واردکننده قرار خواهد گرفت که این روند در تضاد با اصول رقابت آزاد است. او تاکید کرده که باید شرایط برای واردات خودرو از سوی هر شخص حقیقی یا حقوقی که شرایط آن را دارد فراهم شود تا بازار رقابتی باقی بماند و از انحصار جلوگیری شود.
- حمایت از رقابت آزاد و اصلاح سیاست‌های دولت: خسروشاهی در پایان بیان کرد که سیاست‌های دولت در حوزه خودرو نیاز به اصلاحات جدی دارد. وی تأکید کرد که سیاست‌های اشتباهی که از دولت‌های گذشته به ارث رسیده‌اند، باید اصلاح شوند تا صنعت خودرو ایران به مسیر درست خود بازگردد. از وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت (صمت) خواسته شده که این تغییرات را انجام دهد و مانع از ادامه روند فعلی که به نفع مونتاژکاران و به ضرر تولید داخلی است، شود.
