وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره مذاکرات اخیر با چینیها در سفر اخیر به این کشور، گفت: چین در صنعت خودرو به پیشرفتهای خوبی دست یافته و توانسته در بازارهای بینالمللی نقش فعال داشته باشد. این کشور سالانه حدود ۲۵ میلیون دستگاه خودرو تولید میکند و این میتواند پتانسیلی برای رشد فزاینده در این حوزه باشد.
عباس علیآبادی با استقبال از پیشرفتهای چین در حوزه خودرو برای توسعه صنایع داخلی و انتقال تجربیات تحقیقاتی، از مذاکرات تهران و پکن برای تولید مشترک خودرو خبر داد و تأکید کرد: تلاش کردیم با این بازار ارتباط بگیریم و به نحوی با چین در توسعه صنعت خودرو مشارکت داشته باشیم؛ ازاینرو شرکتهای ایرانی را با خود همراه کردیم تا با برخی از تولیدکنندگان برتر چین یک هماهنگی و ارتباطی برای توسعه تولید مشترک و دسترسی به اهداف کشور برقرار کنیم.
علیآبادی با بیان اینکه دولت مصمم است تا سال ۱۴۰۳ تاکسیها و خودروهای عمومی را هیبریدی و برقی کند، گفت: دولت بنا دارد تعرفه خودروهای برقی را به شدت کاهش دهد. همچنین گسترش تاکسیهای برقی نیازمند فراهم کردن زیرساخت متناسب است تا پایان سال جاری رشد محسوسی در تهران و برخی کلان شهرهای کشور خواهیم داشت.
نکته جالب و البته امیدوارکننده ای که وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح کرده، این است که واردات خودرو باید آزاد باشد تا مردم قدرت انتخاب داشته باشند؛ اما حمایت از تولید داخل هم محفوظ است.
جدای از تناقضی که به صورت سنتی بین قدرت انتخاب مردم در بازار خودرو و حمایت از تولید داخلی ایجاد شده است، این سوال مطرح میشود که آیا واردات خودرو قرار است مانند آنچه از اواخر سال گذشته انجام شده و هنوز عملکرد آن نامشخص است انجام شود یا بناست به سنت سالهای قبل، شرکتهای بخش خصوصی در رقابت با یکدیگر محصولاتی از انواع برندهای تقریبا معتبر جهانی را وارد کنند؟
البته باید امیدوار بود که واردات خودرو به صورت خاص به سمت خودروهای چینی متمایل نشود که در این صورت به واسطه پشتیبانی و خدمات پس از فروش ضعیف این محصولات، احتمال بروز گرفتاریهای روزمره برای خریداران خودروهای وارداتی هم بعید نخواهد بود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه دولت بنا دارد تعرفه خودروهای برقی را به شدت کاهش دهد و این کاهش میتواند مشوق مردم باشد، گفت: بنا داریم با مشوقهایی به تاکسیداران کمککنیم تا قیمت تمام شده تاکسی برقی اختلاف چندانی با نمونه بنزینی نداشته باشد.
علیآبادی، در اظهارات خود به لزوم توجه به خودروهای هیبریدی و برقی اشاره کرده و از ارتباط با شرکتهای صاحب فناوری و تحقیقت در این حوزه خبر داده است که پیرو موضعگیریهای قبلی او درباره این خودروهاست و بحثی در آن نیست؛ اما نکته قابلتوجه این است که مشارکت خودروی ایران و چین در دو دهه گذشته بسیار توسعه پیدا کرده و خودروهای چینی از سهم صفر در بازار ایران به موقعیتی رسیدهاند که رد پای آنها در همه خودروسازیهای کشور مشهود است.
با این حساب، بیش از این یافتن شرکای چینی و مذاکره برای تولید مشترک خودرو در کشور اهمیت داشته باشد، این است که در این اقدامات تا چه اندازه کارنامه دو دهه حضور خودروی چینی در ایران بررسی و سنجیده شده است و در مذاکرات جدید آیا تمهیدی برای رفع نواقص این مشارکت انجام شده یا نه؟
واقعیت امروز بازار خودروهای چینی در ایران، این است که خودروهای چینی بدون داخلی سازی در حال مونتاژ هستند و غالباً در دسته گرانترین خودروهای بهاصطلاح تولید داخل به بازار عرضه میشوند. این در حالی است که از ابتدای دهه ۹۰ قرار بود این خودروسازان با انتقال دانش فنی و ایجاد زنجیره قطعهسازی در ایران، سهم داخلی سازی را در گام اول به ۴۰ درصد و در گامهای بعدی تا تولید داخلی تحت لیسانس ارتقا دهند.
همچنین در شرایطی که بخش عمده بازار خودرو داخلی به خودروهای ارزانقیمت برای طبقه ضعیف و متوسط اختصاص دارد، خودروهای چینی در سایه ممنوعیت واردات خودروی خارجی، بازار خودروهای میلیاردی را تصاحب کردهاند و حتی در نمونههای مونتاژ شده در ایرانخودرو، سایپا و بهمن نیز به تولید خودروهای لوکس و گرانقیمت محدود شدهاند.
در این وضعیت باید دید، مذاکرات جدید خودرویی با چین، اعطای سهم بازار بیشتر به چینیهاست یا گامی هم برای تأمین خودروی اقتصادی و البته با کیفیت برای شهروندان ایرانی مدنظر خواهد گرفت.