دنیای اقتصاد – در حالی بزرگ‌ترین شرکت‌های خصوصی ایران به دلیل محدودیت به سمت چین روی آوردند که به نظر می‌رسد این کشور آینده خوبی در حوزه تولید خودروهای مدرن دارد. در حال حاضر نیز بسیاری از برندهای چینی پا به پای خودروسازان مطرح جهان در بازارهای آزاد جهانی نظیر امارات متحده محصولات را می‌فروشند و رقابت تنگاتنگی دارند.
اما مساله مهم در این میان این است که خصوصی‌های داخلی سراغ باکیفیت‌های چینی می‌روند یا خیر و حتی موضوع مهم‌تر اینکه آیا برندهای مطرح چین همکاری بلندمدتی را با خصوصی‌های ایران آغاز می‌کنند. با توجه به رونمایی‌های محدود این چند وقت، به نظر می‌رسد شرکت‌های خصوصی خودرو، نتوانستند برندهای مطرح چین را برای حضور در ایران مجاب کنند و این در حالی است که چند خودروساز با یک برند چینی قرارداد بسته‌اند. حتی به نظر می‌رسد دو خودروساز یک مدل از یک برند چینی را همزمان عرضه می‌کنند. اما عجیب‌تر آنکه خودروسازان خصوصی سراغ یک کلاس خودرویی یعنی پیکاپ‌ها رفته‌اند. به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۰ را باید سال چینی در عرصه خودرو نامید. چرا که از سوی خودروسازان خصوصی و غیرخصوصی معرفی و عرضه چند کلاس خودرویی محدود چینی صورت گرفته است. حال سوالی که پیش می‌آید این است که واقعا بازار ایران به این تعداد پیکاپ چینی نیاز دارد یا برندهای چینی شروط همکاری خود را در عرضه خودروهای روی دست مانده خود گذاشته‌اند. بدبینانه اینکه بازار جهانی روی خوشی به این مدل‌های چینی نشان نداده است و با توجه به شرایط تحریمی ایران، شرکت‌های چینی از این فرصت استفاده می‌کنند.
اما از سوی دیگر خودروسازان خصوصی داخلی نیز شرایط مناسبی ندارند. تقریبا ۴ سال است که اکثر این شرکت‌ها فعالیت قابل توجهی نداشته‌اند و با توجه به اینکه در سال‌های ۹۴ و ۹۵ سرمایه‌گذاری‌های خود را گسترش داده و نیروی انسانی جذب کردند، با سختی از شرایط گذشتند. در کنار اینکه برخی از این شرکت‌ها به مرز ورشکستگی رسیدند و تعطیل شدند، برخی نیز نزدیک به چهار سال است که خودروهای فروخته شده را به مشتریان تحویل نداده‌اند.
هزینه‌های سربار نیروی انسانی و موارد دیگر را به دغدغه خودروسازان خصوصی باید اضافه کرد، مواردی که اهمیت چندانی برای خودروسازان دولتی ندارد. به همین دلیل و برای راه افتادن دوباره فعالیت این شرکت‌ها و ایجاد گردش مالی، خودروسازان خصوصی به هر نوع تجارتی چنگ زدند، اما به دلیل شرایط تحریمی موفق نشدند. حال که برخی نیز از این شرایط سخت عبور کرده‌اند به امید راه افتادن دوباره فعالیت در ایران، راه را برای عرضه خودروهای چینی هموار کردند.
خودروسازی ایلیا و دایون Y۵
صنایع خودروسازی ایلیا و کیان موتور وارنا زیر‌مجموعه یک هلدینگ هستند که صنایع خودروسازی ایلیا در کارخانه‌ای واقع در شهرک صنعتی کاوه در استان مرکزی وظیفه تولید خودروها را بر عهده دارد و کیان موتور وارنا عرضه و خدمات پس از فروش این خودروها را انجام می‌دهد.
شرکت کیان موتور وارنا به عنوان نماینده انحصاری واردات برند بورگوارد در ایران، خودروهای بورگوارد BX۷ و BX۵ را به بازار ایران عرضه کرد و این شرکت جزو معدود شرکت‌های واردکننده بود که با وجود بسته شدن واردات خودرو و تحریم‌ها توانست به تمام تعهدات خود عمل کند. حال پس از بسته شدن واردات خودرو در ایران، عرضه این خودرو نیز مانند سایر برند‌ها متوقف شد و کیان موتور وارنا نیز مانند سایر شرکت‌ها به ارائه خدمات پس از فروش این برند پرداخت. تولید خودروهای بورگوارد نیز در صورت رفع تحریم صنعت خودروی ایران توسط صنایع خودروسازی ایلیا، شرکت هم‌گروه کیان موتور وارنا انجام خواهد شد.
دایون Y۵ خودروی شاسی بلند نه‌چندان قدرتمند شرکت خودروسازی ایلیا است که در تست‌های آفرودی حرف زیادی برای گفتن نداشت. موتور به کار رفته در این مدل ساخت کمپانی ژاپنی میتسوبیشی، با حجم ۲ لیتر است که به کمک توربوشارژر، توانایی تولید قدرتی برابر با ۲۰۲ اسب بخار و گشتاور ۲۸۰ نیوتن متر را دارد. از طرفی دو دیفرانسیل بودن این خودروی ۷ سرنشین، رانندگی لذت‌بخشی را رقم خواهد زد، به علاوه گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک ساخت شرکت آیسین ژاپن این مجموعه را کامل‌تر می‌کند.
سیستم چهار چرخ محرک به کار رفته در این خودروی شاسی مستقل، ساخت کمپانی بورگوارنر بوده که با قابلیت انتخاب سه حالت دو چرخ سبک، چهارچرخ سبک و چهار چرخ سنگین قابلیت آفرود را برای Y۵ تامین می‌کند. قفل دیفرانسیل این خودرو ساخت نشان ایتون بوده و همچنین سیستم ترمز آن نیز ساخت کمپانی بوش است.
صفحه نمایش ۸ اینچی لمسی، تودوزی و فرمان چرم، ۸ بلندگو، سیستم Keyless استارتر، تنظیم برقی صندلی راننده، آینه‌های تاشوی برقی، سیستم Navigation، سانروف، دوربین دید عقب، کروز کنترل، قابلیت استفاده برای ۷ سرنشین، رینگ ۱۷ اینچی و تایر M+S (آفرود) و کنترل مستقل سیستم تهویه مطبوع ردیف عقب از جمله امکانات رفاهی این مدل به شمار می‌روند.
ماموت خودرو از آلمان تا شرق دور
شرکت ماموت خودرو که از شرکت‌های مطرح در حوزه خودروهای سنگین و سواری است و به تازگی در سوگ موسس خود به سر می‌برد، به واسطه شرایط تحریمی کشور، نه تنها شریک آلمانی، بلکه برگ برنده شرکت ماموت یعنی اسکانیا را از دست داد.
حال این شرکت نیز در حوزه خودروهای سواری به سراغ شرکتی چینی رفته و محصولات این شرکت را با برند خود یعنی مکث موتور عرضه می‌کند. شرکت ماموت نام این محصول نوبرانه را کلوت گذاشته است. کلوت مکث موتور با اینکه دو دیفرانسیل است و موتور قدرتمند توربوشارژ دارد، اما همانند سایر رقبای هموطنش، نمی‌تواند در آفرودهای سنگین، جوابگوی نیاز مشتری باشد، اما برای آفرودهای سبک، کلوت می‌تواند گزینه ایده‌آلی باشد، علی‌الخصوص وقتی بدانید که زاویه ورود آن ۲۹ درجه و زاویه خروج آن ۲۴ درجه است. برای مقایسه باید بگوییم پیکاپ KMC، زاویه ورود ۳۰ درجه‌ای و زاویه خروج ۲۲ درجه‌ای دارد.
اما ماموت در نظر دارد در سال ۱۴۰۱ کلوت را با پیشرانه ۲۴۰۰ سی سی میتسوبیشی تولید کند. کلوت، نخستین پیکاپ بازار ایران است که به‌صورت استاندارد از تایرهای AT بهره می‌برد. این تایرها هم در مسیرهای شهری و هم در آفرود، توانایی حرکتی بسیار خوبی دارند. هدف‌گذاری مکث موتور، تولید روزانه ۲۰ دستگاه کلوت است تا به این ترتیب، بتواند به سهم ۵۰درصدی در بازار ایران دست یابد. مکث موتور تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲۰۰ دستگاه و در سال ۱۴۰۱ نیز حدود ۲۵۰۰ دستگاه از پیکاپ کلوت را به تولید می‌رساند. اما در کنار این شرکت‌ها که به تازگی از محصولات خود رونمایی کردند، باقی شرکت‌های خودروساز خصوصی نیز به چین روی آورده‌اند که از جمله آن می‌توان به فردا موتور اشاره کرد. فردا موتور که متعلق به گروه گرامی است، گروهی که قبل از تحریم با برندهای مطرح کره‌ای فعالیت تجاری می‌کرد، با خودروسازان چینی فعالیت جدیدی آغاز کرده و خودروهای برند چینی را با برند خود یعنی فردا در بازار عرضه می‌کند.
در کنار این، شرکت‌های گروه کرمان نیز تنها با برندهای چینی فعالیت تولید دارند و این اتفاق در گروه بهمن نیز افتاده است. به نظر می‌رسد خودروسازان خصوصی شرط حیات خود را در فضای جدید، همکاری با شرکت‌های چینی می‌بینند و بیش از پیش به این کشور سفر می‌کنند. کشوری که ریسک شرایط تحریمی ایران را می‌پذیرد و در این بازار بکر سرمایه‌گذاری می‌کند.
