چگونه علت لاستیک سایی را پیدا و آن را برطرف کنیم؟
نگهداری از خودرو مقوله بسیار مهمی است. این وسیله که این‌روزها بسیار هم گران شده، نیاز به مراقبت و رسیدگی‌هایی دارد که اگر به‌درستی انجام نشوند، خسارت و هزینه‌های زیادی به شما تحمیل می‌کنند. یکی از مشکلاتی که برای خودروها پیش می‌آید، موضوع لاستیک‌سایی است. لاستیک خودروها در تماس مداوم با سطح زمین دچار فرسودگی و ساییدگی می‌شود. البته پای عوامل دیگری هم به میان است و در واقع، اصطکاک سطح زمین و خودروها تنها دلیل ساییده‌شدن چرخ‌ها نیست.
بخش مهمی از ایمنی خودرو وابسته به سلامت چرخ‌های آن است. لاستیک‌ها بار وزن وسیله را به دوش می‌کشند و اگر خراب شوند یا به‌درستی عمل نکنند، خودرو خراب می‌شود و در ترددهایش حوادث ناخوشایند می‌آفریند. اما لاستیک سایی دقیقا چیست و چه معنایی دارد؟ زمانی که آج خودرو از بین می‌رود و سطح تایِرها صاف می‌شوند، حالت لاستیک سایی شکل می‌گیرد. اگر آج‌های خودرو از بین بروند، رانندگی در سطوح معمولی و آسفالت‌های خیابان هم دشوار می‌شود، چه برسد به اینکه بخواهید روی سطحی صاف و لغزنده رانندگی کنید.
چرا لاستیک خودروها دچار ساییدگی می‌شوند؟
این موضوع در خودروهای قدیمی بیشتر دیده می‌شود. چرا؟ چون معمولا مدت‌زمان طولانی‌تری از آنها استفاده شده و در نتیجه، اصطکاک مداوم تایرها با سطح زمین موجب شده تا آج‌ها از بین بروند و صاف شوند. به‌هم‌خوردن زاویه‌های تنظیم هم از دلایل دیگری است که ساییدگی را به‌وجود می‌آورد. زاویه‌های تنظیم به مرور زمان از بین می‌روند.
به جز این‌ها، شکل‌وشیوه رانندگیِ شما هم در تغییر شکل لاستیک‌های خودرویتان نقش دارد. برای مثال، کسی که زیاد تیک‌آف می‌کند، باید انتظار وقوع ساییدگی برای لاستیک‌های خودرو را هم داشته باشد.
دقت کنید که پای عوامل دیگری هم در میان است. گاهی لاستیک سایی نشان از وجود مشکلی جدی در بخش‌های دیگر خودروست. برای مثال، نقص در فنربندی، جلوبندی و فرمان می‌تواند موجب شود که لاستیک خودروها ساییده شوند. در ادامه از انواع لاستیک‌سایی خودروها برایتان خواهیم گفت. پس کماکان با ما همراه باشید.
دلایل مختلف لاستیک‌سایی
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، دلایل متعددی در ساییدگی لاستیک خودروها نقش دارند. در این قسمت می‌خواهیم درباره دلایل بیشتر بگوییم. از جمله انواع لاستیک سایی خودروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فرمان خودرو
تنظیم‌بودن و هدایت‌پذیری فرمان از جمله نشانه‌هایی است که لاستیک‌ها درست کار می‌کنند و دچار ساییدگی نشده‌اند. اما اگر فرمان خودرو در حین رانندگی به یک سمت کشیده شود یا زمانی که فرمان را رها می‌کنید، شاهد انحراف خودرو از مسیر خود باشید، یعنی جایی از کار لَنگ می‌زند. اینجاست که باید شاخک‌های عیب‌یابی لاستیک را تیز کنید و ببینید که آیا دچار یکی از مشکلات زیر شده‌اید یا خیر:
- نامتوازن‌بودن باد لاستیک‌ها؛ اگر باد لاستیک‌ها شبیه هم و متوازن نباشد، امکان سایش یکی از تایرها وجود خواهد داشت. یعنی مواردی که با بقیه فرق دارند، دچار ساییدگی می‌شوند.
- میزان‌نبودن فرمان؛ اگر فرمان خودرو میزان نباشد هم می‌توان به لاستیک‌ها شک کرد. شاید دلیل میزان‌نبودن فرمان این است که تایرها ساییده شده‌اند و به‌درستی کار نمی‌کنند.
هم‌راستایی لاستیک‌ها
چیز دیگری که می‌تواند نشان از ساییدگی لاستیک‌ها باشد، هم‌راستانبودن لاستیک‌هاست. لاستیک‌هایی که در یک راستا نباشند، دچار فرسایش و ساییدگی می‌شوند. هم‌راستاکردن لاستیک‌ها کار تعمیرکاران کاربلد است. پس این موضوع را هم به‌خاطر بسپارید و در هم‌راستاکردن لاستیک‌ها کوتاهی نکنید.
فنربندی خودرو
فنربندی خودرو هم در ایمنی و رانندگی راحت با آن نقش مهمی دارد. این فنرها هستند که از ضربه‌ها در دست‌اندازها جلوگیری می‌کنند. اگر فنرها خراب شوند و آسیب ببینند، به بخش‌های دیگر خودرو از جمله لاستیک‌ها فشار وارد می‌شود.
جلوبندی خودرو
مشکلاتی که در جلوبندی خودرو به وجود می‌آید هم روی چرخ‌ها اثر می‌گذارد. پس اگر جلوبندی خودرویتان دچار اشکالات فنی شده است، مثلا سروصدایی قابل‌ملاحظه تولید می‌کند، حتما به فکر اصلاح وضعیت باشید. چون این مشکل ساییدگی لاستیک‌ها را در پِی خواهد داشت.
انواع لاستیک سایی چیست؟
تا اینجا از لاستیک سایی گفتیم و دیگر می‌دانید که با چه مقوله‌ای در ارتباط هستید. حالا اجازه بدهید که موضوع را بیشتر بشکافیم و بگوییم که لاستیک سایی خودرو چه انواعی دارد و چطور رخ می‌دهد.
۱. ساییدگی کنار لاستیک‌ها
اگر باد لاستیک‌ها کم باشد، به قسمت‌های کناری لاستیک‌ها فشار وارد می‌شود و دچار ساییدگی خواهند شد. پس کنترل باد تایرها همیشه بسیار مهم است.
۲. ساییدگی وسط لاستیک‌ها
فقط کم‌بودن باد لاستیک‌ها نیست که موجبات ساییدگی را فراهم می‌کند. اگر باد بیش از حد باشد هم ساییدگی در کمین خواهد بود. باد زیاد موجود در تایرها باعث می‌شود که لاستیک‌ها در بخش وسط خود دچار ساییدگی شوند. باد زیاد بخش وسطی تایر را تحت‌فشار قرار می‌دهد و آن را ساییده می‌کند.
۳. ساییدگی لبه‌های بیرونی لاستیک
کمبر و کستر هم می‌توانند به هم بخورند و مشکل ساییدگی را به‌وجود بیاورند. اما سوال اینجاست که کمبر و کستر (camber & caster) چیست؟ این‌ها زوایایی هستند که موقعیت چرخ را بیان می‌کنند. تنظیم صحیح این‌ها موجبات طول عمر قطعات مختلف خودرو از جمله تایرها را فراهم می‌کند. ساییدگی لبه بیرونی می‌تواند نشانه به‌هم‌خوردن تنظیمان کمبر و کستر باشد.
۴. تیزشدن لبه لاستیک‌ها
تیزی لبه لاستیک‌ها هم می‌تواند در نتیجه تنظیم‌نبودن چرخ‌ها و زوایای مربوط به آنها باشد. پس دقت کنید و این نشانه را هم جدی بگیرید.
۵. پله‌شدن لاستیک
اگر چرخ‌ها بالانس نباشند یا سیستم فنربندی دچار نقص باشد، لاستیک خودرو پله‌پله می‌شود. منظور از پله‌شدن لاستیک این است که بخشی از سطح آن دچار فرورفتگی و بیرون‌زدگی می‌شود.
برآمدگی و تورفتگی لاستیک‌ها هم ریشه در مشکلات فنربندی خودرو دارد. حمل بار هم لبه‌های داخلی لاستیک را دچار ساییدگی می‌کند.
چطور می‌توان از لاستیک سایی جلوگیری کرد؟
شما نباید با خودرویی با لاستیک‌های ساییده رانندگی کنید. این کار خطرناک است. بنابراین، همیشه حواستان به این باشد که تایرهای خودرو را سالم نگه دارید. به مواردی که گفته شد، دقیق توجه کنید و مانع از ساییدگی لاستیک‌ها شوید. در ادامه به روش‌های جلوگیری از این موضوع دقت کنید:
- قطعات فرمان را بررسی کنید و ببینید که درست کار می‌کنند یا خیر. در صورت وجود خرابی و مشکل حتما درصدد رفع ایرادها برآیید تا تایرها آسیبی نبینند.
- به میزان‌بودن چرخ‌ها دقت و توجه داشته باشید و حواستان باشد که چهار چرخ خودرو باید عمود بر زمین و در یک راستا قرار داشته باشند.
- به آج لاستیک‌ها دقت کنید و در صورت نیاز، آنها را تعویض نمایید. نگذارید که لاستیک‌های بدون آج، ایمنی سواری‌تان را تهدید کنند.
- فشار باد لاستیک‌ها را متناسب با هر فصل و دمای هوا تنظیم کنید.
- از رانندگی با سرعت و شتاب زیاد خودداری کنید. چون چنین سبکی از راندن، شما را مجبور به ترمزگرفتن‌هایی می‌کند که موجب بروز اصطکاک شدید میان لاستیک‌ها و زمین می‌شود.
- لاستیک‌های جلویی بیشتر در معرض ساییدگی هستند. بهتر است که به تناوب، لاستیک‌های عقب و جلو را با هم عوض کنید.
نکته‌ای درباره تایرهای زمستانی و تابستانی
تایرهای تابستان مناسب فصول گرم و خشک هستند و برای مناطقی مناسب‌اند که چنین آب‌وهوایی را در بیشتر زمان‌های سال تجربه می‌کنند. لاستیک‌های تابستانی سخت‌تر از لاستیک‌های دیگر هستند و آج‌های کمتری هم نسبت به تایرهای دیگر دارند.
تایرهای زمستانی برای موقعیت‌هایی مناسب‌اند که جاده‌ها لغزنده هستند و سُرخوردن خودرو در جاده‌ها محتمل‌تر است. این لاستیک‌ها نرم‌تر از انوع دیگر تایر هستند و شیارهای بیشتری روی سطحشان وجود دارد تا آب و برف روی سطح زمین را راحت‌تر و بیشتر به اطراف پخش کنند. یادتان باشد که این شیارها روی سطح تایر متقارن هستند.
در آخر
بخش مهمی از راننده‌ای خوب‌بودن وابسته به رسیدگی‌هایی است که درباره وسیله‌تان انجام می‌دهید. اگر قرار است که خوب برانید و خودرویی با دوام و طول‌عمر زیاد داشته باشید، حواستان را به مراقبت‌ها از این وسیله جمع کنید. مراقب ساییدگی لاستیک‌ها باشید.
