بازار؛ گروه خودرو: روزگاری هزار و ۲۰۰ واحد قطعه سازی در سراسر کشور فعالیت داشتند و قطعات مورد نیاز خط تولید خودروسازان تا بازار لوازم یدکی را تامین می کردند، اما در کمتر از یک دهه اخیر رفته رفته تعدادی از آنها ورشکست و با حجمی از بدهی و کارگران حقوق نگرفته بسته شدند و با تولید برای همیشه خداحافظی کردند.
حالا هم حال قطعه سازانی که باقی مانده چندان خوش نیست و تعدادشان به سختی به ۸۰۰ واحد می رسد، چرا که جدا از واحدهای بزرگ که حرف اول را در این صنعت می زنند و می‌توانند در نحوه مدیریت خودروسازان اثر گذار باشند، مابقی تنها با بخشی از ظرفیت فعالیت دارند و اگر برای آنها چاره ای اندیشیده نشود دیر یا زود چراغ شان خاموش خواهد شد.
معضل اصلی این شرکت‌ها هم تاخیر در پرداخت خودروسازی‌ها وقیمت گذاری دستوری و خرید مواد اولیه گران است. دو بخش مهم که تصمیم گیری درباره آنها در اختیار دولت بوده و حالا نه تنها بخش خصوصی را به این حال و روز انداخته بلکه دو خودروساز خصولتی و بزرگ کشور را هم با زیانی بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان مواجه کرده است. در این رابطه به سراغ محمود نجفی سهی، عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو رفتیم تا طی گفت و گویی وضعیت بازار مواد اولیه را بررسی کنیم، در ادامه گفت و گوی بازار با این قطعه ساز را خواهید خواند.
هرچند قطعی‌های مکرر برق هزینه تولید را افزایش می‌دهد اما به عنوان یک قطعه ساز اگر با نوسان ولتاژ تا قطعی برق مواجه شوم و به اداره برق منطقه مراجعه کنم یک پاسخ خواهم شنید، خودتان ژنراتور تهیه کنید؛ حالا مگر می شود فولاد سازان از چنین امکاناتی برخوردار نباشند که تولید کاهش یابد؟ به نظر طرح چنین مسائلی فقط برای افزایش قیمت در بازار است
* چندی پیش یکی از اعضای انجمن فولاد اعلام کرد که به دنبال قطعی‌های مکرر برق تولید فولاد میانی که در ماه‌های قبل رکورد زده بود بیش از ۹۰ درصد کاهش یافته است، به نظرتان این مساله می تواند تامین مواد اولیه را برای قطعه سازان با چالش همراه کند؟
هرچند قطعی‌های مکرر برق هزینه تولید را افزایش می‌دهد اما به عنوان یک قطعه ساز اگر با نوسان ولتاژ تا قطعی برق مواجه شوم و به اداره برق منطقه مراجعه کنم یک پاسخ خواهم شنید، خودتان ژنراتور تهیه کنید؛ حالا مگر می شود فولاد سازان از چنین امکاناتی برخوردار نباشند که تولید کاهش یابد؟ به نظر طرح چنین مسائلی فقط برای افزایش قیمت در بازار است.
البته این مساله اولین بار نیست که مطرح می شود، ما در خصوص نوسانات نرخ ارز هم شاهد افزایش‌های چند باره مواد اولیه مورد نیاز صنایعی بخش خصوصی همچون قطعه سازی بوده ایم.
* با توجه به گفته هایتان معتقد هستید که نوسانات نرخ ارز هم نباید بر روی قیمت مواد اولیه داخلی تاثیر چندانی داشته باشد؟
چه ارتباطی بین نرخ ارز و تولید داخل ما وجود دارد؟ یک درصد خیلی کم تاثیر دارد، نه اینکه بگوییم دلار ۳۰ هزار تومان شد، پس نرخ مواد اولیه همچون ورق فولادی باید ۳۰ درصد افزایش یابد. تمام این مواد که در داخل تولید می شود و ارتباط چندانی با نرخ ارز ندارد. همچنین طی بررسی‌های دوره های مختلف که انجام دادم متوجه شدم کانی های فلزی و مواد معدنی که منجر به تولید فلز می شود با ۱۲۰ درصد سود خاص فروخته شده بود.
صورت های مالی بورس را برای هفت سال و نه فقط یک معدن بررسی کردم و متوجه شدم ۱۲۰ درصد سود از مواد معدنی گرفته می شود، سپس در مرحله بعدی پتروشیمی با ۶۳ یا ۶۷ درصد سود فروخته می شود. همچنین فلزات را هم با ۴۰ درصد سود فروخته اند. این حجم از سود مواد اولیه تولید داخل با دلار ۳ هزار تومانی و نه دلار ۳۰ هزار تومانی ایجاد شده است.
الان ورق های مورد مصرف صنعت خودرو کیلویی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان شده است. در صورتی که این ورق را به صورت میانگین ۲ هزار تومان خریداری می کردیم و این رقم یعنی حتی نرخ مواد اولیه از بهای دلار هم پیشی گرفته است
* با این تفاسیر معتقد هستید که کارخانه های تولیدکننده مواد اولیه که اغلب دولتی هستند دست به گران فروشی زده‌اند و همین باعث افزایش قیمت محصولاتی که در قالب خودرو تا مسکن به دست مشتری می رسد شده است؟
ورودی کارخانه های تولیدکننده مواد اولیه آن قدری افزایش نیافته است، یعنی نیامده اند سنگ آهن را دولت با عوارضی که می گیرد ۱۰ برابر کند، ممکن است درصدی گران تر کرده باشد اما دلار ۱۰ برابر شده و با دلار ۱۰ برابر در بازار می فروشند.
الان ورق های مورد مصرف صنعت خودرو کیلویی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان شده است. در صورتی که این ورق را به صورت میانگین ۲ هزار تومان خریداری می کردیم و این رقم یعنی حتی نرخ مواد اولیه از بهای دلار هم پیشی گرفته است.
* برخی معتقدند که اگر امکان واردات مواد اولیه خارجی به کشور بود، هزینه تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان قطعات خودرو ارزان تر از خرید داخل می بود، نظرتان در این باره چیست؟ آیا حقیقت دارد که مواد اولیه داخلی گران تر از خارجی به دست تولیدکننده ایرانی می رسد؟
بله، متاسفانه این موضوع حقیقت دارد و این موضوع را بررسی کردیم و متوجه شدیم زمانی که دلار در محدوده ۱۱ هزار تومان بود بررسی کردیم ورق وارداتی ارزان تر از تولید داخل بوده است.
نمی گویم تحریم ها تاثیر نگذاشته است اما نه اینکه ورق از سال گذشته و از کیلویی ۲۸ هزار تومان به ۳۸ تومان برسد. اگر ۳۰ درصد قیمت تمام شده مواد اولیه ما وابسته به واردات باشد حق با آنها است. بنابراین معضل اصلی تحریم ها نیست و بهانه ای است که دولت از وظیفه خود در مسائل اقتصادی شانه خالی کند و سیاست را حاکم بر اقتصاد کنند
* برخی مدعی هستند تا زمانی که تحریم‌ها وجود دارد هرچه در داخل تولید شود گران تمام می‌شود، با این تفاسیر تاثیر تحریم‌ها را در افزایش نرخ ها منکر می شوید؟
نمی گویم تحریم ها تاثیر نگذاشته است اما نه اینکه ورق از سال گذشته و از کیلویی ۲۸ هزار تومان به ۳۸ تومان برسد. اگر ۳۰ درصد قیمت تمام شده مواد اولیه ما وابسته به واردات باشد حق با آنها است.
بنابراین به صراحت می گویم معضل اصلی تحریم ها نیست و به نظر بنده ذکر این مساله چه در دولت قبل و چه دولت‌های دیگر بهانه ای است که از وظیفه خود در مسائل اقتصادی شانه خالی کند و سیاست را حاکم بر اقتصاد کنند. بعد هم اجازه می دهند هر کسی هر کاری بخواهد انجام دهد. متاسفانه معضل دیگری که داریم این است که آن هایی که دستشان پر است همه کاری می توانند انجام دهند و به خیلی جاها نفوذ می کنند.
۸۰ درصد از تحریم های ما داخلی است نه خارجی، بنابراین اگر دولت روحانی به داخل رسیده بود حتی غرب هم برنامه تحریم ایران رادر پیش نمی گرفت. متاسفانه داخل را رها کردند و رفتند سراغ برجام و آن نیز بلاتکلیف به دولت بعدی منتقل کردند
* با این تفاسیر معتقد هستید بی توجهی دولت قبل مسائل اقتصادی و سیاسی جلوه دادن آنها باعث قدرت گرفتن دست های پشت پرده و ایجاد رانت برای عده ای خاص شده است؟
بله، الان در همین صنعت خودرو عده ای دنبال این هستند که مدیران خودروسازی‌ها را انتخاب کنند. البته این مساله فقط به صنعت خودرو بر نمی گردد و در حال حاضر در بانک مرکزی نیز یکسری از آمارها را منتشر نمی کند و این نشان دهنده این است که افرادی به این بخش نفوذ کرده اند و می توانند تصمیم بگیرند چه آماری بیرون بیاید یا نه؟ البته در بخش های دیگر هم این معضل وجود دارد که امید است که در این دولت رانت های ایجاد شده از بین برود.
متاسفانه همانطور که برخی از کارشناسان در گذشته مطرح کرده بودند ۸۰ درصد از تحریم های ما داخلی است نه خارجی، بنابراین اگر دولت روحانی به داخل رسیده بود حتی غرب هم برنامه تحریم ایران رادر پیش نمی گرفت. متاسفانه داخل را رها کردند و رفتند سراغ برجام و آن نیز بلاتکلیف به دولت بعدی منتقل کردند.
