اتاق بازرگانی – بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران در بهار ۱۴۰۰، رقم شاخص ملی، 5.90 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که تا حدودی از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (زمستان 1399 با میانگین 5.80) بدتر شده است.
موانع اصلی کسب و کار
در بهار ۱۴۰۰، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به ترتیب سه مؤلفه «غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» و «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند.
وضعیت شاخص استانی محیط کسب‌وکار
بر اساس یافته‌های این طرح در بهار ۱۴۰۰، استان‌های کرمانشاه، کرمان و کردستان به ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و استان‌های سمنان، مرکزی و خراسان رضوی به ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.
بر اساس یافته‌های طرح، میانگین ظرفیت تولیدی (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در فصل بهار معادل 38.64 درصد بوده که نسبت به همین میزان در زمستان گذشته (42.72 درصد)، با کاهش تقریبی ۴ واحدی مواجه شده است.
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در بهار ۱۴۰۰، عدد 6.02 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بدتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (زمستان 1399 با میانگین 5.96) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.19 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.15 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 5.89 است که در فصل گذشته عدد 5.81 ارزیابی شده بود. بر این اساس، همانند فصل گذشته محیط جغرافیایی با عدد 5.37 و محیط مالی با عدد 8.14 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص شین به دلیل در نظر گرفتن وزن عوامل مختلف در محاسبه، از دقت بیشتری نسبت به شاخص کل کشور برخوردار است.
وضعیت بخش‌های اقتصادی
بر اساس نتایج این پایش در بهار ۱۴۰۰، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش خدمات (5.96) در مقایسه با بخش‌های کشاورزی (5.83) و صنعت (5.78) نامناسب‌تر ارزیابی شده است.
در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4، رشته فعالیت‌های «فعالیت اداری و خدمات پشتیبانی»، «فعالیت حرفه‌ای، علمی و فنی» و «آب‌رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه» دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های «مالی و بیمه»، «سلامت انسان و مددکاری اجتماعی» و «آموزش» بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند.
وضعیت محیط کسب‌وکار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاه‌های بر اساس نتایج به دست آمده به‌صورت بنگاه‌های با کمتر از ۵ کارکن (6.02) دارای بدترین وضعیت و بنگاه‌های دارای 200 کارکن و بیشتر از آن (5.71) دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر بنگاه‌ها ارزیابی شده‌اند.
وضعیت محیط کسب‌وکار کشور برحسب سال تأسیس بنگاه اقتصادی در کارگاه‌های کمتر از ۲ سال، بدترین وضعیت (6.76) و در کارگاه‌های بیشتر از ۱۶ سال، دارای بهترین وضعیت (5.76) ارزیابی شده‌اند.
فعالان اقتصادی به‌طور متوسط، میزان تأثیر کرونا بر کسب‌وکار را 6.24 ارزیابی کرده‌اند. لازم به ذکر است که از آغاز شیوع کرونا در کشور از زمستان 1398، اثرگذاری نامطلوب کرونا بر کسب‌وکارها روند کاهشی داشته است ولی در این فصل، این روند متوقف و مجدداً افزایشی شده است.
در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4 در فصل بهار ۱۴۰۰، فعالیت‌های «املاک و مستغلات (7.98)»، «سایر فعالیت‌های خدماتی (7.89)» و «تأمین جا و غذا شامل هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و رستوران‌ها و تالارهای پذیرایی (7.77)» بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا متحمل شده و در مقابل رشته فعالیت‌های «مالی و بیمه (3.45)»، «استخراج معدن (5.25)» و «اطلاعات و ارتباطات (5.45)» کمترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا نسبت به سایر فعالیت‌ها متحمل شده‌اند.
همچنین در فصل بهار ۱۴۰۰، میزان آسیب وارده بر کسب‌وکارها از شیوع ویروس کرونا در استان‌های اردبیل (8.23) خراسان جنوبی (7.82)، خراسان شمالی (7.51) و آذربایجان غربی (7.26)، بیشترین مقدار و در استان‌های مرکزی (4.93)، سمنان (4.99)، اصفهان (5.47) و زنجان (5.56)، کمترین مقدار نسبت به سایر استان‌ها توسط فعالان اقتصادی ارزیابی شده‌اند.
در این فصل، پرسشی نیز از فعالان اقتصادی در زمینه سه قانون، مصوبه یا دستورالعمل مهم مخل بر فرایند کسب‌وکار آنها به عمل آمد که نتایج آن برحسب بیشترین درصد فراوانی در جدول زیر خلاصه شده است
