دنیای اقتصاد – در همین ارتباط، سعید خطیب‌زاده سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه که در چارچوب همایش جهانی «نرماندی برای صلح» به پاریس سفر کرده است، در مصاحبه‌ای اختصاصی با روزنامه لوموند درباره چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای و اینکه وزیر خارجه ایران در نیویورک اعلام داشته مذاکرات به‌زودی از سرگرفته خواهد شد، گفت: آنچه وزیر خارجه ایران در نیویورک اعلام داشت همان چیزی است که از اول روی کار آمدن دولت جدید گفته شد و شنیده شده است، این جواب دو مولفه دارد یکی اینکه حتما ایران در حال بررسی چگونگی ادامه مذاکرات است که این مرحله از جواب به نتیجه رسیده یعنی اینکه مذاکرات حتما انجام خواهد شد و فاز دوم این است که با دقت گفت‌وگوهای انجام شده با دولت جدید مرور بشود تا ابعاد و جزئیات آن روشن شود تا به‌طور فعال و موثر وارد گفت‌وگوها بشویم.
به گزارش «ایسنا»، خطیب‌زاده افزود این فاز هنوز تمام نشده است. دولت به عنوان قوه مجریه تغییر کرده و این دولت جدید است که باید مذاکرات را انجام دهد. ایرانی‌ها همیشه نشان داده‌اند که دقیق صحبت می‌کنند و سخت هم گفت‌وگو می‌کنند اما وقتی چیزی حاصل شود آن را صریح بیان می‌کنند و اگر چیزی را امضا کردند دقیق اجرا می‌کنند. رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه تاکید کرد: آنچه الان اتفاق می‌افتد این است که چرا شش دور مذاکره وین با اینکه دستور کار آن روشن بوده به نتیجه نرسیده است. یک آسیب‌شناسی لازم است و نیاز است نقاطی که به طور جدی از طرف مقابل مورد انتظار بوده و انجام نشده‌اند، بررسی شوند. خطیب‌زاده با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام تاکید کرد: ایالات متحده در این داستان طرفی است که از توافق خارج شده، تحریم‌های یکجانبه اعمال کرده، به مردم ایران درد و رنج داده و میلیاردها دلار به اقتصاد ایران ضرر زده و نه تنها ایران بلکه حتی متحدانی را که می‌خواستند با ایران تجارت بکنند تنبیه کرده است. آمریکا با وجود این سابقه و با همان منطقی که ترامپ در مقابل ایران رفتار می‌کرد به وین آمده، یعنی آن چیزی که ترامپ با تحریم دنبال می‌کرد، دولت جدید آمریکا با وعده رفع تحریم مطرح کرده است.
وی گفت: دولت جدید آمریکا باید تصمیم بگیرد، یا می‌خواهد میراث ترامپ را حفظ کند یا می‌خواهد میراث آقای بایدن را بسازد، این یک تصمیم سیاسی است، تا امروز به نظر می‌آید آنها به تحریم همچنان به عنوان ابزار و اهرم فشار می‌نگرند. ایران نه چیزی بیشتر از برجام در هسته‌ای می پذیرد و نه چیزی کمتر از بندهای رفع تحریمی برجام را انتظار دارد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی مربوط به اتهامات اروپا به ایران درباره نقض تعهدات برجامی و عدم اشاعه گفت: باید توجه داشت که ایران تعهدات برجامی خود را کاهش داده ولی تماما در چارچوب ان پی تی باقی مانده است. صحبتی از نقض تعهدات ان پی تی نیست بلکه بحث از کاهش تعهدات برجامی است و اقداماتی که ایران در این چارچوب انجام داده کاملا قابل برگشت است. این درحالی است که طرف مقابل عدم پایبندی کامل داشته است، یعنی آمریکا نقض کامل و اروپا هم نقض محدود. اروپا هم در این نقض در کنار آمریکا بوده است. وی افزود: من با اغماض می‌گویم آمریکا نقض کامل و اروپا نقض محدود داشته، چراکه در ایران بحثی است که اروپا هم به اندازه آمریکا تعهدات خود را انجام نداده است، هیچ تجارتی بین ایران و اروپا برقرار نیست، هیچ پولی رد و بدل نمی‌شود، هیچ سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود. هیچ کدام از تعهدات اروپا انجام نشده و آن وقت اروپا نگران کاهش تعهدات ایران در برجام است، حداقل چیزی که می‌توان گفت این است که این غیر‌منصفانه است اگر نگوییم ظالمانه است.
امیدواریم مذاکرات از سر گرفته شود
همزمان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با ابراز امیدواری برای ازسرگیری هرچه سریع‌تر مذاکرات وین، گفت می‌داند که ایران نیز برای بازگشت به گفت‌وگوهای احیای توافق هسته‌ای آماده است. به گزارش خبرگزاری فارس، «جوزپ بورل» در سفر به دوحه پایتخت قطر و در نشست خبری با وزیر خارجه قطر، درباره مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران در وین گفت: «به عنوان میانجی، انتظار دارم مذاکرات هسته‌ای ایران به زودی از سر گرفته شود.»
او با تاکید بر لزوم بازگشت همه طرف‌ها به وین برای انجام دور هفتم مذاکرات، اظهار کرد: «ما می‌دانیم که ایران برای بازگشت به مذاکرات درباره توافق هسته‌ای آماده است، اما امیدواریم هرچه زودتر این امر محقق شود.» بر اساس این گزارش، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین افزود: «ما به همکاری خود برای از سرگیری مذاکرات در وین درباره توافق هسته‌ای ایران ادامه خواهیم داد.» او پیش از این با اشاره به اینکه بازگشت به برجام «گام اول» در رسیدگی به مسائل مربوط به ایران است گفت، نمی‌توان یکجا به همه آنها پرداخت.
برای پیشبرد مذاکرات تلاش می‌کنیم
در ادامه این نشست خبری، وزیر امورخارجه قطر گفت کشورش برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای با ایران تلاش می‌کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه الجزیره، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر امور خارجه قطر در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با جوزپ‌بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دوحه از مذاکرات ایران و ۱+۴ برای احیای برجام حمایت کرد. وی در این باره گفت: قطر بخشی از منطقه است و برای کاهش تنش‌ها و همچنین پیشبرد مذاکرات هسته‌ای با ایران تلاش می‌کند.
توپ در زمین ایران است
این تحولات در شرایطی است که وزیر امور خارجه آمریکا بدون اعتنا به بدعهدی‌های کشورش درباره برجام گفت درباره این توافق توپ در زمین ایران است. «آنتونی بلینکن» روز پنج‌شنبه که برای شرکت در گفت‌وگوهای تجاری اروپا-اتحادیه اروپا در پیتسبرگ حضور داشت گفت: «توپ کماکان در زمین آنها است، اما نه برای مدت طولانی.» وی اضافه کرد: «فرصت محدودی در این خصوص وجود دارد و این فرصت در حال کوتاه شدن است.»
آنتونی بلینکن در ادامه بدون اشاره به اینکه دولت آمریکا تاکنون به تعهداتش برای بازگشت به برجام عمل نکرده مدعی شد که «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا تمایل دارد به توافق هسته‌ای برجام بازگردد. بلینکن گفت: «در یک مقطع با توجه به پیشرفت‌های ایران، بازگشت صرف به مفاد توافق هسته‌ای برای به دست آوردن مزایای این توافق کافی نخواهد بود.»
بلینکن ماه پیش هم همین موضع را تکرار کرده و گفته بود پیشرفت‌های هسته‌ای ایران ممکن است کار را به نقطه‌ای برساند که بازگشت به توافق اولیه، همان منافع توافق قبلی را نصیب آمریکا نکند. وزیر خارجه آمریکا روز ۱۷ شهریورگفت: «داریم به نقطه‌ای که بازگشت به برجام همان دستاوردهای توافق اولیه را مجددا ایجاد نمی‌کند، نزدیک‌تر می‌شویم. زیرا با گذشت زمان، برنامه هسته‌ای ایران رو به پیشرفت است، این کشور از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری استفاده می‌کند، مواد هسته‌ای بیشتری غنی‌سازی می‌کند، دانش بیشتری کسب می‌کند و بنابراین، نقطه‌ای وجود خواهد داشت که در آن، اکتساب تمامی منافع برجامی از طریق بازگشت به همان توافق دشوارتر خواهد بود.» وی ادامه داد: «ما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم ولی داریم به آن نزدیک می‌شویم و به همین دلیل هم هست که به صراحت گفته‌ایم که توانایی بازگشت دوجانبه به برجام برای مدت نامعلوم، پایدار نیست.»
درخواست فرانسه از چین
از سوی دیگر، وزارت امور خارجه فرانسه از چین درخواست کرد از استدلال‌های متقاعد‌کننده خود برای بازگشت هرچه سریع‌تر ایران به مذاکرات احیای برجام استفاده کند. به نوشته خبرگزاری «رویترز»، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه روز پنج‌شنبه از چین درخواست کرد از «استدلال‌های متقاعد‌کننده» خود استفاده کند تا تهران هرچه سریع‌تر به مذاکرات وین بازگردد.
