دنیای اقتصاد – از اردیبهشت سال گذشته و پس از آنکه شورای رقابت به قیمتگذاری خودرو بازگشت، شیوه فروش خودروهای داخلی تغییر کرد. بر اساس تصمیم این شورا و با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت، فروش فوقالعاده جای فروش فوری را گرفت، سود مشارکت حذف شد و پای قرعهکشی نیز به میان آمد. تا قبل از این تغییرات، سایت فروش خودروسازان در چشم بر هم زدنی و پس از تکمیل ظرفیت بسته میشد، اما در شیوه جدید، سایت فروش برای مدتی محدود باز میماند تا هر کس از شرایط لازم برخوردار است، بتواند در طرحهای فروش فوقالعاده و پیشفروش خودروسازان شرکت کند. همچنین نفرات برنده نیز به واسطه قرعهکشی معرفی میشوند.
هدف شورای رقابت و وزارت صمت از تغییرات موردنظر این بود که بازار خودرو تنظیم و دلالی و سوداگری هم از بین برود، ضمن اینکه رضایت شهروندان نیز بالا برود. این در حالی است که طی حدودا یک سال و نیم گذشته از اجرای طرحهای جدید، نه بازار خودرو تنظیم شد، نه قیمت پایین آمد و نه دلالی و سوداگری از بین رفت. حالا نیز برخی نظرسنجیها نشان میدهند رضایت عمومی نیز از دل تغییرات موردنظر به دست نیامده است.
بنابر نظرسنجی انجام شده توسط «ایرنا» که درچند محور انجام شده، بیشتر شرکتکنندگان از طرحهای پیشفروش خودرو ابراز نارضایتی کردهاند. نتایج این نظرسنجی همچنین نشان میدهد از دید شهروندان، شیوه جدید فروش خودرو نتوانسته مانع دلالی و سوداگری شود.
در نظرسنجی موردنظر، ابتدا درباره میزان رضایت شهروندان از طرح پیشفروش خودرو پرسیده شده که بالغ بر ۸۴ درصد شرکتکنندگان اعلام نارضایتی کردهاند. همچنین کمتر از ۹ درصد شرکتکنندگان نیز رضایت کمی از این طرح داشتهاند و زیر چهار درصد نیز تا حدی راضی بودهاند.
البته میزان رضایت سه درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی نیز زیاد بوده است.
اما پرسش دیگری که در نظرسنجی موردنظر مطرح شده، این بوده که طرح پیشفروش خودرو تا چه اندازه توانسته مانع سوداگری در بازار شده و جلوی افزایش قیمت را بگیرد. نتایج این نظرسنجی نیز نشان میدهد افکار عمومی در این مورد نیز معتقدند توفیقی حاصل نشده است. بر اساس نتایج اعلامی، ۷۵ درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی، در پاسخ به پرسش موردنظر گزینه «اصلا» را انتخاب کردهاند. به عبارت بهتر، از دید آنها پیشفروش خودرو اصلا نتوانسته مانع سوداگری و افزایش قیمت خودرو در بازار شود. همچنین کمتر از ۱۵ درصد شرکتکنندگان نیز معتقد بودهاند میزان اثر پیشفروش بر کاهش دلالی و ممانعت از افزایش قیمت خودرو، کم بوده است. باقی شرکتکنندگان نیز اعلام کردهاند پیشفروش توانسته تا حدی و حتی زیاد جلوی افزایش قیمت و دلالی را بگیرد.
اما پرسش دیگر در نظرسنجی موردنظر، درباره قیمت خودروهای عرضه شده در طرحهای پیشفروش بوده است. نظر نزدیک به ۷۰ درصد از شهروندانی که به این پرسش پاسخ دادهاند، این بوده که اصلا از قیمتهای اعلامی رضایت نداشتهاند. همچنین بیش از ۱۵ درصد از مخاطبان نیز میزان رضایت خود از قیمتهای پیشفروش خودرو را کم اعلام کردهاند. در نهایت اینکه نزدیک به ۱۰ درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتهاند تا حدی از قیمتها رضایت داشتهاند و این در شرایطی است که رضایت زیاد از قیمتها، زیر شش درصد بوده است.
در پرسشی دیگر اما از مخاطبان پرسیده شده که نظرشان درباره عمل کردن خودروسازان به تعهدات خود در پیشفروش چقدر است. بیش از ۶۵ درصد پاسخدهندگان به این پرسش، اصلا از روند تحویل خودروهای پیشفروشی رضایت نداشتهاند و این موضوع نشان میدهد خودروسازان در عمل به تعهدات خود بدعهدی کردهاند. همچنین ۲۴ درصد نیز میزان رضایتشان از عملکرد خودروسازان در حوزه تحویل محصولات پیشفروشی، کم بوده و زیر ۹ درصد نیز تا حدی راضی بودهاند. در نهایت اینکه کمی بیش از دو درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی موردنظر، از روند تحویل خودروهای پیشفروشی رضایت داشتهاند.