در حالی که «ریچارد برانسون» 70ساله، 10 روز قبل برای نخستین بار یک پرواز فضایی خصوصی را به لبه فضا تجربه کرد؛ روز گذشته هم «جف بزوس» 67 ساله موفق به انجام این کار شد. برانسون به كمي پايين‌تر از لبه جو قناعت كرد و تا 80 كيلومتر از سطح زمين بالا رفت اما بزوس پا را كمي آن سوتر از جو گذاشت و تا ارتفاع 100.5 كيلومتر از سطح زمين رفت و برگشت. حدود 500 متر بيرون از جو زمين. حالا فقط «ایلان ماسک» 50ساله باید این سفر را تجربه کند تا مسابقه فضانوردي میان ثروتمندان کارآفرین شکل کاملا رسمی به خود بگیرد. اگر چه ماسك به دنبال سفر ميان سياره‌اي است!
نيويورك پست به بررسی طرح‌های شرکت‌های ویرجین گلکتیک(Virgin Galactic)، بلو اوریجین(Blue Origin) و اسپیس‌ایکس(SpaceX) برای رسیدن به لبه فضا و راه‌اندازی گردشگری فضایی و تفاوت و شباهت‌های فناوری‌های مورد استفاده آنها در این راه پرداخته است.
در حالی که شرکت «اسپیس‌ایکس» تحت حمایت و رهبری «ایلان ماسک» ممکن است پر سر و صداترین نام در حوزه اکتشافات فضایی خصوصی باشد، اما مدیر عامل شرکت «تسلا» برخلاف موفقیت‌های چشمگیر در عرصه فضا، تنها ثروتمند کارآفرین در میان سه شرکت پیگیر راه‌اندازی گردشگری فضایی است که هنوز موفق به سفر به لبه فضا نشده است.
«جف بزوس» بنیان‌گذار شرکت «آمازون»، صاحب شرکت فضایی خود موسوم به «بلو اوریجین» است و روز گذشته با موشک «نیو شپارد»(New Shepard) به همراه سه تن دیگر موفق به پرواز به لبه فضا شد و 100 کیلومتر بالاتر از سطح زمین قرار گرفت و به سلامت به زمین بازگشت.
همچنین «ریچارد برانسون» بنیان‌گذار شرکت «ویرجین گلکتیک» که مجموعه شرکت‌هایش در همه امور از خطوط هوایی گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی دستی بر آتش دارد، 10 روز پیش، یکشنبه بیستم تیر ماه ابتدا با یک هواپیمای مخصوص به همراه پنج تن دیگر به هوا رفت و سپس با موشک به لبه فضا رفت و به زمین بازگشت.
وی با این کار به آرزوی سفر خصوصی به فضا که برای چندین دهه به دنبال آن بود، تحقق بخشید.
این سه شرکت در اوایل دهه 2000 با چند سال تفاوت از یکدیگر تأسیس شدند، اما هر یک مدل تجاری خاص خود را دارند و برای آینده گردشگری فضایی برنامه‌ریزی می‌کنند.
برنامه‌های «ماسک»، «بزوس» و «برانسون»
ایلان ماسک
«ایلان ماسک» شرکت «اسپیس‌ایکس» را در سال 2002 تاسیس کرد. این شرکت از ایده وی مبنی بر ارسال سفینه‌ای به نام «مارس اوسیس»(Mars Oasis) به سیاره مریخ رشد کرد. ایده وی ارسال این سفینه به مریخ برای گرفتن عکس از این سیاره و ارسال آنها به زمین بود و “ماسک” امیدوار بود که این پروژه باعث ایجاد علاقه مجدد برای رسیدن به مریخ در دولت ایالات متحده شود.
وی برای تأمین اعتبار این مأموریت 20 میلیون دلار کنار گذاشت و تلاش کرد برخی از موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای مرمت شده را از روسیه خریداری کند، اما فایده ای نداشت، چرا که متوجه شد این پروژه از بودجه وی بیشتر هزینه دارد.
«ماسک» شرکت «اسپیس‌ایکس» را برای تولید موشک‌های قابل استفاده مجدد تأسیس کرد تا هزینه ارسال تجهیزات و انسان‌ها را به فضا کاهش دهد و این همان هدفی است که این شرکت در دو دهه گذشته موفقیت چشمگیری در آن داشته است.
این شرکت در این سال‌ها پرتاب‌های فضایی متعددی را برای مشتریان تجاری و دولتی به انجام رسانده است و در سال 2012 تبدیل به اولین شرکت خصوصی شد که یک فضاپیما موسوم به کپسول «کرو دراگونن(Crew Dragon) به ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌فرستد. همچنین در سال 2020 اولین شرکت خصوصی فضایی شد که انسان‌ها را به فضا و ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاد و ناسا نیز سپس این شرکت را برای فرود اولین فضانوردان روی ماه از سال 1972 تاکنون انتخاب کرد.
این شرکت همچنین در حال کار بر روی سرویس اینترنت باند پهن متشکل از هزاران ماهواره به نام «استارلینک»(Starlink) است. این سرویس امیدوار است اینترنت پرسرعت را به مناطق دورافتاده و روستایی سراسر زمین ارائه دهد.
در نهایت، «ماسک» تصور می‌کند که آینده بشریت به توانایی او در استقرار در مریخ بستگی دارد. وی در سال 2020 گفت که می‌خواهد تا سال 2050 یک شهر یک میلیون نفری در مریخ ایجاد کند و مهاجران با استفاده از ناوگان 100 عددی موشک‌های «استارشیپ» به مریخ خواهند رفت. استارشیپ نام موشک‌های این شرکت است که با 387 فوت ارتفاع برای سفر به اعماق فضا طراحی شده است.
جف بزوس
«جف بزوس» نیز همانند «ایلان ماسک» به سفرهای فضایی علاقه‌مند است. وی به طور ویژه مجذوب دیدگاه یک فیزیکدان به نام «جرارد اونیل» در مورد ایستگاه‌های فضایی شناور که می‌تواند میلیاردها انسان را در صورت کمبود و فقدان منابع در زمین در خود جای دهد، شده است.
بزوس برای پرداختن به علاقه خود، شرکت خصوصی فضایی «بلو اوریجین» را در سال 2000 با هدفی مشابه با «ماسک» تأسیس کرد تا از طریق موشک‌ها قابل استفاده مجدد، کاوش فضایی را ارزان‌تر کند. این شرکت مستقر در واشنگتن تا سال 2003 کاملاً مخفیانه کار می‌کرد و «بزوس» نیز پس از آن بیش از یک دهه در مورد برنامه‌های آن بسیار کم صحبت می‌کرد.
سال‌هاست که این شرکت موشک خود به نام «نیو شپارد»(New Shepard) را آزمایش می‌کند و توسعه می‌دهد تا برای انتقال گردشگران فضایی به لبه فضا در یک کپسول تحت فشار آماده شود. ایده این است که در پروازهای «بلو اوریجین» گردشگران فضایی بتوانند از طریق پنجره‌های بزرگ تعبیه شده روی بدنه کپسول، نگاهی اجمالی به زمین بیاندازند و چند دقیقه حالت گرانش صفر و بی‌وزنی را تجربه کنند.
«بلو اوریجین» روز گذشته «جف بزوس»، برادرش «مارک»، یک خلبان افسانه‌ای به نام «والی فانک» و یک دانشجوی 18 ساله به نام «الیور دیمن» را به لبه فضا برد. «دیمن» که پدرش میلیون‌ها دلار(مقدار دقیق آن تاکنون نامعلوم است) برای خرید بلیت سفر پسرش به فضا پرداخت کرد، پس از عقب‌نشینی برنده حراج بلیت 28 میلیون دلاری این صندلی در این پرواز به دلیل مشکلات در برنامه‌ریزی توانست به این پرواز بپیوندد.
این شرکت همچنین در حال ساخت یک موشک بزرگتر به نام «نیو گلن»(New Glenn) برای رساندن محموله‌ها و تجهیزات به مدار نزدیک زمین و همچنین پیگیری یک پروژه مخفی به نام «نیو آرمسترانگ»(New Armstrong) است.
گفتنی است که همه وسایل نقلیه پرتابی شرکت «بلو اوریجین» به نام فضانوردان سابق ناسا نام‌گذاری شده‌اند.
«بزوس» در سال 2019 برنامه‌هایی را برای فرود روی ماه به نام «بلو مون»(Blue Moon) رونمایی کرد که به گفته این شرکت در سال 2024 آماده خواهد شد و در نهایت به ایجاد «حضور پایدار انسان» در ماه کمک می‌کند. ضمن اینکه درخواست این شرکت برای عقد قرارداد همکاری برای فرود فضانوردان ناسا روی ماه رد شد و این قرارداد به “اسپیس‌ایکس” رسید که البته با انتقاد شدید “بزوس” و شکایت و درخواست بررسی اعطای این قرارداد مواجه شد.
هنگامی که «بزوس» در سال 2021 اعلام کرد قصد دارد از سمت خود به عنوان مدیرعامل «آمازون» کناره‌گیری کند، گفت که قصد دارد زمان بیشتری را به سایر مشغله‌های خود از جمله کارهای شرکت «بلو اوریجین» اختصاص دهد و در یک مصاحبه در سال 2018، این شرکت فضایی را مهم‌ترین کار خود خواند.
ریچارد برانسون
فعالیت فضایی «برانسون» با روش دو شرکت «بلو اوریجین» و «اسپیس‌ایکس» متفاوت است. «ویرجین گلکتیک» پیش از آنکه افراد و محموله‌ها را به فضا بفرستد، بر روی گردشگری زیرمداری تمرکز کرد.
این شرکت همچنین یک روش کاملاً متفاوت برای ارسال فضاپیما به فراتر از جو زمین دارد. «ویرجین گلکتیک» مانند رقبای خود موشک‌ها را مستقیماً از روی زمین به فضا پرتاب نمی‌کند. بلکه درعوض، فضاپیمای آن توسط یک هواپیمای عریض و متشکل از دو بدنه به نام «وایت‌کینگ‌تو»(WhiteKnightTwo) تا ارتفاع 50 هزار پایی بالا می‌رود و سپس در آن ارتفاع ابتدا فضاپیما جدا شده و پس از چند ثانیه موتور آن روشن شده و صعودی تقریباً عمودی را تا ارتفاع 300 هزار فوتی آغاز می‌کند.
این شرکت 10 روز قبل اولین پرواز تجاری سرنشین‌دار خود را به لبه فضا انجام داد و «ریچارد برانسون» بنیان‌گذار خود و تن دیگر را بیش از 50 مایل به آسمان پرتاب کرد.
“ویرجین گلکتیک” قصد داشت در سال 2021 مسافران خواهان تجربه گردشگری فضایی را به فضا ببرد، اما این برنامه‌ها به سال آینده موکول شد.
این شرکت تاکنون 600 بلیط به مبلغ 200 هزار دلار تا 250 هزار دلار فروخته است.
هنگامی که فضاپیما به ارتفاع نهایی خود می‌رسد و مسافران در حالت بی‌وزنی قرار می‌گیرند، می‌توانند از صندلی‌های خود جدا شده و چند دقیقه را به معلق شدن در اطراف کابین بپردازند و به زمین یا فضا نگاه کنند.
«ویرجین گلکتیک» همچنین قصد دارد پروازهایی را برای اهداف تحقیقاتی ارائه دهد.
ضمن اینکه هنگامی که فضاپیما دوباره به جو زمین کشیده می‌شود، برای فرود روی باند به تأسیسات این شرکت در نیومکزیکو هدایت می‌شود.
فضاپیمای «ویرجین گلکتیک» نیز قابل استفاده مجدد است و این شرکت امیدوار است که پرتاب تجهیزات و افراد را به فضا از لحاظ اقتصادی و سازگاری با محیط زیست بهینه کند.
«ویرجین گلکتیک» در ماه مارس از اولین فضاپیمای نسل بعدی خود موسوم به «وی‌اس‌اس امجین»(VSS Imagine) رونمایی کرد.
این شرکت در آینده قصد دارد ناوگان فضاپیماهایی را که می‌توانند گردشگران را به هتل‌های فضایی برسانند، محققان را به آزمایشگاه‌های شناور در فضا منتقل کنند یا پروازهای قاره‌پیمای سریع السیر را انجام دهند، به بهره‌برداری برساند.
همچنین در سال 2017 شرکتی به نام «ویرجین اوربیت»(Virgin Orbit) تاسیس شد که در تلاش است ماهواره‌ها را با استفاده از همین سیستم پرتاب هوایی به مدار زمین بفرستد.
نتیجه‌گیری
در نهایت به نظر می‌رسد فناوری مورد استفاده شرکت «ویرجین گلکتیک» که در ابتدا غیر عادی و ناکارآمد به نظر می‌آمد، برای تحقق گردشگری فضایی مناسب‌تر از فناوری‌های مورد استفاده دو رقیب خود است. موفقیت این شرکت در انجام اولین پرواز تجاری نیز گواه بر این مدعاست.
باید منتظر انجام سفر «ایلان ماسک» و مشاهده موفقیت شرکت «اسپیس‌ایکس» در انجام این مهم ماند تا شاهد آغاز رسمی این مسابقه سه‌گانه باشیم. هرچند که بعید نیست طی سال‌های آتی شرکت‌ها و کشورهای دیگر هم به این مسابقه بپیوندند و گردشگری فضایی به امری رایج تبدیل شود.
منبع: ايسنا به نقل از Newyork post
