چک دیجیتال به عنوان یکی از نوآوری‌های مهم در سیستم بانکی کشور، به سرعت در حال گسترش و پذیرش میان بانک‌ها و مشتریان است. این ابزار دیجیتال که در ابتدا به عنوان یک سرویس جدید معرفی شد، اکنون به یکی از ابزارهای اصلی مبادلات مالی تبدیل گردیده است. در حال حاضر، تعداد بانک‌هایی که خدمات چک دیجیتال را ارائه می‌دهند به ۲۴ بانک رسیده است و این روند همچنان در حال گسترش است.
ثبت بیش از ۱ میلیون چک دیجیتال
از زمان راه‌اندازی چک دیجیتال در کشور تا پایان بهمن ماه سال جاری، بیش از یک میلیون و ۲۸۰ هزار فقره چک الکترونیک در سامانه‌های بانکی کشور ثبت شده است. این رقم نشان‌دهنده استقبال گسترده از این فناوری جدید و تغییرات چشمگیر در روند مبادلات مالی است. نکته جالب توجه این است که از این تعداد چک دیجیتال مبادله شده، ۹۹.۶ درصد آن‌ها به‌طور موفقیت‌آمیز وصول شده است که نشان‌دهنده کارایی و امنیت بالای این سیستم در تسهیل مبادلات مالی است.
بانک‌های متصل به سامانه چک دیجیتال
در حال حاضر، بانک‌های مختلفی به سامانه چک دیجیتال (چکاد) متصل شده‌اند و این خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. این بانک‌ها شامل بانک‌های صادرات ایران، تجارت، پارسیان، رفاه کارگران، کشاورزی، پاسارگاد، قرض‌الحسنه رسالت، ملت، گردشگری، توسعه صادرات، توسعه تعاون، ملی ایران، سینا، شهر، اقتصاد نوین، آینده، قرض‌الحسنه مهر ایران، دی، خاورمیانه، صنعت و معدن، ایران زمین، سرمایه، کارآفرین و سامان هستند. این بانک‌ها با اتصال به سامانه چک دیجیتال، امکان صدور و دریافت چک‌های الکترونیکی را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند.
پیوستن بانک‌های جدید به سامانه چک دیجیتال
علاوه بر بانک‌های ذکر شده، بانک‌های سپه و مسکن نیز در مراحل پایانی فرآیند پیوستن به سامانه چک دیجیتال هستند و به زودی خدمات چک دیجیتال را به مشتریان خود ارائه خواهند داد. این امر نشان‌دهنده رشد و گسترش سریع این فناوری در نظام بانکی کشور است و پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ای نزدیک، اکثر بانک‌های کشور به این سامانه متصل شوند.
رونمایی از چک دیجیتال و اهداف بانک مرکزی
چک دیجیتال محصولی است که در آبان ماه سال ۱۴۰۱ توسط بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور رونمایی شد. هدف از معرفی این محصول، تسهیل فرآیندهای مالی و کاهش نیاز به مراجعه حضوری به شعب بانک‌ها بود. این خدمت، علاوه بر کاهش زمان و هزینه‌های اضافی، به مشتریان این امکان را می‌دهد که تمام مراحل صدور و انتقال چک را به‌صورت غیرحضوری و از طریق موبایل‌بانک یا اینترنت‌بانک خود انجام دهند.
فرآیند درخواست و صدور چک دیجیتال
درخواست‌کنندگان می‌توانند از طریق موبایل‌بانک یا اینترنت‌بانک خود، درخواست دسته چک کنند. پس از انجام بررسی‌های لازم، چک‌های دیجیتال با شناسه صیادی در اختیار فرد قرار می‌گیرد. سپس، شخص می‌تواند در هر زمان و مکانی با استفاده از موبایل‌بانک یا اینترنت‌بانک، چک را صادر کرده و به گیرنده ارسال کند. این فرآیند به‌طور کامل از طریق بسترهای دیجیتال انجام می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری به شعبه نیست.
پذیرش بین بانکی چک‌های دیجیتال
یکی از ویژگی‌های مهم چک دیجیتال این است که بانک مرکزی تمامی بانک‌ها را ملزم کرده است که چک‌های دیجیتال صادرشده از سایر بانک‌ها را در سامانه چکاوک پذیرش کنند. این امر موجب شده است که چک‌های دیجیتال از یکپارچگی بالایی برخوردار شوند و مبادلات بین‌بانکی آن‌ها به راحتی و به‌صورت امن انجام شود. در نتیجه، چک‌های دیجیتال به‌سرعت جایگزین چک‌های سنتی شده و به ابزاری مطمئن و کارآمد در معاملات مالی تبدیل گردیده‌اند.
آینده چک دیجیتال در نظام بانکی کشور
چک دیجیتال با توجه به مزایای زیادی که دارد، از جمله سهولت استفاده، کاهش هزینه‌ها و زمان، و همچنین افزایش امنیت در مبادلات، به‌طور قابل‌توجهی در حال گسترش است. به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نه چندان دور، چک دیجیتال جایگزین چک‌های سنتی در تمام فرآیندهای مالی کشور شود و تحولی بزرگ در نظام بانکی ایران ایجاد کند.
