بازار فروش قطعات یدکی خودرو در کشورمان بخصوص قطعات یدکی خودروهای خارجی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بشدت متاثر از شرایط اقتصادی ونوسانات قیمت ارز است. هر تصمیمی که در ارتباط با واردات خودرو یا ممنوعیت آن گرفته شود، در این بازار تاثیر می گذارد.
برای آگاهی از واقعیت های این بازار سراغ یکی از فعالان آن رفتیم. جعفر سلمان زاده که درکار فروش قطعات یدکی خودروهای هیوندای فعالیت دارد در این خصوص گفت: من از سال 1388 وارد این بازار شدم. البته از قبل با مکانیکی خودرو ها اشنایی کامل داشتم. از سال 1393 هم به طور انحصاری فقط در زمینه فروش قطعات یدکی خودروهای هیوندای به فعالیت پرداختم. در حال حاضر چیزی در حدود 28 مدل از خودرو های هیوندای در کشورمان وجود دارد. مشتری ها ما را 3 گروه تشکیل میدهند، مصرف کننده ها یا دارندگان خودروهای هیوندای که شخصا دنبال خرید قطعات می روند، تعمیرگاه ها و مکانیک ها و نمایندگی های مجاز این خودرو.
وی در مورد وضعیت بازار و تاثیر برجام و سپس اعمال تحریم ها در آن افزود: برجام سبب شده بودکه بازار شرایط خوبی پیدا کند اما با روی کار آمدن ترامپ وضعیت بازار خیلی خراب شد و قیمت قطعات به طرز افسار گسیخته ای افزایش پیداکرد. درحال حاضر اوضاع بازار بهتر از قبل شده است.
جعفر سلمان زاده در خصوص نحوه افزایش قیمت قطعات گفت: قطعات وارداتی پر مصرف به صورت پلکانی و با بالا رفتن قیمت ارز گرانتر می شوند ولی افزایش قیمت قطعات فنی کمیاب مثل قطعات بدنه که وارد نمی شوند دارای هیچ شکل و الگوی خاصی نبوده و به نظر خود فروشنده آنها بستگی دارد.
وی که در مورد طرح شناسه کالا حرف های زیادی داشت افزود: این طرح در کل طرح خوبی است ولی در اجرا اشکالات زیادی دارد.
1- این طرح برای مبارزه با قاچاق قطعات یدکی خودرو و ورود قطعات بدکی بی کیفیت به بازار تدوین شده ولی برای اجرای آن در عمل به زیر ساخت های زیادی نیاز داریم.در حال حاضر کالای های بی کیفیت و به اصطلاح زیر پله ای زیادی در بازار وجود دارد که تشخیص آنها حتی برای من سخت است. باید ابتدا از مبادی مرزی از ورودقطعات یدکی قاچاق جلوگیری شده و صبر می کردند تا قطعات یدکی بی کیفیت در بازار تمام شوند و سپس طرح را اجرا می کردند.
2- طرح شناسه کالا شفاف نبوده و برای بسیاری از کسبه که آموزش ندیده و هنوز به شکل سنتی به کسب و کارشان ادامه می دهند، قابل درک نیست.
3-برای کسبه هر صنفی، بحث هزینه بسیار مهم است. برای اجرای این طرح هر کسبه ای باید یک نفر جدا استخدام کند تا برای تک تک کالاها وارد سامانه ای که روان نیست بشود ومراحلی که اعلام شده را طی کند و سپس کدها را تک تک روی کالاها بچسباند که باید در نظر داشته باشیم روی بعضی از کالاها مثل تسمه جایی برای چسباندن کد وجود ندارد که براحتی قابل مشاهده باشد.
4- اجرای این طرح در شرایط کنونی سبب کمبود کالا در بازار شده و در واقع قیمت قطعات یدکی را افزایش می دهد. باید بپذیریم که بیشتر قطعات یدکی خودروهای خارجی به طور غیر قانونی وارد کشور می شوند و با شرایطی که گمرک برای وارد کننده ها ایجاد می کند قطعات یدکی این خودروها کمیاب شده و قیمت آنها بالاتر می رود.
5- با اجرای این طرح واسطه ها که در اصل پخش کننده های قطعات یدکی هستند از بین می روند در حالی که آنها در اصل رابط فروشندگان و مصرف کننده های خرد در جاهای دورافتاده کشورمان هستند.
البته اشکالات و تاثیرات دیگری نیز بعد از اجرای این طرح به وجود خواهند آمد که باید منتظر بمانیم.
جعفر سلمان زاده در ارتباط با اینکه چند مدل قیمت دارند، گفت: ما 3 مدل قیمت برای 3 نوع از خریداران قطعات یدکی داریم: یک مدل قیمت برای تعمیرگاه های مجاز که در حجم زیادی از ما قطعه خریداری می کنند، مدل دوم برای مکانیک ها و مغازه داران و مدل سوم برای مصرف کننده ها و دارندگان خودروها که دو گروه اول می توانند قیمت قطعات را با چک های مدت دار و البته با تخفیف پرداخت کنند.
وی افزود: ما جنس درجه یک و درجه دو داریم ولی باید تاکید کنم قطعات یدکی درجه دو، بی کیفیت و زیر پله ای نیستند بلکه به اصطلاح افتر مارکت بوده و با قطعات درجه یک که اصل بوده و کاملا مشخص هستند، شاید تفاوتی 40 درصدی دارند. یعنی ما به مشتری می گوییم که درجه دو بوده و اصل نیستند.
جعفر سلمان زاده درآخر حرفهایش از اتحادیه صنف فروشندگان و تولید کنندگان قطعات یدکی خودرو خواست که در خصوص صدور جوازهای کسب کمی سخت گیری داشته و براحتی اقدام به صدور آن نکند. وی افزود: نباید به راحتی به هر کسی جواز کسب در این صنف بدهند. باید به فردی که در این بازار از قبل حضور داشته و فعال بوده و اطلاعات کافی از قطعات خودرو دارد، جواز بدهند نه این که هر کسی سرمایه داشت بدون آگاهی جواز گرفته و بتواند وارد این بازار شود. البته اتحادیه در گذشته حضور بسیار کمرنگی داشت و هیچ نوع عملکرد خاصی از اعضای هیئت مدیره اش مشاهده نکردیم ولی بنظر می رسد اعضای جدید اتحادیه بخصوص رئیس آن که حقوقدان است عملکرد بهتری دارند و باعث امیدواری هستند.
