به گفته مرکز تحقیقات صداوسیما، تلویزیون مهمترین منبع کسب اخبار و اطلاعات در ایران است. پس نحوۀ برخورد این رسانه با رویدادهای سیاسی و مسائل روز کشور و چگونگی پوشش آنها، تأتیر مهمی در شکل گیری رفتار مردم خواهد داشت. از طرفی برنامههای گفتگو محوری که به طرح مسائل روز کشور میپردازند، میتوانند در شفاف سازی، نقش مهمی ایفا کنند.
این روزها کسی در مفید بودن تلویزیون شک نمیکند. همانقدر که در مفید بودن تلفن، همانقدر که در مفید بودن هواپیما. ولی ما حالا سوار هواپیمایی شدهایم که میخواهد ما را میانۀ راه، حوالی ابرهای باران زا پیاده کند. مهماندار باصدای بلند فریاد میزند به مقصد رسیدهایم و ما میان زمین و هوا، هاج و واج از مقصدی که به آن نخواهیم رسید. نه میتوانیم همانجا پیاده شویم و نه میتوانیم همانجا بمانیم.
قصۀ این روزهای ما و رادیو و تلویزیونمان، قصۀ به مقصد نرسیدن است.
آشناترین و همه فهمترین مشخصۀ جمهوری اسلامی، مشارکت مدنیست و در این میان، منابع اطلاعات درست، بی گمان بخش اصلی و سازنده هرجامعه مردم سالار را میسازند.
مدیسون، چهارمین رئیس جمهور و معمار قانون اساسی ایالت متحده آمریکا، اینطور فریاد میزند که:
«دولت مردمی بدون اطلاعات همگانی چیزی جز پیش درآمد یک نمایش خنده آور یا فاجعه نیست. دانایی برای همیشه نادانی را رهبری خواهد کرد و مردمی که در نظر دارند خودشان گرداننده امور خود باشند باید خود را به نیروی چیزی که به آنها دانایی میبخشد، بیارایند.»
واژههای مدیسون شیپور بلند بیدار باش برای کسانی است که سعی دارند فرایند جامعه مردم سالارانه را با محدود کردن ِاطلاعاتِ در دست مردم، رو به ناتوانی بکشند.
حق رأی همگانی، شاید هریک از ما را به عرصه سیاست کشانده باشد، اما اگر رأی دهندگان نتوانند به دادههای سرشار از استانداردهای جامعه و امور سیاسی و اقتصادی، دسترسی داشته باشند، چطور میتوانند ابراز نظر کنند؟
سازمانهای رادیو تلویزیونی بی گمان در زمره برجستهترین بنگاههای اطلاعاتی هستند. پس نحوۀ برخورد این رسانه با رویدادهای سیاسی و مسائل روز کشور و چگونگی پوشش آنها، تأتیر مهمی در شکل گیری رفتار مردم خواهد داشت.
از طرفی برنامههای گفتگو محوری که به طرح مسائل روز کشور میپردازند، میتوانند در شفاف سازی، نقش مهمی ایفا کنند.
برنامهی گفتگو محور در تعریف جهانی، فضایی میان فردی است که در آن گروهی کوچک و متشکل از دو یا چند نفر با خودشان صحبت میکنند، اما در عین حال به طور نامحسوس، اما شفاف، موضوعی را برای تودۀ مخاطب روشن میسازند.
بی گمان آنچه که در حاضر اتفاق میفتد یعنی روانه کردن مقدار بیشتری اطلاعات به سوی عامۀ مردم، پیشرفت نسبت به گذشته نیست، زیرا احتمال میرود که اطلاعات فراوری شده برای کج روی یا سرگرمی، سرپوش گذاشتن و یا فریبکاری باشد چراکه اطلاعات دردسترس مردم میتواند امور حکمرانی را دچار مشکل کند، قطعا به معنی پذیرفتن دیدگاهی که درنظر دارد حق و حقیقت را در انبوه اطلاعات پنهان کند، نیست.