به گزارش قطعات خودرو به نقل از اخبار خودرو، بخش کشاورزی در کشور، بیش از همیشه نیازمند حضور مدل‌های به‌روز و جدید به ناوگان است. درحالی‌که تولیدکنندگان داخلی در این بخش فعالیت مستمری دارند و تولید تراکتور به دلیل حجم بالای داخلی‌سازی چندان تحت‌تاثیر تحریم‌ها و نرخ ارز قرار نگرفته اما دیگر مسائل ازجمله تولید انحصاری و نبود امکان خرید از کارخانه برای متقاضیان، باعث شده تا ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی با کمبود این خودرو مهم مواجه شود. تولید تراکتور در سال‌های گذشته به‌طور غیررسمی تنها در اختیار یکی از تولیدکنندگان داخلی بوده است.
درحالی‌که آمارهای رسمی از فعالیت حدود ۱۴ تولیدکننده در این بخش خبر می‌دهند، اما آمار تولید بزرگ‌ترین تولیدکننده این بخش، نشان از انحصار در تولید تراکتور دارد. این در حالی است که مسئولان این شرکت بارها از رقابتی بودن فضای تولید و فروش تراکتور صحبت کرده‌اند، اما حمایت‌های دولتی از این تولیدکننده، فضای رقابتی را از سایر تولیدکنندگان ربوده است. به‌تازگی نیز مدیرکل دفتر ماشین‌آلات کشاورزی، ساختمانی و معدنی وزارت صمت از برنامه‌ریزی برای تولید ۴۰هزار دستگاه تراکتور خبر داده است.
از دیگر سو، تا امروز برنامه مشخصی برای ممنوعیت واردات تراکتور به کشور در نظر گرفته نشده و تعرفه این خودروها نیز بین یک تا ۴درصد اعلام شده است که کار را برای تولیدکنندگان تراکتور در کشور دشوار کرده است.
هدف‌گذاری تولید ۴۰هزار تراکتور در سال ۱۴۰۲
مدیرکل دفتر ماشین‌آلات کشاورزی، ساختمانی و معدنی وزارت صمت در بازدید از کارخانه تراکتورسازی ایران از برنامه‌ریزی برای تولید ۴۰هزار دستگاه تراکتور در سال جاری خبر داد.
ابوذر جمشیدوند در ادامه اظهار کرد: «ظرفیت تولید تراکتور از ۲۲ هزار دستگاه در سال ۱۴۰۰ به ۳۲هزار دستگاه در سال گذشته رسیده است و امسال طبق برنامه‌ریزی‌ها ۴۰هزار دستگاه تراکتور تولیدی توسط تراکتورسازان کشور وارد بازار می‌شود.»
این برنامه‌ریزی در حالی انجام شده که براساس آمارها، ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی بیش از همیشه نیازمند حضور تراکتورهای جدید است.
آن‌طور که فعالان این بخش اعلام کرده‌اند، عمر مفید تراکتور ۱۰سال است اما در ناوگان داخلی شاهد حضور مدل‌های ۳۰ساله هستیم که می‌تواند مشکلات عمده‌ای را برای صنعت کشاورزی کشور به وجود بیاورد.
وزارت صمت به دنبال ممنوعیت واردات تراکتور
تامین تراکتورهای مورد نیاز ناوگان کشاورزی، یکی از راهکارهایی است که می‌تواند هرچه سریع‌تر نیاز این بخش را کاهش دهد. با این‌حال هنوز کامل مشخص نیست که آیا واردات این خودروها به کشور امکان‌پذیر است یا با محدودیت‌هایی همراه شده است.
پیش از این اعلام شده بود واردات تراکتور با تعرفه یک تا ۴درصد انجام‌پذیر است اما حالا جمشیدوند بیان کرده است: «واردات تراکتور با توجه به انواع پارامترها ازجمله ظرفیت، توان، کیفیت و قیمت تولیدات داخلی نسبت‌به رقبای خارجی، اصلا معقول و جایز نیست و ممنوعیت آن مسجل است و ما هم پیگیر هستیم تا اگر وارداتی در این بخش وجود دارد و جدا از نیاز کشور انجام می‌شود از آن ممانعت کنیم.»
گلایه کشاورزان از بالا بودن قیمت تراکتور در بازار
با وجود این‌که صنعت تولید تراکتور در کشور ظرفیت بسیار بالایی دارد، با این حال دست بسیاری از کشاورزان از خرید تراکتور از کارخانه کوتاه مانده است.
به گفته یک فعال حوزه کشاورزی، بسیاری از تراکتورها پس از تولید به هر نحوی سر از بازار آزاد در می‌آورند. این روند باعث شده است بسیاری از کشاورزان نتوانند اقدام به خرید تراکتور کنند.
این فعال حوزه کشاورزی با تشبیه بازار تراکتور به بازار خودروهای سواری به دنیای خودرو گفت: «بازار تراکتور بازار بسیار کوچکی است و قابل مقایسه با حجم تقاضا در بازار خودروهای سواری نیست. اما فروش خودرو در این دو بازار تفاوت چندانی ندارد و خیلی از کشاورزان و فعالان این بخش که نیاز به تراکتور دارند، مجبور به تامین آن از بازار آزاد هستند.»
وی تاکید کرد: «از سوی دیگر، بخش بزرگی از تراکتورها در نقاط مختلف کشور بسیار قدیمی هستند، مصرف سوخت بالایی دارند و هرساله خرج بسیاری روی دست کشاورزان می‌گذارند. بنابراین باید به فکر تعویض این تراکتورها با محصولات به‌روز بود تا ضمن ایجاد رونق کارخانه‌های تولید تراکتور، کشاورزان نیز با دغدغه کمتری به تولید بپردازند.»
تعرفه ۴درصدی برای واردات تراکتور ناچیز است
برخی معتقد هستند با وجود تولید داخلی تر اکتور اصولا نباید واردات انجام شود. ازسوی‌دیگر بسیاری معتقدند عدم واردات تر اکتور سبب مشکلات ایجاد انحصار در بازار شده و رقابت را از بین می‌برد. رقابتی که باعث می‌شود تراکتورسازان همواره به دنبال ارتقای محصولات خود باشند و از تکرار تولید و عدم سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق‌وتوسعه دور باشند. با این حال برخی از پایین بودن میزان تعرفه واردات تر اکتور سخن گفته‌اند.
جمشیدوند در مورد تعرفه واردات تر اکتور اظهار کرد: «اگر احیانا تصمیم بر واردات باشد باید با نظام تعرفه‌ای جدی وارد این بخش شویم و نگاه بر این است که ما اگر امکان تولید داخلی داریم باید تعرفه‌های معقول و منطقی در نظر بگیریم تا اگر وارداتی هم صورت می‌گیرد همراه با تعرفه مناسب انجام شود.»
بنابراین می‌توان این ادعا را مطرح کرد برای تولیدکنندگانی که از حمایت کافی دولت برخوردار هستند، فضای دستیابی به سهم حداکثری از بازار فراهم است، اما دود واردات با تعرفه پایین به‌طور مستقیم به چشم تولیدکنندگان کوچکی می‌رود که بیشترین تاثیر را از مشکلات اقتصادی کشور گرفته‌اند و در این سال‌ها توان تولید و عرضه خود را از دست داده‌اند.
