دولت دوازدهم ماه‌های پایانی خود را می‌گذراند. نامزدهای دوره سیزدهم ریاست‌جمهوری در حال مناظره و ارائه برنامه‌های اقتصادی و صنعتی خود هستند.
آرزوهای شیرین
فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو درباره سخنان نامزدهای ریاست‌جمهوری سیزدهم در حوزه خودرو گفت: نامزدها برنامه‌ای در حوزه خودرو ندارند فقط عنوان می‌کنند فلان کار باید انجام شود. این موضوع را همه می‌دانند که باید انجام شود اما موضوع اصلی چگونگی انجام آن است.
این کارشناس خودرو افزود: همه می‌دانیم باید درآمد سرانه افزایش پیدا کند و… اما چگونه؟ تمام مسائل مطرح‌شده آرزو است و پرسش اصلی برنامه‌ها چگونگی تحقق این مسائل است؟ به‌عنوان مثال ۲ میلیون خودرو قرار است با چه قیمتی تولید شود و به چه کسانی فروخته شود؟ اگر قرار است قسطی به فروش برسد محل اعتبار کجاست؟ آیا قرار است از محل سپرده‌های بانکی باشد؟ این به معنی افزایش تورم است.
این کارشناس خودرو با بیان اینکه با کدام بازار قرار است به تیراژ اقتصادی رسید، ادامه داد: اگر زمانی در کشور یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو تولید می‌شد به این دلیل بود که خطوط اعتبار یورویی و دلاری وجود داشت و با بهره یک درصد صنعتگر می‌توانست محصولات خود را به در کارخانه برساند. آیا با شرایط فعلی می‌توان این روند را در پیش گرفت؟
آرزوهایی که محقق نمی‌شود!
او گفت: با برنامه تولید ۲ میلیون خودرو به‌طور سالانه در ۲۰ مدل، چگونه می‌توان به تیراژ اقتصادی رسید؟ تمام سخنانی که در این صنعت مطرح می‌شود آرزوهایی است که با توجه به وضعیت موجود محقق نمی‌شود. بنابراین شعارهایی که داده می‌شود، اجرایی نیست و مشکلی از چالش‌های فعلی حل نمی‌کند. کشوری که با کسری بودجه و اضافه‌برداشت شدید بانکی روبه‌رو است یا خودروسازی که ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد چگونه قرار است تولید خودرو را به ۲ میلیون تیراژ برسانند؟
زاوه در ادامه افزود: یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری عنوان کرده یکی از برنامه‌های او بالا بردن تعرفه واردات به شکل پلکانی است تا کیفیت محصولات داخل افزایش پیدا کند این در حالی است که برای ارتقای محصولات صنعتی مانند خودرو باید روند تعرفه کاهش باشد، نه افزایشی.
این کارشناس خودرو با استناد به سخنان فرشاد مومنی از اقتصاددان‌های کشور عنوان کرد: برداشت ما از شعارها و سخنانی که از نامزدهای ریاست‌جمهوری عنوان می‌کنند این است که حتی معنا و مفهوم توسعه هم خوب درک نشده است.
نظر نامزدها در حوزه انحصارزدایی
این کارشناس خودرو درباره نظر نامزدها در حوزه انحصارزدایی از واردات خودرو هم گفت: بحثی در حوزه واردات خودرو وجود ندارد اما پرسش این است که آیا دولت منابع کافی برای واردات در اختیار دارد؟ آیا آزادسازی واردات مانند برخی دوره‌ها با ثبت‌سفارش‌های ناگهانی و شبانه خواهد بود؟ در دولت یازدهم واردات آزاد بود اما قوانین متعدد سبب شده تا برخی واردکنندگان امروز در زندان باشند. اگر قرار باشد واردات با این کیفیت باشد، خیر، کاری از پیش نمی‌بریم.
اوگفت: همچنان منابع ارزی مورد نیاز برای واردات پرسش اصلی است. در حوزه گرانی خودرو یا سایر محصولات چالش در بخش تولید نیست مشکل در حوزه منابع مالی است.
زاوه اظهار کرد: هیچ یک از نامزدها برنامه‌ای ارائه نداده‌اند. با آرزو و آمال به نتیجه نمی‌رسیم. برخی سخنان حاکی از این است که گویا نامزدها قرار است طی ۸ سال به اندازه ۱۰۰ سال کار کنند. این نشان می‌دهد روی شعارهای داده شده حتی فکر هم نشده است.
ضرورت ارائه برنامه با زمان‌بندی مشخص
نامزدهای ریاست‌جمهوری در حوزه صنعت قطعه به موضوع‌هایی مانند اینکه قطعه‌سازی مهم‌تر از خودروسازی است و اینکه باید منطقه‌ای را به‌عنوان هاب قطعه‌فروشی درنظر گرفت تاکید داشتند. از دیگر موضوع‌های مطرح‌شده در حوزه قطعه‌سازی شکستن انحصار و شفافیت در عملکرد قطعه‌سازان بود. محمود نجفی‌سهی، عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور به صمت گفت: صنعت قطعه ایران توانمند است. امروز قطعه‌سازان کشور می‌توانند اگر بین ۲ تا ۳ میلیون خودرو تولید شود قطعات آنها را تولید و تامین کنند، حتی قطعات به‌روز را.
وی افزود: تجربه و توان در صنعت قطعه به وجود آمده است. شاید در برخی بخش‌ها نیاز باشد ماشین‌آلاتی اضافه یا خط تولیدی به‌روز شود. این اراده در قطعه‌سازان کشور وجود دارد زیرا قطعات تیراژ خودرو بالای ۲ میلیون را توانستند پشتیبانی و تولید کنند.
او ادامه داد: درحال‌حاضر هم با تمام مشکلات موجود قطعه‌سازان توانسته‌اند قطعات خودروهای جدید را تولید و تامین کنند.
عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با بیان اینکه هاب قطعه‌سازی در منطقه شدن نیز امکان‌پذیر است، گفت: بخش زیادی از مواد اولیه صنعت قطعه از مس، آلومینیوم، فولاد و… در کشور تولید می‌شود. حتی مواد پلیمری هم در کشور تولید می‌شوند. به این ترتیب می‌توانیم بین ۸۰ تا ۹۰ درصد مواد پلیمری مورد نیاز خود را در داخل تولید کنیم.
باید هم‌افزایی داخلی‌سازی را شتاب دهیم
وی تصریح کرد: در مجموعه‌هایی که وارد می‌شود، می‌توانیم با هم‌افزایی داخلی‌سازی را شتاب دهیم. این امر قیمت تمام‌شده را بسیار کاهش داده است و می‌دهد.
این فعال صنعت قطعه در ادامه گفت: امروز بازار در دسترس ۸۰ میلیون نفر نیست بلکه بازاری حدود ۵۰۰ میلیون تومانی از عراق تا پاکستان در اختیار داریم. اگر بتوانیم خودروهای روز تولید کنیم و روابط سیاسی کشور به روال عادی برگردد تمام این بازارها در اختیار ما قرار خواهد داشت.
می‌توانیم به‌راحتی با چین وارد رقابت شویم
نجفی‌سهی با بیان اینکه با این روند قطعات تولید داخل حتی با قیمتی کمتر از قیمت قطعات چینی درمی‌آید، گفت: اگر دولت آینده بتواند شرایط را بهبود دهد یک سلسله هزینه‌های اضافه تولید حذف می‌شود و می‌توانیم به‌راحتی با چین وارد رقابت شویم.
عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور عنوان کرد: سیاست دولت در آینده باید این‌گونه باشد که به جای اینکه ۵۰ مدل وارد و تولید شود تعداد محدود داشته باشیم و همان مدل‌ها را ارتقا دهیم و تیراژ تولیدشان را اقتصادی کنیم. این عملکردی بود که کره‌جنوبی در صنعت خودرو خود داشت. ابتدا با یک خودرو هیوندایی آغاز کرد و پس از رسیدن به کیفیت و تیراژ مورد نظر دومین مدل یعنی کیا را به سبد محصولات خود اضافه کرد. نجفی‌سهی با بیان اینکه با شعار راه به جایی نمی‌بریم، گفت: نامزدهای ریاست‌جمهوری باید برنامه با زمان‌بندی مشخص ارائه دهند که هیچ برنامه‌ای در این مناظرات نمی‌بینیم.
لزوم ارائه برنامه با عدد و رقم
یکی از نامزدها روی مسئله شفافیت در عملکرد قطعه‌سازان تاکید داشت. عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور در این‌باره گفت: تمام صنعتگران به دنبال شفاف‌سازی هستند و از آن استقبال می‌کنند زیرا این موضوع بسیاری از چالش‌ها را رفع می‌کند.
نجفی‌سهی ادامه داد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای معرفی وزرا باید از آنها برنامه مشخص بخواهند. پیش‌تر برنامه برخی وزرا را خواندم اما برنامه‌ها نه تاریخ داشت، نه عدد. حتی اینکه اگر برنامه انجام نشد باید چه کرد و راهکار یا برنامه بعدی چیست مشخص نبود. شما به‌عنوان یک خبرنگار می‌دانید در هر ساعت قرار است چه کاری را انجام دهید اما این موضوع را در برنامه مسئولان و مدیران دولتی نمی‌بینیم. برای ۴ سال یک تاریخ در برنامه‌ها دیده نمی‌شود و این ضعف اساسی ما است.
او یادآور شد: نامزد ریاست‌جمهوری باید برنامه عدد و رقم‌دار داشته باشد. به‌عنوان مثال، برنامه‌ها در حوزه صنعت خودرو باید دارای زمان‌بندی باشد نه اینکه با ان‌شاالله کار را پیش برد.
بودجه واردات از کجا تامین می‌شود؟
وی گفت: اگر قرار است واردات انجام شود بودجه آن از کجا تامین می‌شود و اگر تامین نشد چگونه قرار است جبران شود؟
عضو هیات‌مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با بیان اینکه کشوری مانند بنگلادش برای سال ۲۱۰۰ خود برنامه دارد، گفت: در صنعت نساجی پارچه و نخ وارد و پوشاک را آماده و صادر می‌کنند. با این رویکرد در حال ارتقای اقتصاد خود و مطرح شدن در سطح بین‌المللی هستند. علاوه‌بر اینکه فقط چند سالی است استقلال پیدا کرده‌اند.
نجفی‌سهی در پایان گفت: مدیریت خوب می‌تواند منجر به ارتقای اقتصادی و توسعه صنایع شود.
