یک سال از طرح ارائه بورس در خودرو گذشت
حدود یکسال است که برای کنترل قیمت خودرو در بازار ، طرح عرضه در بورس توسط مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. طرحی که انتظار می‌رود علاوه بر کاهش قیمت خودرو ، موجب تغییر رفتار خودروسازان و شفافیت عملکرد در رعایت حقوق مشتریان شود. کارشناسان معتقد هستند که این طرح می‌تواند سبب بهبود کیفیت خودروها شود؛ زیرا در عمل شاهد این هستیم که با نظارت‌های فراوان، باز هم کیفیت در دستور کار خودروسازان نیست.
محصولات جدید خودروسازان انتظارات مشتریان را برطرف نمی‌کند
از سویی زیان انباشت خودروسازان هر روز قیمت محصولات را افزایش داده و گاهی این مورد حس می‌شود که قیمت تعیین شده برای خودرو بیش از کیفیت آن حتی با قیمت ارزهای ازاد بین‌المللی است. این در حالی است که محصولات جدید خودروسازان به رغم شوآف فراوان نتوانسته نیاز و انتظارات مشتریان را برطرف کند. با این تفاسیر به سراغ روح الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی رفتیم تا این موضوع را بررسی کنیم.
به تازگی پورابراهیمی، رئیس کمیسون اقتصادی مجلس اعلام کرده است که عرضه خودرو در بورس اشتباه و منتفی است، نظر شما در این مورد چیست؟
طراح این طرح نیستیم اما نظر ایشان را درست نمی‌دانیم. همچنین معتقد هستیم در حال حاضر راهکار بهتری جز عرضه خودرو در بورس وجود ندارد؛ زیرا وزارت صمت تاکنون مسیرهای درست و نادرست فراوانی را برای مدیریت بازار خودرو طی کرده است و نتوانسته این مشکل را حل کنند. بنابراین شاهد این هستیم که در بازار خودرو تعادلی ایجاد نشده و مشتریان نیز از این وضعیت ناراضی هستند، حتی گاهی نیز در حق مشتریان خودروهایی همچون شاهین بی‌توجهی و اجحاف شده است. لذا از این جهت قاعده دیگری برای منظم کردن بازار خودرو وجود ندارد. باید خودرو در بورس عرضه شود تا حقوق مشتریان و مصرف کنندگان از سوی خودروسازان رعایت شود.
سیاست گذاری وزارت صمت در بازار خودرو تعادلی ایجاد نکرده و مشتریان نیز ناراضی هستند، همین راهکارهای وزارت منجر به این شده که در حق مشتریان خودروهایی همچون شاهین اجحاف شود. لذا باید خودرو در بورس عرضه شود تا حقوق مشتریان و مصرف کنندگان از سوی خودروسازان رعایت شود.
منتقدان به عرضه خودرو در بورس به این موضوع اشاره می کند که چنین طرحی تاکنون در دنیا انجام نشده است و نباید شیوه‌ای که در هیچ جای دنیا اجرایی نشده در ایران اجرایی شود، به نظر شما درصد موفقیت عرضه خودرو در بورس چقدر است؟
بسیاری از کارهای صنعت خودرو در دنیا انجام نمی‌شود، در دنیا میل‌گرد هم در بورس ارائه نمی‌شود اما شما شاهد هستید که میل‌گرد در بورس کشور عرضه می‌شود. وضعیت اقتصادی کشور شرایط خاصی دارد. بنابراین در صورتی که بخواهیم این شرایط را اصلاح کنیم نباید کل سیاست گذاری دنیا را الگو قرار دهیم و باید الگویی متناسب با کشور خودمان داشته باشیم. البته ما بیان نمی‌کنیم که عرضه خودرو در بورس راهکار آخر است، اصل کار تولید است و تا زمانی که کیفیت بهبود پیدا نکند شرایط بازار خودرو همچنان در این وضعیت باقی خواهد ماند. اما در شرایط کوتاه مدت برای کنترل بازار راهکار سریع‌تر از این مورد وجود ندارد.
مالیات بر عایدی‌ها در صنعت و بازار خودرو موضوعی است که به تازگی بر سر زبان ها افتاده و مجلس هم پیگیر اجرای آن است، به عنوان یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن چه نظری درباره این طرح دارید؟ مالیات بر عایدی در صنعت خودرو به چه نحوی می‌تواند به کنترل بازار خودرو بیانجامد؟
مالیات بر عایدی‌ها کاملا ضروری است، زیرا اقتصاد کشور ما سوداگر پرور شده و کالاها به شدت دست به دست می‌شود و این مساله نرخ تبادل کالا در اقتصاد را افزایش می‌دهد. محصولات کشاورزی، مسکن و خودرو دارای بازاری ملتهب هستند، بنابراین افرادی که از التهاب بازار به نفع خودشان استفاده می‌کنند، باید به طور حتم مالیات آن را هم بپردازندنیاز و انتظارات مشتریان را برطرف.
طرح عرضه خودرو در بورس به موازات اخذ مالیات می‌تواند سبب کاهش قیمت خودروها در بازار شود؟
معتقد هستیم که زمان عرضه خودرو در بورس، ترمزی برای افزایش قیمت کشیده خواهد شد. از سویی شفافیت بیشتری در بازار ایجاد خواهد شد و انگیزه‌های سوداگری تیز از بین خواهد رفت. همچنین نحوه خدمات دهی خودروسازان دقیق شده و حقوق مشتری نیز رعایت خواهد شد. این موارد از مزایایی عرضه خودرو در بورس است، بنابراین بازار را به تعادل خواهد رساند و به همین دلیل نیز نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن مجلس دنبال اجرای آن هستند.
در خصوص دفاتر حسابرسی خودروسازان چه نظری دارید؟ به نظرتان تاکنون شفافیت عملکردی داشته اند؟
نظارت دستگاه‌های نظارتی روی خودروسازان زیاد است، اما نکته مهم این هست که باید نوع جدید از حکمرانی صنعت خودرو را شکل دهیم تا از بن‌بست‌های موجود خارج شویم. به رغم نظارت‌های عدید روی خودروسازان مشتریان همچنان ناراضی هستند، زیرا حس می‌کنند به آن‌ها ظلم شده و کلاهبرداری رخ داده است.
اشاره کردید به این موضوع که باید ساختار نوع جدیدی برای مدیریت صنعت خودرو ایجاد شود، به نظرتان این ساختار باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد؟
در واقع نیاز به یک سیاست صنعتی خاص خودرو داریم، این سیاست نباید فقط توسط دولت تدوین شود. زیرا دولت گاهی ذینفع و گاهی مقصر است. بنابراین باید سیاست اجماع کامل بین دولت، مجلس و صنعت باشد. این اجماع نظر سبب دست‌یابی به یک سند جامع خواهد شد که تکلیف صنعت و زنجیره خودروسازی را روشن می‌کند.
همواره خودروسازان مدعی هستند که خودرو ناقص تولید و به کف کارخانه‌ها می‌رود، از سویی شاهد این هستیم که طرح‌های فروش فوری از سوی خودروسازان اجرا می‌شود، به نظر شما خودروسازان صحت گفتار و رفتار داشته یا احتکار در حال انجام است؟
این موضوع محل بحث و قابل ایراد است، گاهی به دلیل یک قطعه ساده ماه‌ها خودرو را در کف نگهداری می‌کنند. منتها باید بررسی دقیقی بر روی این موضوع جهت قضاوت انجام شود، به طور کلی دپو خودروها سوال برانگیز و قابل تامل است. هرچند دستگاه‌های اجرایی مسئولیت بررسی به این موضوع را دارند اما متاسفانه دولت به گونه‌ای رفتار می‌کند که انگار با صنعت، سیاستگذاری و دفاع از حقوق مشتری تعارف دارد.
زمانی که مسئولان این موضوع در مقابل خودروسازان قرار می‌گیرند، در رفتار کم آورده و نمی‌توانند تحقق هدف داشته باشند. شاهد هستیم که رئیس سازمان ایدرو کاملا یک طرفه و از سمت خودروساز صحبت می‌کند، این موضوع از نظر مجلس ایراد دارد و با توجه به اینکه سازمان مذکور دولتی است در این مورد جهت گیری خاصی دارد. نه اینکه فقط جانبداری از بنگاه‌های اقتصادی یا همان خودروسازان شود. تغییر جدی در این خصوص نیاز است و مجلس می‌تواند شروع کند، اما سایر دستگاه‌ها نیز باید همراهی کند.
در شرایطی گاهی فعالیت‌های بنگاه‌داری غیرتولیدی در خودروسازی‌ها وجود داشته و دارد که این موضوع اشتباه است. خودروساز حق ندارد در بانک سهام‌دار باشد. هرچند در حال اصلاح هستند، اما آن بخش از ضرر که به تولید خودرو ارتباط ندارد، نباید زیان آن به خریدار خودرو تحمیل شود.
نظر شما در خصوص زیان انباشت خودروسازان چیست؟ چه مقدار از زیان مربوط به تولید خودرو است؟
اعداد مختلفی در خصوص زیان انباشت خودروسازان مطرح می‌شود، مجموعا دو خودروساز تاکنون 30 هزار میلیارد تومان زیان را ثبت کردند. این موضوع نیز صرفا مربوط به تولید نبوده، گاهی فعالیت‌های بنگاه‌داری غیرتولیدی در خودروسازی‌ها وجود داشته و دارد که این موضوع اشتباه است. خودروساز حق ندارد در بانک سهام‌دار باشد. هرچند در حال اصلاح هستند، اما آن بخش از ضرر که به تولید خودرو ارتباط ندارد، نباید زیان آن به مصرف کننده تحمیل شود تا مشتری خودرو را با قیمت گران‌تر خریداری کند.
منبع: بازار
