به گزارش قطعات خودرو به نقل از «اخبار خودرو»،خودرو وسیله‌ای برای سرعت بخشیدن به جابجایی‌هاست. پس از اختراع آن، مردم با خودروهای شخصی و عمومی خیلی زودتر از سایر وسایل‌نقلیه به مقصد می‌رسیدند، اما تصادف‌های شدید و ناگوار باعث آسیب‌دیدن سرنشینان و حتی مرگ آنها می‌شد. به‌همین‌دلیل بسیاری از خودروسازان برای بالاتر بردن ضریب ایمنی خودروها دست‌به‌کار شدند و روش‌هایی برای کاهش تلفات پیدا کردند که یکی از آنها استفاده از کمربند ایمنی بود.
کمربند ایمنی سه‌نقطه‌ای
نخستین‌بار اواسط قرن نوزدهم کمربند ایمنی توسط یک مهندس انگلیسی به نام جورج کِی‌لِی ساخته شد و در گلایدر مورد استفاده قرار گرفت. اما در سال۱۹۵۰ دکتر هانتر شِلدن، گام بزرگی در اختراع کمربند ایمنی خودرو برداشت. او وقتی دید، اتاق اوژانس بیمارستان مملو از افرادی است که سرشان به شیشه جلوی خودرو برخورد کرده، ایده‌ای به ذهنش رسید.
دکتر شِلدن طرح‌هایی را درباره ساخت کمربند ایمنی خودرو ارائه کرد. این کمربندها شبیه آن چیزی بود که در هواپیماهای مسافربری از آنها استفاده می‌شود. ابتدا همه چیز خوب به‌نظر می‌رسید، اما کم‌کم به‌دلیل ناکارآمدی این مدل‌ها، تولید آن ها به‌شدت کاهش پیدا کرد.
طبیعی بود که این کمربندها توانایی نگه داشتن بالاتنه سرنشینان را نداشتند و در صورت ترمز شدید و حتی برخورد، امکان پرتاب شدن بدن به جلو و حتی کوبیده شدن به شیشه وجود داشت. ضمن اینکه چنین حرکتی با توجه به بسته بودن کمر، می‌توانست آسیب‌های جدی به بدن برساند. چندی بعد، شرکت ولوو با ابداع کمربندی که به‌جای دور کمر، از بالا به‌صورت اُریب از روی سینه عبور می‌کرد و در انتهای صندلی قفل می‌شد، سعی کرد این مشکل را به‌نوعی برطرف کند، اما آسیب‌های وارده هنگام ترمزهای شدید به قفسه‌سینه و اندام‌های داخلی، کمربند ابداعی این شرکت سوئدی را نیز ناکام گذاشت.
شرکت ولوو تلاش‌های خود را برای بهبود کمربندهای ایمنی افزایش داد. نیلس‌ایوار بوهلین که به‌عنوان مهندس مکانیک در این شرکت کار می‌کرد، در سال ۱۹۵۹ مدل کامل و کارآمد کمربند ایمنی سه نقطه‌ای را اختراع کرد. بوهلین که تا سال ۱۹۵۸ در صنایع هواپیماسازی فعالیت داشت و در زمینه طراحی و ساخت صندلی‌های ویژه خلبانان کار می‌کرد، به استخدام شرکت ولوو درآمد. پس از طراحی و اندکی کار، او به این جمع‌بندی رسید که ایمنی قسمت‌های بالا و پایین بدن را با دو کمربند مجزا تامین کند.
بوهلین در سال ۱۹۵۸ طرح کمربند ایمنی ۳نقطه‌ای خود را به‌ثبت رساند. کمربند ایمنی بوهلین به شکل V از روی لگن و قفسه سینه سرنشین عبور می‌کرد و در قفلی که در کنار صندلی طراحی شده بود، قرار می‌گرفت. بدین ترتیب کمر و سینه سرنشینان به‌وسیله کمربند نگه داشته می‌شد و در ترمزهای شدید آنها دیگر به جلو پرتاب نمی‌شدند.
در کمربندهای ۳نقطه‌ای امروزی، تسمه کمربند از قسمت‌های بالا و پایین ستون خودرو به سمت وسط کشیده شده و در پایین صندلی قفل می‌شود. به‌دلیل اینکه پس از بسته‌شدن، ۳ نقطه اتصال وجود دارد، این کمربندها را ۳نقطه‌ای می‌نامند.
کمربند ایمنی، پیش‌کشنده و محدودکننده نیرو
ایده ابداع سیستم پیش‌کشنده در کمربندهای ایمنی از آنجا شکل گرفت که در برخی موارد تسمه کمربند محکم و بهینه دور بدن سرنشینان قرار نمی‌گیرد، به‌عبارت‌دیگر تسمه اندکی خلاصی دارد که برای رفاه سرنشینان الزامی است. شل‌بودن اندک تسمه می‌تواند فاصله میان مرگ و زندگی را رقم بزند. به‌همین‌دلیل، مهندسان با ابداع یک مکانیزم دقیق در لحظه تصادف کمربند ایمنی را تاحدممکن دور بدن سرنشینان محکم می‌کنند تا مطمئن شوند از پرتاب آنها به‌سمت جلو جلوگیری خواهد شد. سیستم پیش‌کشنده معمولا با همکاری مکانیزم‌های قفل‌شونده عمل می‌کند. درحال‌حاضر، شیوه‌های مختلف مکانیزم‌های پیش‌کشنده استفاده می‌شوند. برخی از آنها، تنها سبب چرخش قرقره و برخی دیگر سبب چرخش کل مکانیزم جمع‌کننده می‌شوند، بااین‌حال هدف آنها تنگ‌ترکردن تسمه به دور بدن سرنشین است. در تصادف‌های شدید که خودرو با سرعت بسیار بالا دچار سانحه می‌شود، اینرسی سرنشینان زیاد است؛ درنتیجه باید نیروی بسیار بزرگی صرف غلبه بر اینرسی شود. این میزان نیرو به آن معنی است که کمربند ایمنی برای حفظ سرنشین در جای خود باید نیروی زیادی به بدن او وارد کند. اندازه این نیرو به قدری است که در وضعیت خاص می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیر جسمی و حتی مرگ را درپی داشته باشد. به‌همین‌دلیل، بعضی کمربندهای ایمنی به مکانیزم‌هایی مجهز شده‌اند که می‌توانند حداکثر نیروی اعمالی کمربند ایمنی را کنترل کنند تا میزان آسیب‌های ناشی از بستن کمربند ایمنی به‌حداقل برسد. ایده اصلی محدودکننده نیرو آزادکردن طول بسیار کوتاهی از تسمه هنگام تصادف شدید است.
پلیس چه می گوید؟
چندی‌پیش معاون اجتماعی پلیس راهور نیروی انتظامی درباره لزوم استفاده از کمربند ایمنی گفت: «بخش عمده سفرها از طریق اتوبوس‌های بین‌شهری انجام می‌شود زیرا اتوبوس‌ها در مقایسه با سایر وسایل‌نقلیه از امنیت و ایمنی بیشتری برخوردارند.» وی افزود: «چنانچه حادثه‌ای در اتوبوس‌های برون‌شهری رخ دهد، آسیب‌پذیرترین افراد مسافران هستند به ویژه افرادی که کمربند ایمنی خود را نبسته‌اند.»
معاون اجتماعی پلیس راهور ادامه داد: «برابر قانون استفاده از کمربند برای تمام سرنشینان وسایل نقلیه در جاده‌های برون‌شهری و بزرگراه‌ها از الزامات قانونی است. براین اساس چنانچه مسافران اتوبوس‌ها، کمربند ایمنی خود را نبسته باشند، راننده برابر قانون جریمه می‌شود.
تجربه نشان داده است در تصادفات برون‌شهری با اتوبوس، افرادی دچار مصدومیت و حتی فوت شدند که کمربند خود را نبسته بودند اما افرادی که کمربند خود را بسته بودند، کمتر دچار آسیب شدند.» وی بیان کرد: «با بستن کمربند ایمنی، سرنشینان خودرو گویا قطعه‌ای از قطعات خودرو هستند اما افرادی که کمربند نبسته‌اند، مانند یک شیء سرگردان داخل خودرو هستند که در صورت تصادف و با کوچک‌ترین ضربه یا واژگونی به شدت پرتاب می‌شوند و به سقف، ستون یا شیشه خودرو برخورد می‌کنند.»
معاون اجتماعی راهور نیروی انتظامی در پایان گفت: «نبستن کمربند ایمنی سبب می‌شود تعداد آسیب‌دیدگان و فوت‌شده‌ها افزایش یابد، بر این اساس برای آنکه تعداد مصدومان و جانباختگان به حداقل برسد، کمربند همچون فرشته نجات عمل می‌کند و مسافران را از آسیب و مرگ نجات می‌دهد.»
