کنترل های کیفی که در خودروهای ایرانی انجام نمی شود

ضعف طراحی، عمر مفید پایین خودروهای ایرانی و عیوب کیفی این مساله را در ذهن مشتریان متبادر می کند که عده ای سودجو برای کسب ثروت، خودروهای بی کیفیت عرضه می کنند. خودروهای گران و بی کیفیت خودروسازان بلای جان و مال مشتریان در بازار شدند.

کیفیت در خودروسازان دنیا معنای عرضه محصول توانمند در برآوردن تمام انتظارات و نیازهای مشتریان را دارد، از این رو سه پارامتر اصلی؛ کیفیت در محصول، کیفیت در تولید و کیفیت در مالکیت را تعریف کردند

تفاوت های کیفی صنعت خودرو دنیا و کشور

کیفیت در خودروسازان دنیا معنای عرضه محصول توانمند در برآوردن تمام انتظارات و نیازهای مشتریان را دارد، از این رو سه پارامتر اصلی؛ کیفیت در محصول، کیفیت در تولید و کیفیت در مالکیت را تعریف کردند.

در صنایع خودروسازی دنیا «تست تصادف» را که جهت بررسی معیارهای ساخت خودرو انجام می شود، جزء پارامترهای اصلی کنترل کیفیت خودرو به شمار می آورند. اما در کشور، زمینه لازم جهت انجام «تست تصادف» هنوز ایجاد نشده است

شاید بتوان گفت سیر تکامل فرآیند کنترل کیفیت از سال ۱۹۹۹ توسط گروه IATF شروع و تا امروز ادامه دارد. در صنایع خودروسازی دنیا «تست تصادف» را که جهت بررسی معیارهای ساخت خودرو انجام می شود، جزء پارامترهای اصلی کنترل کیفیت خودرو به شمار می آورند. اما در کشور، زمینه لازم جهت انجام «تست تصادف» هنوز ایجاد نشده است. بنابراین نباید انتظار داشت که خودروهای تولیدی یا مونتاژی در کشور بتوانند این تست را با موفقیت انجام دهند.

خودروسازان بزرگ در دنیا به کمک فناوری های «واقعیت افزوده» و «واقعیت مجازی» به بررسی ساختار و ترکیبات شیمیایی و ابعاد فیزیکی خودرو می پردازند، این مورد کمک بسزایی به خودروسازان جهت عرضه محصول با کیفیت به مشتریان می کند. پس از شیوع کرونا مقوله کیفیت به دلیل افزایش سرمایه گذاری در توسعه خودروهای الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. از سوی دیگر، الگوهای خرید مشتری، رفتار رانندگی و شرایط نگهداری خودروها نیز تغییر کرده است.

بنابراین خودروسازان به دنبال عرضه محصولاتی با ضریب خرابی نزدیک به صفر هستند. زیرا معتقد هستند موفقیت اقتصادی در صنعت خودرو یعنی پیشگیری از عرضه محصول معیوب به بازار، حال می توان دریافت که صنعت خودروسازی کشور حداقل در سه مورد مذکور تفاوت فراوانی با صنعت خودروسازی جهان دارد.

همه خودروها مورد ارزیابی کیفی قرار می گیرند؟

سال هاست کیفیت به معضل اصلی در صنعت خودرو تبدیل شده است، تمام مسئولان کشور نسبت به ضعف کیفیت خودروهای ایرانی یا مونتاژی معترض هستند، اما خودروسازان ظاهرا شیوه دیگری را در پیش گرفتند. کارشناسان صنعت خودرو می گویند: «در فرآیند تولید خودرو باید نظارت به خودروسازان با جزییات و دقت بالا انجام شود، ولی سازمان ملی استاندارد به عنوان متولی کیفیت در صنعت خودرو کشور نمی تواند تک تک خودروها را مورد ارزیابی قرار دهد.

لذا فرآیند نظارت به کیفیت توسط کارشناسان یک شرکت به عنوان بازوی اجرایی این سازمان واگذار شده که ارزیابی دقیق و مطلوب صورت نخواهد گرفت.» با عطف به این موضوع برخی از خودروسازان نیز در تلاش هستند که خود به تنهایی بر روند تولید خودروهای ایرانی نظارت داشته باشند، این موضوع مخالف استانداردهای کیفی روز است.

مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد: با توجه به اینکه سالیانه صدها هزار خودرو تولید می‌شود به هیچ وجه نظارت بر تک تک آن‌ها مقدور نیست

پیشتر، پیمان پیرایش، مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد، اعلام کرده بود: «با توجه به اینکه سالیانه صدها هزار خودرو تولید می‌شود به هیچ وجه نظارت بر تک تک آن‌ها مقدور نیست.» شاید بتوان گفت سهل انگاری خودروسازان در عرضه محصول با کیفیت به دلیل قصور سازمان ملی استاندارد در نظارت به فرآیند تولید خودرو است.

ضعف های کرمان موتور در نمایشگاه خودرو کرمان

چندی پیش کرمان موتور در یازدهمین نمایشگاه بین المللی خودرو کرمان تعدادی از محصولات خود را به نمایش گذاشته بود، خبرنگار «بازار» در زمان بازدید از غرفه این شرکت به بررسی محصولات آن ها پرداخت. کی ام سی تی۸ به عنوان یکی از جدیدترین پیکاپ های بازار کشور، امروز با قیمت یک ونیم میلیارد تومان معامله می شود. نسخه آفرودی این خودرو که توسط کرمان موتور در نمایشگاه عرضه شده بود، دارای اتصالات جوش روی سپر فلزی خودرو بود.

این درحالی است که خودروسازان بزرگ در دنیا برای رعایت استانداردهای طراحی و تعمیرات از جوش در سپر خودروها استفاده نمی کنند. چرا که احتمال دارد این خودرو آفرودی هنگام حرکت در مسیرهای خارج جاده دچار آسیب شود، اگر آسیب از محل اتصالات جوش باشد قطعا فرآیند تعمیر برای مالک و تعمیرکار پرهزینه و سخت خواهد بود.

جک اس ۳ یکی دیگر از محصولات این شرکت بود که در نمایشگاه مذکور عرضه شد، رنگ بدنه و رنگ محفظه موتور این خودرو طیف آبی اما با تفاوت کیفیت بودند. در بازار کشور که رنگ بدنه یکی از پارامترهای خرید خودرو توسط مشتریان است، این مورد را می توان ضعف قابل توجه عنوان کرد.

در یازدهمین نمایشگاه بین المللی خودرو کرمان، جک اس۵ نیو با موتور ۱.۵ لیتری نیز به نمایش گذاشته شده بود. اتصالات الکتریکی این خودرو به قدری ضعیف بود که با کوچکترین تنش مکانیکی یا حرارتی امکان آسیب داشت. این موارد تنها بخشی از ضعف های کیفی خودروهای این شرکت است که هر سال ستاره های رنگی کیفی را از شرکت های ارزیابی دریافت می کند. معلوم نیست در مدیریت کنترل کیفیت خودروسازان چه می گذرد؟ هر محصول یا قطعه ای که برای خودروساز خریداری می شود، بخش کنترل کیفیت وظیفه بررسی به حسن عملکرد آن را دارد. ولی در برخی از شرکت ها ظاهرا این وظیفه فراموش شده است.

در تمام دنیا اگر محصولی با ضعف عملکردی همراه شود، خودروساز برای تکریم مشتریان خود و رفع نقایص فراخوان می دهند. ولی واژه فراخوان در صنعت خودرو ایران بسیار غریبه و مهجور است

سازمان ملی استاندارد از مشتریان محافظت می کند؟

دولت ها در دنیا با تدوین قوانین سختگیرانه برای خودروسازان به مشتریان اطمینان حمایت و محافظت از آنان را می دهند، این موضوع نیز در سیاست های سازمان ملی استاندارد کشور نیز قابل مشاهده است. اما در مقام عمل این سیاست ها اجرایی نمی شود، گاهی ممکن هست در خودروها ایرادات فنی مشاهده شود که این موضوع دور از انتظار نیست، اما زمانی که ایرادات فنی از خودرویی به خودروی دیگر منتقل و ضعف فنی محصولات در شرکتی مسبوق به سابقه می شود، باید به عملکرد صحیح دستگاه های اجرایی سازمان ملی استاندارد شک کرد.

در تمام دنیا اگر محصولی با ضعف عملکردی همراه شود، خودروساز برای تکریم مشتریان خود و رفع نقایص فراخوان می دهند. ولی واژه فراخوان در صنعت خودرو ایران بسیار غریبه و مهجور است. اگر خودروسازان داخلی نتوانند رضایت مشتریان را با ارتقای کیفیت محصول و البته با اعلام فراخوان جلب کنند، بزودی باید شاهد تبعات این کم کاری خود باشند.