به گزارش قطعات خودرو به نقل از خودروبانک، اگر بخواهیم باتری را به سادهترین صورت تعریف کنیم باید بگوییم یک منبع تغذیه قابل شارژ است که وظیفه تامین برق موتور و سایر اجزای خودرو را بر عهده دارد. اما در واقع پس از روشن شدن موتور، دینام است که به عنوان ژنراتور برقی خودرو، از باتری استفاده میکند و برای بقیه قسمتهای خودرو برق تولید میکند. خودروهای مختلف بسته به میزان قدرت مورد نیازشان از انواع مختلفی از باتریها استفاده میکنند. فناوری تولید، عملکرد و قیمت این باتریها تفاوتهای زیادی با هم دارد که در این مطلب قرار است به انواع باتری ماشین پرداخته شود.
8 نوع رایج باتری خودرو اینگونهاند:
1. باتری سرب اسیدی
2. باتری نقره کلسیم
3. باتری مرطوب پیشرفته
4. باتری سلول ژل
5. باتری جاذب الیاف شیشهای
6. باتری چرخه عمیق
7. باتری لیتیوم یون
8. باتری هیدروکسید نیکل آهن
در ادامه هر کدام از این باتریها را بیشتر خواهیم شناخت.
1-باتری سرب اسیدی
اولین بار در Gaston Planté فیزیکدان فرانسوی در 1859 میلادی باتری سرب اسیدی را به جهان معرفی کرد. این باتری، قدیمیترین، ارزانترین و البته رایجترین نوع باتری است که به صورت گسترده در وسایل نقلیه موتوری مورد استفاده قرار میگیرد و توان چرخش سی هزار بار میللنگ را دارد. باتریهای سرب اسیدی به دو دسته تقسیم میشوند: سرب اسید تر و سرب اسید خشک.
در سرب اسید تر از محلول آب اسید استفاده میشده و در گذشته به خاطر قیمت بسیار پایینش در خودروها از این نوع باتری استفاده میکردند اما به دلیل نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم و البته خطرات استفاده از اسید در این نوع باتریها، به تدریج استفاده از آنها کاهش پیدا کرد.
نوع دیگر، باتری سرب اسید خشک (سیلد لید اسید)، یا باتری خشک است که به دلیل کاهش هزینه تعمیر و نگهداری نسبت به سرب اسید تر، امروزه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، این باتری بیشتر در تجهیزات الکترونیکی مانند یو پی اس کاربرد دارد.
2-باتری نقره کلسیم
باتریهای نقره کلسیم مانند باتریهای سرب اسیدی، از محلول آب اسید استفاده میکنند با این تفاوت مهم که به جای صفحات سرب-آنتیموآن که در باتریهای سرب اسیدی استفاده میشود، از صفحات سرب- نقره-کلسیم استفاده میکنند. این باتریها در دمای بالا در برابر خوردگی مقاومت بیشتری دارند و به همین دلیل دارای طول عمر بالاتری هستند اما با این حال دو عیب بزرگ دارند. در صورتی که باتری کاملاً خالی شود، امکان شارژ دوبارهی آن وجود ندارد. همچنین در حالتی که شارژ آن نیز کاملاً خالی نشده باشد، به ولتاژ بالایی برای شارژ دوباره نیاز دارد )۱۴٫۴ تا ۱۴٫۸ ولت( که ممکن است دینام ماشینهای قدیمی از عهدهی آن بر نیاید. این نوع باتری نیز توان چرخش سی هزار بار میللنگ را دارد. تا اینجا بهنظرتان بهترین باتری ماشین کدام است؟
3-باتری مرطوب پیشرفته (EFB)
همانطور که از اسمش برمیآید نوعی باتری مرطوب است با کارایی و عملکرد بهتر است. در این نوع باتریها از محلول الکترولیت مایع استفاده میشود. چرخهی شارژ و تخلیه در این باتری مرطوب پیشرفته نسبت به دو نمونه قبلی دوبرابر شده و همچنین این باتری توان چرخش 85000 بار میللنگ را دارد.
4-باتری سلول ژل (سلول خشک)
باتری سلول ژل شبیه باتری سرب اسید تر است، با این تفاوت که کلسیم جایگزین آنتیموان در صفحات سرب میشود و سیلیس به محلول الکترولیت اضافه میشود و آن را به ژل تبدیل میکند. باتری سلول ژل یا باتری ژلهای نسبت به باتری سرب اسید تر، در برابر ضربه و لرزش مقاومت بیشتری دارد، همچنین عمر چرخهی شارژ و تخلیهی آن نیز افزایش پیدا کرده است.
5-باتری جاذب الیاف شیشهای (AGM)
این نوع باتری برای تامین انرژی الکتریکی در خودروهای مدرن طراحی شده است و در آنها از الیاف شیشهای یا همان فایبرگلاس استفاده شده که محلول الکترویک را جذب و در محل مشخص نگهداری میکند.
از نقاط مثبت این باتریها میتوان به افزایش سرعت شارژ (تا 5 برابر) و افزایش عمر چرخه (تا 3 برابر) اشاره کرد.تنها نقطه ضعف باتریهای AGM قیمت آنهاست که نسبت به موارد قبل بین 40 تا 100 درصد افزایش یافته است.
6-باتری چرخهی عمیق
نوعی باتری سرب اسیدی با صفحه باطری ضخیمتر و ماده فعال متراکمتر است، این نوع باتری که به آن باتری دریایی نیز گفته میشود معمولاً در وسایل نقلیه دریایی استفاده میشود، البته در ماشینهای تفریحی و خودروهای مخصوص گلف نیز کاربرد دارد. خاصیت اصلی باتری چرخهی عمیق پایدار بودن انرژی ذخیره شدهی آن در طول زمان است. جهت ایمن سازی خودرو حتما به انتخاب باتری دقت کنید.
7-باتری لیتیوم یون
انرژی بیشتر، زمان شارژ سریعتر، عمر طولانیتر (حدود 10 تا 20 سال) و وزن کمتر از ویژگیهایی است که باتریهای لیتیوم یون را برای خودروهای هیبریدی تبدیل به یک گزینهی ایدهآل میکند. با همهی این ویژگیها، بالاتر بودن قیمت این نوع باتری نسبت به باتریهای معمولی عجیب نخواهد بود.
8-باتری هیدروکسید نیکل آهن
این نوع باتری نیز در خودروهای هیبریدی کاربرد گستردهای دارد، مزیت آن نسبت به باتری لیتیوم یون چرخهی عمر طولانیتر آن است، با این حال نرخ تخلیهاش بالاتر است، در دمای بالا گرمای زیادی تولید میکند و بدتر از همه گرانتر هم هست.
توصیههایی برای افزایش طول عمر باتری
جدا از اینکه باتری خودروی شما از چه نوعی است بهتر است موارد زیر را برای افزایش طول عمر و کارایی بهتر باتری رعایت کنید:
1- اگر از خودرو به مدت طولانی استفاده نمی کنید باتری ماشین را جدا کنید.
2- از شارژ کردن بیش از حد باتری خودداری کنید.
3- از تمیز بودن قطبهای باتری مطمئن شوید.
4- سعی کنید هنگامی که هوا سرد است ماشینتان را در جای گرم قرار دهید.
5- باتری را زیاد جابجا نکنید.
6- در صورت پایین آمدن سطح مایع به آن آب مقطر اضافه کنید.
7- سوراخ در پوش باتری را چک کنید تا روزنه آن باز باشد.
8- سطح الکترولیت نباید پر پر یا خالی خالی باشد، بلکه باید حد وسط داشته باشد.
9- سر منفی باتری را زیاد سفت نکنید زیاد شل هم نبندید.
10- از اضافه کردن مواد شیمیایی به اطراف باتری و خود باتری پرهیز کنید.