ترمزها ممکن است جذاب‌ترین قسمت خودرو نباشند، اما قطعا یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو هستند. توجه به علائم هشدار‌ دهنده که در جاده نیاز به سرویس ترمز خودرو را نشان می‌دهند، می‌تواند تفاوت بین مرگ و زندگی باشد.

البته، نشانه‌های آشکاری وجود دارد که نشان می‌دهند ترمزهای شما نیاز به تعمیر و نگهداری دارند، مانند چراغ ترمز در داشبورد خودرو شما و یا این‌که احساس می‌کنید که خودروی شما بیشتر از آن که باید طول می‌کشد تا توقف کند. در هر یک از این موارد، باید در اسرع وقت به تعمیرگاه مکانیکی بروید تا یک مکانیک ماهر ترمز شما را بررسی کند.

اما آیا می‌دانید چه علامت‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده یک سیستم ترمز معیوب باشد؟

در این مقاله به ۵ نکته اشاره خواهیم کرد که به شما کمک می‌کنند از تصادفات شدید خودرو جلوگیری کنید.

ساییدگی لنت ترمز

قبل از هر چیز بهتر است مقداری در مورد چگونگی کارکرد ترمز صحبت کنیم. بیشتر خودروها از سیستمی استفاده می‌کنند که به عنوان ترمز دیسکی شناخته می‌شود. عملکرد این سیستم بسیار شبیه به ترمزهایی است که روی دوچرخه‌های ده سرعته (۱۰ دنده) هستند. یک سیستم هیدرولیکی پر از روغن ترمز، مجموعه‌ای از گیره‌ و لنت‌های روی آن به نام کالیبر را به کار می‌اندازد و باعث می‌شود آن‌ها را به سمت دیسکی به نام روتور حرکت دهند. اصطکاکی که بین لنت‌ها (لقمه‌ای) و روتور اتفاق می‌افتد، در نهایت خودرو را متوقف می‌کند.

همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، با گذشت زمان لنت‌ها شروع به ساییدن و نازک شدن می‌کنند؛ بدین معنی که در کاهش سرعت و توقف خودرو شما کمتر تاثیر می‌گذارند. خوشبختانه، بررسی ضخامت لنت‌های ترمز شما – آن‌هایی که بر روی کالیبر فشار می آورند – روش ساده‌ای است. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که بین پره‌های چرخ خود را نگاه کنید تا دیسک (رتور) فلزی براقی را در داخل آن پیدا کنید. هنگامی که دیسک را پیدا کردید، در اطراف لبه بیرونی آن کالیبر فلزی را مشاهده خواهید کرد. بین کالیبر و دیسک ترمز، لنت را می‌توانید ببینید. شما باید برآورد کنید که لنت‌های ترمز شما حداقل یک چهارم اینچ (۶.۳۵ میلی‌متر) ضخامت دارد یا نه. اگر لنت‌ها کمتر از این مقدار هستند، ایده خوبی است که آن‌ها را تعویض کنید.

اگر چرخ خودروی شما به گونه‌ای طراحی شده باشد که نتوانید از این طریق پره‌های چرخ را ببینید، باید تایر را در بیاورید تا بتوانید دیسک و لنت‌های چرخ را ببینید. در هر صورت، در حالی که شما به دنبال بررسی لنت هستید، بهتر است دیسک را هم بررسی کنید. دیسک باید نسبتا صاف باشد؛ اگر هر گونه شیار یا سوراخ عمیقی روی سطح آن می‌بینید، وقت عوض کردن آن هم فرا رسیده است.

صداهای عجیب و غریب

شاید مادرتان بارها به شما گفته باشد که داخل خودرو گوش دادن به موسیقی با صدای بلند برای گوش‌هایتان خوب نیست. خب، بهتر است بدانید که این صدا برای ترمزها هم خوب نیست؛ به این دلیل که یکی از علائم هشدار دهنده‌ای که می‌تواند به شما بگوید ترمزهای شما نیاز به تعمیر و نگهداری دارند، صدای سوت ممتد جیغ مانندی است که وقتی لنت‌ها تمام می‌شوند و نیاز به تعویض دارند به گوش می‌رسد.

این صدا به اندازه کافی بلند هست که حتی وقتی شیشه‌های خودرو بالا هستند نیز شنیده بشود، ولی وقتی صدای ضبط خودرو بلند باشد، به سختی می‌توان صدای این سوت ممتد را شنید. علاوه بر صدای این سوت ممتد، ممکن است صدای یک سایش خشن نیز به گوش‌تان برسد که به معنای تمام شدن کامل لنت‌ها است.

اگر لنت‌ها کاملاً تمام شده باشند، وقتی ترمز می‌گیرید قطعات فلزی کالیبر ترمز در تماس با صفحه فلزی دیسک قرار می‌گیرند؛ در این حالت، نه تنها نیروی متوقف کننده خودرو به شدت کاهش می‌یابد، بلکه این احتمال نیز وجود دارد که به دیسک ترمز آسیب بزند. بنابراین، تعویض لنت که بسیار آسان است و ارزان هم تمام می‌شود، بسیار بهتر از تراشکاری یا تعویض دیسک است که برای شما بسیار پرهزینه‌تر تمام می‌شود.

کشیدن ترمز به یک سمت

آیا تا به حال احساس کرده‌اید که خودروی شما سرخود شده است؟ گاهی اوقات ممکن است در حین رانندگی در مسیر مستقیم یا ترمزگیری، خودرو ناگهان به سمت راست یا چپ می‌رود؛ اگر چنین حالتی در خودروی شما اتفاق افتاد، این می‌تواند نشان دهنده مشکل سیستم ترمز باشد. علت این کشیدن خودرو به سمت چپ و راست می‌تواند گیر کردن (چسبیدن) کالیبر ترمز باشد. از آنجا که چنین سناریویی باعث ایجاد اصطکاک در یک چرخ می‌شود و در بقیه چرخ‌ها اصطکاکی وجود ندارد، خودروی شما می‌تواند به طرفی که کالیبر گیر کرده است، کشیده شود.

دو سناریوی دیگر نیز مربوط به ترمز وجود دارد که باعث می‌شود خودرو به سمت چپ و راست برود؛ یکی خراب شدن لوله‌های ترمز  یا پمپ ترمز است که باعث می‌شود که کالیبرهای ترمز را هنگام استفاده از ترمز، به طور نامساوی حرکت دهند؛ و یا لنت‌های ترمز را به طور نامساوی حرکت دهند و همچنین میزان فشار مختلفی روی چرخ‌های مختلف اعمال کنند.

با این حال، همیشه کشیدن نشان دهنده مشکل ترمز نیست. این عیب همچنین می‌تواند به علت وجود تایرهای کم‌باد یا فرسوده، میزان نبودن یا وجود مشکل در سیستم تعلیق (جلوبندی) خودروی شما باشد. به همین دلیل، اگر خودروی شما شروع به کشیدن می‌کند، بهتر است آن را به نزدیک‌ترین تعمیرگاه ببرید تا تعمیر کاملی روی آن انجام شود.

وجود لرزش در سیستم ترمز

اگر تا به حال یک توقف اضطراری با خودرویی که سیستم ترمز ضد قفل دارد داشته باشید، پس حتما شما با لرزش‌های سریعی پدال ترمز آشنا هستید؛ این لرزش‌ها معمولا به دلیل فشارهای ناگهانی سیستم روی دیسک ترمز است. با این حال، اگر در شرایط عادی پدال ترمز شما لرزش دارد، این نشانه وجود مشکل در سیستم ترمز است. به طور کلی، لرزش پدال ترمز نشانگر تاب برداشتن دیسک ترمز است. سطوح ناهموار آنها در برابر لنت های ترمز قرار می گیرد و به آن ضربه می زند، و شما بازخورد آن را از طریق پدال ترمز احساس می کنید.

دیسک معمولا فقط زمانی تاب برمی‌دارد که برای مدت طولانی در معرض فشار شدید هستند. به عنوان مثال، حرارت زیاد ایجاد شده ناشی از اصطکاک هنگام رانندگی به سمت پایین در مسیرهای سراشیبی کوهستانی یا ترمزگیری‌های مکرر هنگام حمل اشیای سنگین، باعث می‌شود سطح فلزی دیسک ترمز تغییر شکل دهد. اگر اخیراً ترمز شدید نگرفته‌اید ولی احساس می‌کنید پدال هنگام ترمز عادی می‌لرزد، ممکن است چرخ های خودرو بالانس نباشند. در هر صورت بهتر است برای تشخیص عیب نزد یک مکانیک بروید.

ترمز دمدمی مزاج

علاوه بر لرزش پدال ترمز، نشانه‌های دیگری هم هستند که می‌توانند به شما بگویند سیستم ترمز خودرو شما ممکن است نیاز به بررسی دارد. پدالی دمدمی مزاج، که قبل از درگیر شدن ترمزها عملا به ته می‌رسد، می‌تواند نشانگر لنت‌های فرسوده یا وجود مشکل در سیستم هیدرولیکی، نشت هوا در لوله‌ها و پمپ ترمز، یا نشت روغن ترمز باشد. برای بررسی نشت روغن ترمز، یک ورق سفید یا مقداری مقوا را در شب زیر خودرو قرار دهید. صبح، روغن ترمز جمع‌آوری شده را بررسی کنید. روغن ترمز عملا روشن است و درجه غلظت آن مانند روغن خوراکی است.

برعکس این حالت هم ممکن است؛ یعنی حالتی که باعث می‌شود ترمزها بلافاصله با کوچکترین تماسی ترمز بگیرند. در این شرایط ممکن است به دلیل ناهمواری و فرسودگی سطح دیسک ترمز، و یا کثیف بودن روغن ترمز باشد. اگر مشکل از روغن ترمز باشد خیلی راحت و ارزان با مراجعه به مکانیکی، می‌توانید روغن ترمز خودرو را عوض کنید.

در نهایت، اگر باید ترمز را تا ته بگیرید تا خودرو از حرکت بایستد، ممکن است لوله‌های روغن گرفتگی داشته باشند یا در سیستم مکش مشکلی وجود داشته باشد. در هر دو حالت، ترمز بسیار حساس می‌شود و ترمزگیری با آن دشوار است. در این شرایط هم سیستم ترمز نیاز به تعمیر فوری دارد و برای برطرف کردن آن هم بهتر است سری به تعمیرگاه بزنید.