دنیای اقتصاد – هزینه پایینتر موتورسیکلت نسبت به خودرو، آن را محبوب خانوادههای طبقه متوسط کرده است. افراد زیادی هم هستند که با این وسیله نقلیه امرار معاش میکنند. رواج فروشگاههای مجازی، سفارش و ارسال بسته ها، آمار استفاده از موتورسیکلت را در کشور افزایش داده است.
اوج تولید موتورسیکلت در کشور سال ۱۳۹۰ رقم خورد و تولیدکنندگان موفق شدند ۸۱۳ هزار و ۲۰۶ موتورسیکلت تولید و به بازار عرضه کنند. تیراژ تولید در دهه ۹۰ با فرازوفرودهایی همراه بود. بر اساس گزارشها امسال تولید موتورسیکلت نسبت به سال گذشته افت زیادی داشته است. سال گذشته تولیدکنندگان ۲۱۱ هزار و ۴۶۶هزار موتورسیکلت تولید و عرضه کردند و امسال بعید است نیمی از آن هم محقق شود. معمولا فصل خرید موتورسیکلت بهار و تابستان است. با آغاز فصل سرما بازار راکد شده و دوباره بهمن بازار از خواب زمستانی بیدار می‌شود. بسیاری از کارشناسان حوزه شهری عنوان میکنند با شیوع ویروس کرونا و قرنطینه دو سال اخیر، امسال حجم مسافرتها نسبت به سال گذشته بیشتر شده و به همان نسبت بازار شب عید انواع محصولات پررونق‌تر از سالهای گذشته خواهد شد. اگرچه وضعیت معاش مردم و کاهش قدرت خرید خانوارها، بازار دست دومها را بیشتر داغ کرده اما تولیدکنندگان به بازار شب عید امسال بسیار امیدوار هستند. گفتوگو با محسن بابالار، مدیرعامل شرکت تولیدی صنعتی متین خودرو درباره وضعیت بازار شب عید موتورسیکلت را در ادامه میخوانید.
بازار شب عید موتورسیکلت را چگونه میبینید و با توجه به تیراژ تولید پیشبینی شما از این بازار چیست؟
فروش موتورسیکلت با پایان فصل سرما آغاز می‌شود. بهمن ماه پلیس راهنمایی و رانندگی توزیع پلاک سال جدید را شروع میکند. همزمان با ایام دهه فجر مدلهای جدید موتورسیکلت با شماره سال جدید وارد بازار میشوند. به طور قطع با ورود مدلهای جدید، خریدها روند افزایشی خواهد داشت. معمولا بازار شب عید به استثنای دو سال اخیر همیشه رونق داشته است.
با توجه به قدرت خرید مردم و اینکه عنوان می‌شود افراد ترجیح میدهند موتورسیکلت قدیمی را تعمیر و از همان استفاده کنند به نظر شما بازار شب عید پر‌تقاضا خواهد بود؟
استقبال از موتورسیکلت شرکت به شرکت و مدل به مدل متفاوت است. حتی بازار موتورسیکلت شهر به شهر و منطقه به منطقه هم یکسان نیست. شاید در سبد محصولات یک تولیدکننده۱۰ مدل وجود داشته باشد که پنج مدل در کلان‌شهری مانند تهران بازار تقاضا نداشته باشد اما برعکس در برخی استانها و شهرها جزو محصولات پرفروش باشد. چون قدرت خرید در شهرهای کوچک نسبت به کلان‌شهرها کمتر است. تولیدکننده برای این مدلها نمیتواند نرخ را خیلی بالا ببرد. در نتیجه قیمت برخی مدلها برای قشر ضعیفتر به نسبت ثابت باقی میماند. بعضی مدلها هم در شهرهای بزرگ بازار خوبی دارند که مشمول افزایش قیمت میشوند. سبد محصولات شرکت متین خودرو با تغییر قیمت در ابتدای سال سعی میکند با همان پایه قیمتی سال را به پایان برساند؛ البته به شرط اینکه قیمت برابری ریال و دلار تغییر چندانی نداشته باشد. به عنوان مثال حدود ۶ ماه است که نرخ دلار در کانال ۳۰ هزار تومان باقی مانده است و این امر سبب می‌شود تا قیمتها تغییر چندانی نداشته باشند؛ علاوهبر اینکه تعمیر و استفاده از وسیله نقلیه قدیمی فقط مربوط به موتورسیکلت نبوده و صاحبان خودرو هم کمتر مبادرت به خرید خودروی نو میکنند. معمولا با تعویض قطعات همان خودرو دوباره مورد استفاده قرار میگیرد. حقوق و دستمزد مردم متناسب با نرخ تورم افزایش نمییابد در نتیجه طبیعی است که آمار بازار تقاضا تحت‌الشعاع این موضوع قرار داشته باشد.
موضوع دیگر این است که پس از گذشت پنج سال از تولید موتورسیکلتهای انژکتوری کسانی که با موتورسیکلت کاربراتوری تردد داشتهاند آنها را مورد استفاده قرار میدهند زیرا هنوز به انژکتوریها اعتماد نکردهاند. همچنین مردم به موتورسیکلتهای بنزینی بیش از برقیها اقبال نشان دادهاند؛ به ویژه با گران شدن بنزین پیشبینی می‌شود بازار تقاضای موتورسیکلت افزایش یابد چراکه صاحبان خودرو برای کاهش هزینههای مصرفی ترجیح میدهند به جای خودرو از موتورسیکلت برای تردد داخل شهر استفاده کنند.
آیا با افزایش قیمت بنزین این احتمال وجود دارد که بازار موتورسیکلتهای برقی هم رونق بگیرد؟
در کشور از موتورسیکلت برقی استقبال خوبی نشد زیرا پیش از فراهم کردن زیرساختها، این وسیله نقلیه وارد بازار شد. از سوی دیگر این موتورسیکلتها کارآیی و انتظاری که مصرفکننده دارد را برآورده نمیکنند. به عنوان مثال بازار موتورسیکلتهای به اصطلاح کار یعنی CG۱۲۵ در ایران رونق زیادی دارد زیرا منبع درآمد خانوادههای بسیاری است در حالی که موتورسیکلت برقی نمیتواند انتظار افراد را که از آن میخواهند به عنوان وسیله کار استفاده کنند برآورده کند. امروز مصرفکنندگان موتورسیکلت برقی افراد خاصی بوده که برای تردد مسافت کوتاه یا برای انجام برخی امور سبک روزمره از آن استفاده میکنند.
موتورسیکلتهای برقی نسبت به قیمتشان نظر مشتری را جلب نکرده و با توجه به وضعیت اقتصادی، افراد هنگام خرید کمتر به این مساله که با بحران آلودگی هوا روبهرو هستیم توجه دارند. فراموش نکنیم یکی از نکات بسیار مهم از نظر مشتری، برای هر کالایی اعم از موتورسیکلت یا هر کالای صنعتی کیفیت خدمات پس از فروش است. در دسترس بودن قطعات یدکی، سرویس و خدماتی که شرکتها برای محصولات خود ارائه میدهند، سهولت دریافت خدمات، وضعیت تعمیرگاههای متخصص و در دسترس بودن آنها و… همه از نکات مهمی است که مشتری هنگام خرید به آن دقت دارد. کیفیت خدمات از شاخصهایی است که در بازار تقاضای شرکتها تاثیر مستقیمی دارد. صنعتگرانی موفق هستند که در این زمینه پیشرو باشند و خدمات مناسبتری در اختیار خریداران محصولاتشان قرار دهند.
یکی از گلایه هایی که صاحبان موتورسیکلت برقی دارند همین مساله خدمات پس از فروش به ویژه در بحث باتری است. آنها بارها عنوان کردهاند حتی شرکت تولیدکننده هم از محصولات برقی خود پشتیبانی نمیکنند. چرا اینگونه می‌شود؟
گاهی شرکتها نمیتوانند پشتیبانی کنند زیرا یک سلسله مقررات در داخل برخی سازمانها مشکلساز شده‌اند. به عنوان مثال برای دورهای ورود باتری موتورسیکلت ممنوع شد. شاید برای دو سال واردات باتری با این استدلال که در داخل تولید داریم ممنوع بود در حالی که تولید داخل نداشتیم. ولتاژ باتریها با هم متفاوت است. ساخت یک نوع باتری به معنی خودکفایی در این حوزه نیست. در دوران تحریم به ویژه در دو سال اخیر با شیوع ویروس کرونا تیراژ تولید در چین کاهش یافت و این امر تاثیر مستقیمی در بازار ایران داشت زیرا صنعت موتورسیکلت ایران وابسته به این کشور است. از سوی دیگر برنامهها برای صنعت تدوین می‌شود، اما این برنامهها انعطاف لازم را ندارند تا با تغییر شرایط بتوانند درست و بهموقع واکنش نشان دهند. از اینرو در خیلی از زمانها صنعت و تولید از این ناحیه دچار ضرر و آسیب شده است.
