به گزارش قطعات خودرو به نقل از مهر،این روزها دستاورد ایران در صادرات بنزین به‌راحتی از دست رفته و به‌رغم اینکه حتی یک‌لیتر هم بنزین صادر نمی‌شود اما گمانه‌زنی‌ها برای واردات بنزین از سر گرفته شده است. جلیل سالاری در حاشیه امضای پنج تفاهم‌نامه میان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با شرکت‌های دانش‌بنیان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داده‌ایم باید دوره مصرف سوخت را مدیریت کنیم و پس از آن به‌دنبال ذخیره‌سازی سوخت باشیم.»
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا تولید بنزین در کشور کاهش یافته است، تصریح کرد: «تولید بنزین بر مبنای تعداد پالایشگاه‌هایی که در بخش عملیات هستند و دوره تعمیرات، ممکن است دچار نوسان‌هایی شود اما اینکه گفته می‌شود تولید بنزین به ۷۰ یا ۸۰میلیون لیتر رسیده است، صحت ندارد. ما در برخی موارد به تولید ۹۴، ۹۷، ۱۰۰ تا ۱۰۴ میلیون لیتر بنزین هم رسیدیم.» وی درباره صادرات بنزین نیز گفت: «هم‌اکنون به دنبال تامین نیاز داخل هستیم و سپس بحث ذخیره‌سازی را خواهیم داشت، اما در همین هفته صادرات گازوئیل (نفت‌گاز) و بعضی فرآورده‌ها را داشته‌ایم.»
صحبت‌های مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران شرایط دشوار تولید و مصرف بنزین کشور را طی ماه‌های گذشته نشان می‌دهد. اگرچه برای گرفتن آمار رسمی و اطلاعات مستند درخصوص میزان تولید و مصرف بنزین منتشر نمی‌شود اما با جست‌وجوی ساده در اینترنت به واکنش رسانه‌ها به صحبت‌های سالاری برخورد کردیم که عمده این موارد هشدار نسبت‌به واردات بنزین بود.
به طوری که این نگرانی ایجاد شده است که اگر مصرف بنزین توسط شرکت ملی پالایش و پخش کنترل و راهکاری برای کاهش فروی مصرف اندیشیده نشو، کشوری که با زحمت به عنوان صادرکننده بنزین در جهان معرفی شده است دوباره واردکننده این سوخت استراتژیک خواهد شد و واردات بنزین را از سر خواهد گرفت. به خاطر دارید اوایل دهه ۹۰ وقتی ایران به بنزین نیاز داشت آمریکا چگونه صادرات بنزین به ایران را متوقف کرد و عملا بنزین به‌عنوان پاشنه آشیل دولت در آن سال‌ها تبدیل شد.
پس از تلاش‌های بسیار، تولید بنزین در دهه ۹۰ به رقم قابل‌توجهی رسید و کشوری که روزی نیازمند واردات بنزین بود، تبدیل به صادرکننده این سوخت شد. اما اکنون زنگ خطر واردات مجدد بنزین به گوش می‌رسد، به طوری که مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی از احتمال واردات یا تهاتر نفت با بنزین از شهریورماه سخن می‌گویند.
بی‌توجهی به هشدارها
مصرف بنزین در کشور از روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ یکباره اوج گرفت و به ۱۳۱ میلیون لیتر نیز در برخی روزها رسید. با آغاز نوروز این روند مصرف همچنان افزایشی بود تا جایی که با کمک مخازن استراتژیک بنزین، شرکت ملی پالایش و پخش توانست روزهای پرمصرف ابتدایی سال جاری را پشت‌سر بگذارد. در همان ایام رسانه‌ها هشدارهای جدی به مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش دادند که باید درکنار کنترل مصرف بنزین موضوع افزایش تولید را نیز جدی بگیرند.
هرچند افزایش تولید یک‌شبه رخ نخواهد داد اما مساله اینجاست که می‌توان دوره اورهال شرکت‌های پالایشی را کوتاه کرد تا حداقل از این محل ضربه نخوریم. اکنون که یک‌ماه از تابستان گذشته است و آمارهای غیررسمی نشان از مصرف روزانه ۱۲۰میلیون لیتری بنزین دارد.
البته این میزان مصرف اختلاف قابل‌توجهی با تولید داشته است که نشان می‌دهد ماه‌های آینده در صورت عدم کنترل مصرف و افزایش تولید قطعا با مشکل جدی روبه‌رو خواهیم شد که در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تولید بنزین توسط پتروشیمی‌هاست. براساس آمار و اطلاعات رسمی هم‌اکنون در کشور روزانه ۱۰۳ میلیون لیتر بنزین تولید می‌شود و این میزان تولید در حالی است که تمام پالایشگاه‌ها با ظرفیت کامل اقدام به تولید بنزین کنند. هرچند به‌گفته مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش هم‌اکنون به‌دلیل اورهال پالایشگاه‌های کشور این حجم بنزین تولید نمی‌شود.
صادرات بنزین نزدیک به صفر
به گواه آمار صادرات بنزین هم‌اکنون نزدیک به صفر است. مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش صادرات بنزین را توقف کرده‌اند تا حجم ذخایر استراتژیک بنزین بهبود یابد اما وضعیت مصرف به‌گونه‌ای رقم خورده است که به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه‌مدت با این روند امید به صادرات بنزین نخواهیم داشت، در بلندمدت نیز اگر مصرف کنترل شود ممکن است با آمدن پالایشگاه شهید سلیمانی دوباره به صادرکننده بنزین تبدیل شویم اما اکنون مساله اصلی، تامین بنزین برای مصرف روزانه است.
باتوجه به شرایط حال‌حاضر کشور افزایش قیمت بنزین دور از ذهن است بنابراین کنترل مصرف با افزایش قیمت صورت نخواهد گرفت به همین جهت به نظر می‌رسد شرکت ملی پالایش و پخش چاره‌ای به جز واردات بنزین ندارد. اما در بودجه سال جاری ارزی برای واردات بنزین در نظر گرفته نشده بنابراین موضوع تهاتر نفت با بنزین محتمل‌ترین سناریوی پیش رو است.
از سوی دیگر دولت و مجموعه شرکت ملی پالایش و پخش می‌توانست روی کمک سوخت سی‌ان‌جی حساب کند. درحال‌حاضر ۲۳ تا ۲۴میلیون‌متر مکعب به صورت روزانه سی‌ان‌جی در کشور مصرف می‌شود که این میزان مصرف سی‌ان‌جی عملا از مصرف بنزین کاسته است. مسئولان صنعت سی‌ان‌جی معتقدند اگر دولت هم‌اکنون فکری به حال این صنعت کند تا حد قابل‌توجهی مصرف سی‌ان‌جی می‌تواند رشد می‌کند که این مساله درنهایت به کاهش مصرف بنزین کمک خواهد کرد.
نمره ضعیف پالایش و پخش در خصوص بنزین
به‌رغم تلاش‌های شبانه روزی دولت و وزارت نفت به منظور تامین منابع موردنیاز برای حرکت چرخ اقتصاد کشور اما شرکت پالایش و پخش درخصوص کنترل مصرف و برنامه‌ریزی برای افزایش تولید بنزین نتوانسته است عملکرد خوبی داشته باشد و به نظر می‌رسد بنزین در ماه‌های آتی با این روند، تبدیل به پاشنه آشیل دولت شود به‌طوری‌که تمام تلاش‌های مجموعه وزارت نفت که منظور افزایش صادرات نفت صورت گرفته است، به جای آنکه در بخش‌های مولد اقتصاد استفاده شود، صرف تهاتر با بنزین خواهد شد و عملا دستاوردهای وزارت نفت به باد خواهد رفت.
