به گزارش قطعات خودرو به نقل از «اخبار خودرو»،مشکلات صنعت خودرو به‌عنوان دومین صنعت بزرگ کشور پس از صنایع نفت‌وگاز به هزارتوی پیچیده شمشادینی تبدیل شده که برون‌رفت از آن هر روز دشوارتر می‌شود. از این‌رو، مجلس با ارائه طرح آزادسازی واردات 60هزار خودرو به کشور می‌خواهد خلأ به‌وجودآمده در بازار را جبران کند. سجاد همتی، مدیرعامل شرکت توسعه تولید مه‌شکن‌سازه با اشاره به وظیفه دولت‌ها در قبال صنایع خودرو و قطعه‌سازی طی ادوار مختلف به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «آزادسازی واردات خودرو مانند تیر مشقی فقط در بازار صدا می‌کند و با توجه به این‌که در چند سال ممنوعیت واردات تنها به شعار بسنده شده است، انتظار می‌رود بازار به این وعده نیز عکس‌العملی نشان ندهد.»
وی افزود: «قوه مجریه براساس مسئولیت‌های اجتماعی درخصوص حفظ صنایع تولیدی و حمایت از کالای ایرانی و همچنین حمایت از اشتغال نیروی انسانی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، در تمام این سال‌ها شرایطی را برای خودروسازان فراهم کرده است تا بتوانند به دور از فشار رقابت با خودروسازان خارجی، فرصت کافی برای جبران عقب‌ماندگی خود از آن‌ها را داشته باشد. اما خودروسازان در این سال‌ها به‌جای غنیمت‌شمردن این فرصت بی‌بدیل، از آن به بدترین شکل ممکن استفاده کرده‌اند. این است که امروزه برای رهایی از زیان انباشته و راضی‌کردن سهامداران راهی جز قیمت‌گذاری آزادنه ندارند.»
این فعال و کارشناس صنعت خودرو افزود: «ازسوی‌دیگر، مصرف‌کنندگان نیز اسیر انحصار شده‌اند و مجبور به انتخاب خودرو موردنیاز خود از میان گزینه‌هایی هستند که از نظر کیفیت و دوام، فناوری، زیبایی، امکانات و ایمنی مطلوب آن‌ها نیست.»
وی با اشاره به شکایت‌های متعدد مشتریان از نقایص کیفی، تحویل دیرهنگام و… ادامه داد: «این در حالی است که همین خودروها به‌صورت قرعه‌کشی و مدت‌دار فروخته می‌شوند و دلالان، بازار را همواره داغ نگه می‌دارند.»
مشخصاتی همچون مصرف سوخت، توان خروجی، استانداردهای ایمنی براساس تست تصادف و همچنین ضریب مراجعه به تعمیرگاه ازجمله شاخص‌های مهم در ارزیابی خودرو محسوب می‌شوند. آیا خودروسازان ایرانی باتوجه به این مسائل برنامه‌ای قابل‌ارائه برای ارتقای کیفیت محصولات خود به بازار دارند؟
در دنیا به حدی مصرف سوخت مهم است که تولید خودرو با سوخت فسیلی به‌زودی جای خود را به تولید خودرو برقی خواهد داد. این در حالی است که صنعت خودرو ما تولید خودرو با موتورهای نسل قدیم غیراقتصادی و پرمصرف را همچنان در دستور کار دارد و برنامه‌های طراحی و ساخت موتورهای جدید هم بسیار کند پیش می‌رود. درعین‌حال بر همگان مسجل است خودروهای داخلی درمقایسه‌با خودروهای وارداتی از ایمنی کمتری برخوردارند و حتی جدیدترین محصولات خودروسازان نیز در تست‌های تصادف مراکز معتبر جهانی بیش‌از سه‌ستاره ایمنی نمی‌گیرند.
یکی دیگر از شاخص‌های مهم در صنعت خودرو که نشان‌دهنده کیفیت خودرو بوده، ضریب مراجعه خودرو به تعمیرگاه طی یک سال است. این شاخص در خصوص خودرو تویوتا حدود یک بار در پیمایش میانگین 20هزار کیلومتر در سال و درخصوص خودرو رنو حدود 1.8 بار در سال است. درحالی‌که معدل این ضریب برای برندهای برتر و ضعیف‌تر چینی حدود 5 بار در سال است. ولی درخصوص خودروهای ساخت داخل این ضریب مشخص نیست که قطعا بیشتر از این حرف‌هاست.
خودروسازان داخلی معتقدند در صورت آزادسازی واردات خودرو لطمه‌ای به سهم بازار آنان نخواهد خورد. در صورت رقابتی‌شدن بازار خودرو کشور این بنگاه‌ها جایگاه سابق خود را می‌توانند حفظ کنند؟
بستگی دارد رقابت در کدام سگمنت باشد؛ به‌عنوان‌مثال یک خودرو ساخت داخل که حدودا 13لیتر مصرف سوخت ترکیبی در یک‌صد کیلومتر دارد، با پیمایش سالانه 20هزار کیلومتر، حدود 2600 لیتر مصرف بنزین خواهیم داشت که با قیمت فعلی بنزین تقریبا 7میلیون و 800هزار تومان هزینه به مالک تحمیل می‌کند. این در حالی است که میزان مصرف یک خودرو هیبرید با سوزاندن فقط 4 لیتر در 100کیلومتر، حدود 800 لیتر در سال است که هزینه نهایی آن را به 2میلیون و 400صد هزار تومان می‌رساند. یعنی این خودرو علاوه بر ایمنی بالاتر و حفظ محیط‌زیست، هزینه مصرف سوختش حدود 5میلیون و 400صد هزار تومان در سال کمتر است. حال با در نظر گرفتن تیراژ تولید سالانه و هزینه‌های ناشی از خرابی، تصادفات و مصارف مالی و جانی بدیهی است اگر دو خودروساز تعطیل شوند و خودرو اقتصادی باکیفیت وارد شود، می‌توان از محل صرفه‌جویی ایجادشده، به تعداد کارکنان این صنعت شغل ایجاد کرد. موضوع دیگر، مقایسه قیمت جهانی خودرو با خودروهای داخلی است. به‌عنوان‌مثال، تویوتا کرولا 2020 حدود 550میلیون تومان است و از نظر معیارهای کیفیت و ایمنی و امکانات، قطع به یقین از خودروهای داخلی بهتر است و هزینه نگهداری کمتری هم دارد. در کشورهای همسایه نیز همین خودرو به‌صورت اقساط بدون‌بهره با بهره بسیار کم عرضه می‌شود.
آیا محصولات فعلی خودروسازان بزرگ ایران پاسخگوی نیازهای بازار داخلی و مستعد ورود به بازارهای منطقه هستند؟
خیر؛ در جلسه‌ای که با شرکت جیلی در چین داشتیم، نتایج یک تحقیق از سوی چینی‌ها درخصوص بازار کشور ما ارائه شد که حاوی نکات جالبی بود. طبق نتایج تحقیق جیلی، 70درصد خریداران خودرو در ایران به خرید خودروهای شاسی‌بلند علاقه دارند و خودروسازان چینی با علم به این موضوع درحال سهم‌گیری روزافزون از بازار شاسی‌بلندها در ایران هستند. این درحالی‌است که خودروسازان داخلی هیچ‌گاه اقدام به تولید خودرو شاسی‌بلند نکرده‌اند و تازه در فکر عرضه نمونه‌های هاچ‌بک کراس در سال‌های آینده هستند. این است که اکنون شاهد عرضه خودروهای چینی تا سه برابر ارزش واقعی آن‌ها در بازار هستیم. درحالی‌که با هزینه‌ای پایین‌تر در کشورهای همسایه می‌توان با همین پول، خودرو اروپایی و ژاپنی با کیفیت و اصالت را خریداری کرد.
سطح استاندارد کیفیت و ایمنی محصولات خودروسازان ایرانی در مقایسه با همتایان خارجی آن‌ها در خاورمیانه چگونه است؟
خودروسازان داخلی از مجوزهای ارفاقی خطرناکی برخوردارند که اجازه تولید با استاندارد پایین‌تر را به آن‌ها می‌دهد. نمونه آن وضعیت یک بام‌ودو هوا برای تایید استاندارد یورو در خودروهای وارداتی و خودروهای ساخت داخل است؛ خودروهای ساخت داخل گاه با 4 گرید یورو کمتر از خودروهای وارداتی مجوز ساخت و شماره‌گذاری گرفته‌اند، این در حالی است که برخی خودروهای خارجی به‌رغم برخورداری از ایمنی بالا، ایربگ‌های متعدد، سیستم پایداری و… به بهانه نواقص محیط‌زیستی در انبارهای گمرک در انتظار ترخیص خاک خورده‌اند.
به نظر شما حمایت‌های دولتی توانسته است این صنعت را از ورشکستگی کامل نجات دهد؟
به‌نظر می‌رسد حمایت‌های دولتی نه‌تنها موجب عقب‌ماندگی این صنعت شده، بلکه باعث شده است این صنعت به مثابه یک باتلاق تلقی شود که هرچه پیش‌تر می‌رود، امکان بازگشت به شرایط عادی در آن دشوارتر می‌شود. درحال‌حاضر نیز خودروسازان بسیاری از خودروها را به دلیل کمبود قطعات تولید و دپو کرده‌اند و خودرویی که مورد استفاده قرار نگیرد، بیش از خودرویی که پیمایش داشته فرسوده می‌شود و خرابی ظاهری و فنی این خودروها به دلیل دپو شدن و بدون حرکت بودن، بیش از خودروهایی است که پس از تولید تحویل مشتری می‌شوند و بلافاصله مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از موارد بسیارمهم در تولید خودرو، تامین صددرصد قطعات قبل از اقدام به شروع به تولید است. در موارد خاص که قطعه‌ای دچار کمبود می‌شود، بنا به استانداردهای جهانی نیاز به مراقب ویژه در پارکینگ دارد و در مواردی خودروساز ملزم به ایجاد پیمایش هفتگی برای حفظ سلامت خودرو در پارکینگ است که این موضوع در خودروسازی‌های داخلی مورد توجه قرار نگرفته است.
راهکار پیشنهادی شما برای کاهش مصائب صنعت خودرو کشور به مسئولان امر چیست؟
راه‌حل برون‌رفت از این شرایط، تغییر نگرش مدیریت این صنایع است. اصرار به تولید خودرو داخلی باعث عدم شفاف‌سازی در این حوزه شده، بسیاری از اخباری که درخصوص کاهش ارزبری خودروهای ساخت داخل منتشر شده بود، پس از تشدید تحریم‌ها غلط از آب درآمد و معلوم شد درصد بالایی وابستگی خارجی دارند یا از اساس چینی هستند. به نظر من، تنها راه چاره برای رهایی از بازار انحصاری خودروسازان داخلی و همچنین یکه‌تازی چینی‌ها با قیمت‌های نجومی، آزادسازی غیرمحدود واردات و ایجاد بازار آزاد و رقابت واقعی است. فنر فشرده تقاضای محصولات باکیفیت خارجی، 50 هزار خودرو وارداتی موردنظر کمیسیون تلفیق بودجه را در چند روز می‌بلعد. صنعتی که نمی‌تواند رقابت کند، باید از صحنه خارج شود، نه این‌که به بیماری لاعلاج که صنایع وابسته به خود مانند قطعه‌سازی را نیز به مهلکه می‌اندازد. پس اگر آقایان اصرار به آزادسازی قیمت دارند، باید درخصوص واردات هم کوتاه بیایند.
