روز گذشته، بخش نخست گفتگوی «قطعات خودرو» با ناصر حیدری، پیشکسوت رسته تخصصی بلبرینگ و از موسسان شرکت تعاونی فروشندگان بلبرینگ را خواندید. این گفتگو در قالب پروژه تاریخ شفاهی «قطعات خودرو» انجام شده است. بخش دوم این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
حیدری با اشاره به اینکه در آن دوران همه افراد انگیزه داشتند و ممکن بود فردی در ازای انجام کار پولی هم دریافت نکند، می‌افزاید: شرایط و جو فکری آن دوران به‌گونه‌ای متفاوت و بر اساس همدلی و مهربانی بود. من آن روز‌ها به عنوان عضو هیئت‌مدیره تعاونی مشغول به فعالیت بودم. من و بسیاری از افراد هنگامی که شب به منزل می‌رفتیم از کار‌هایی که انجام داده بودیم لذت می‌بردیم.
در حال حاضر سیستم‌های بوروکراسی رایج شده است؛ اما در آن دوران اگر فردی می‌خواست برای صنف قدم بردارد؛ باید از ۲ تا ۳ ماه قبل انرژی می‌گذاشت تا کار به ثمر برسد. آن روز‌ها همه مردم از مسئولان گرفته تا کسبه کف بازار همدلی خوبی با یکدیگر داشتند.
چند سال پس از جنگ تحمیلی واردات آزاد شد، فرم‌ها تغییر کرد و انگیزه‌ها تحت شرایط آن روز‌ها نسبت به گذشته متفاوت شد.
در حال حاضر تجار و وارد‌کنندگان گرفتاری‌های عجیب وغریبی دارند
حیدری با اشاره به تفاوت کار در گذشته و امروز می‌گوید: زمانی بود که یک پروفرم(پیش‌فاکتور یا اولین سند معامله بین‌المللی که شرایط معامله درآن ذکر شده بود) را می‌گرفتیم. آن موقع پروفرم‌ها با نامه می‌آمد. یعنی زمانی که تلکس داشتیم یک پروفرم درخواست می‌کردیم و اگر نیاز به مجوز نداشت به بانک می‌بردیم. بانک درعرض یک روز گشایش اعتبار می‌کرد، بار حمل می‌شد و می‌آمد. اما این روز‌ها با وجودی که ایمیل وجود دارد اگر شما بخواهید یک گشایش اعتبار بگیرید ۲ الی ۳ ماه طول می‌کشد.
وی ادامه داد: مدتی پیش شرکت ما “ترازول کوشا” از مرکز اجازه گرفت تا کالایی وارد شود. ازآنجایی که می‌دانستیم این کار زمان‌بر است و باید ارز محصول تامین شود ارز مورد نیاز را گرفتیم و از طریق بانک فرستادیم. ارز برای طرف فروشنده ارسال شد اما فروشنده گفت من فقط دلار می‌گیرم. به بانک مراجعه کردیم، گفتند ما فقط به شما درهم می‌دهیم. شما تبدیل کنید و دلار بفرستید. با توجه به اینکه تحریم‌ها باعث شده دلار از سبد ارزی بانک مرکزی خارج شود و یورو جای آن را بگیرد، این تبدیل‌ها در یک پروسه زمانی نسبتا طولانی انجام شد. ارز که به مقصد رسید اعلام کردند چون این ارز از یک بانک چینی فرستاده شده و در تحریم قرار دارد پول برمی‌گردد. پول را دوباره برگرداندند. تمام این نقل و انتقال‌ها هزینه دارد. در سه هفته ۵۰ یا ۶۰ هزار یورو هزینه شد. این‌ها همه مواردی است که در حین کار هزینه‌ها را بالا می‌برد و قیمت تمام‌شده تغییر می‌کند.
به گفته پیشکسوت رسته بلبرینگ مراحل کار در گذشته در یک روز انجام می‌شد. او می‌گوید: الان تجار گرفتاری‌های عجیب و غریبی دارند. از آنجایی که کار من واردات بود بیشتر در جریان امور بودم. شما الان می‌خواهید قطعه یا جنسی را وارد کنید، جنس به گمرک می‌رود. در گمرک برای تایید استاندارد زمان بسیار طولانی باید طی شود. تا زمان دریافت استاندارد بار در گمرک می‌ماند و این دموراژ(جریمه دیرکرد عودت کانتینر است که توسط صاحب کالا باید پرداخت شود) هزینه جانبی دارد و باید هزینه را باید پرداخت کنیم.
حیدری می‌گوید: از طرفی اصلا نمی‌دانم بخش خصوصی در حوزه بلبرینگ چه تصمیمی گرفته و چگونه تصمیم‌گیری می‌کند. در پرونده جدید ۲۴ میلیون تومان بابت هزینه گمرکی دادیم. همانجا در گمرک ۵۷ میلیون تومان از ما سپرده گرفتند و ما را جریمه کردند که چرا کم‌اظهاری کرده‌اید. در صورتی که برای ورود بلبرینگ باید از طریق بانک عمل کنیم. علاوه بر آن همان کالا با همان شماره به صورت تناژی تا 6 ماه پیش کیلویی ۴ دلار بود یعنی از شهریور این داستان‌ها را برای صنف بلبرینگ در نظر گرفتند. در حال حاضر این اختلاف ارزشی حدود ۱۱ دلار می‌شود. ما مجبوریم این مبلغ را سپرده کنیم و سپرده هم معلوم نیست که برگردد که اغلب هم برنمی‌گردد.
