صمت – سیدرضا فاطمی‌امین در آغاز برنامه‌های کوتاه‌مدت برای رفع موانع و پشتیبانی از تولید بر تعامل و هم‌افزایی تاکید کرده و قرار است موانع تولید استان به استان احصا شود.
برخی از مشکلات همگانی هستند
در ادامه صمت به سراغ انجمن‌های استانی فعال در صنعت قطعه رفت. مهدی مطلب‌زاده، نایب‌رئیس انجمن قطعهسازان استان البرز درباره موانع تولید قطعهسازان این استان به صمت گفت: مشکلات و موانعی که صنایع از جمله صنعت قطعه با آن درگیر هستند از استانی به استان دیگر تفاوت زیادی ندارد. درد یکی است؛ زمانی که خودروساز مطالبات قطعهسازان را نمی‌دهد تفاوتی نمی‌کند این قطعه‌ساز استان تهران است یا البرز یا سایر استان‌ها.
وی ادامه داد: نرخ مواد اولیه چالشی سراسری است. شرکت دولتی تولیدکننده مواد اولیه هنگامی که محصولات را به نرخ جهانی می‌فروشد یا نرخ را بالا می‌برد برای یک استان نیست بلکه برای تمام تولیدکنندگان سراسر کشور اعمال می‌کند.
او افزود: از سوی دیگر، وقتی دولت الزام می‌کند محصولات باید به نرخ دستوری عرضه شود مشکلی همگانی بین صنعت قطعه است زیرا خودروساز نمی‌تواند مطالبات معوق او را بپردازد و قطعه‌ساز تحت فشار قرار می‌گیرد.
مدیران استانی قوی نیستند
این فعال صنعت قطعه با بیان اینکه ممکن است تولیدکنندگانی که در مرکز قرار دارند از وضعیت بهتری برخوردار باشند، گفت: شاید قطعهسازان فعال در مرکز بیشتر دیده می‌شوند به نسبت قطعه‌سازانی که در استان‌های دورتری قرار دارند. دیده شدن و رسیدگی به مسائل و مشکلات صنعتگران هر استان به قدرت سازمان صنعت، معدن و تجارت هر استان برمی‌گردد که چقدر قوی باشند.
مطلب‌زاده گفت: قطعهسازان استان‌ها به وزارت صنعت، معدن و تجارت دسترسی ندارند و به واسطه سازمان صنعت، معدن و تجارت می‌توانند مشکلات را اطلاع‌رسانی کنند.
نایب‌رئیس انجمن قطعهسازان استان البرز تصریح کرد: رؤسای سازمانی که صنعتی نیستند، نمی‌توانند خیلی به مسائل و مشکلات استانی صنعتگران رسیدگی کنند و قطعهسازان در این استان‌ها مغفول می‌مانند و بیشتر آسیب می‌بینند.
آسیب خاموشی‌های ۹ ساعته
مطلب‌زاده در ادامه با بیان اینکه بیشتر موانع یکی است، گفت: قطعی برق واحد صنعتی سراسری است اما شاید به برخی استان‌ها اجحاف شود. به‌عنوان مثال، واحدهای صنعتی در استان البرز تا اول هفته روزی بین ۷ تا ۹ ساعت با قطعی برق مواجه بودند. صنعتگران و قطعهسازان در شهرک‌های صنعتی اشتهارد، نظرآباد، هشتگرد با قطعی طولانی‌مدت برق روبه‌رو بودند. گویا در توزیع قطعی برق عدالت رعایت نشده است.
این فعال صنعت قطعه ادامه داد: با این روند تولید محکوم به فنا است. در حالی که برق خانگی بیش از ۲ ساعت قطع نخواهد بود تمام فشار کمبود برق و خاموشی بر صنعت وارد شد و تولیدکنندگان آسیب دیدند.
او گفت: صنعت از برق محروم شد و طبیعی است در چنین شرایطی تیراژ تولید هم کاهش چشمگیری داشته باشد و به همان نسبت درآمدها کاهش پیدا کند در حالی که هزینه‌ها کمتر نشده است.
تامین اجتماعی مخل تولید
مطلب‌زاده با بیان اینکه در استان‌ها برخی مدیریت‌ها ضعیف‌تر از مرکز است، گفت: از همین رو نهادهای مرتبط استانی بدون انعکاس مشکلات، همیشه به بخشنامه‌های مرکز نگاه می‌کنند و به دنبال اجرای کامل این بخشنامه‌ها هستند.
نایب‌رئیس قطعهسازان استان البرز با اشاره به اینکه سازمان تامین اجتماعی مخل تولید است، عنوان کرد: این سازمان خودش حکم می‌دهد، اجرا می‌کند و قضاوت هم با خودش است.وی ادامه داد: هنگامی که حکم می‌شود دارایی فلان استان باید این مبلغ پول جذب کند و به خزانه دولت واریز کند این اداره‌های دارایی فشار مضاعف را بر تولید و واحدهای صنعتی وارد می‌کند. این نهاد به دنبال مودیان جدید نمی‌رود و افرادی که دارای دفتر حسابرسی هستند تحت فشار قرار می‌گیرند. بنابراین ظلم مضاعف در واحدهای صنعتی استانی وجود دارد.
بحران فقط سیل و زلزله نیست
مطلب‌زاده در ادامه سخنان خود با بیان اینکه ناموزون بودن نرخ مواد اولیه نسبت به محصول نهایی همگانی است، بیان کرد: یک سلسله بودجه‌هایی که برای شرایط بحران وجود دارد در چنین موقعیت‌هایی باید هزینه شود زیرا فقط سیل، زلزله و… بحران نیست؛ تخریب واحدهای صنعتی هم بحران است.
او ادامه داد: در چنین شرایطی باید به واحدهای کوچک کمک کرد زیرا بیشترین جذب نیروی انسانی را دارند. می‌توان با دادن وام‌های کم‌بهره این تولیدکنندگان کوچک را از وضعیت بحرانی خارج کرد.
این فعال صنعت قطعه استان البرز یادآور شد: با حمایت از تولیدکنندگان خرد می‌توان به اشتغالزایی کشور کمک زیادی کرد؛ اگر واقعا قرار است به تولید و رفع موانع کمک شود.
کارگاه‌های کوچک فعال در البرز
مطلب‌زاده با اشاره به نزدیکی استان البرز به پایتخت و جاده مخصوص که شرکت‌های خودروسازان در آن قرار دارند، عنوان کرد: قطعهسازان زیادی در استان البرز فعالیت دارند. براساس آمار استانی که بیشترین قطعه‌ساز را در خود جا داده استان البرز است. البته این به لحاظ حجم گردش مالی نیست بلکه به لحاظ کمی بیشترین قطعهسازان در این استان فعالیت دارند.
او ادامه داد: کارگاه‌های خرد و کوچک قطعه‌سازی بسیاری در این استان فعالیت دارند که قطعهسازان بزرگ در برون‌سپاری برخی قطعات از این تولیدکنندگان کمک می‌گیرند. این قطعهسازان به طور مستقیم با خودروسازان قرارداد ندارند و به واسطه تولیدکنندگان بزرگ‌تر محصولات خود را به خط تولید ارسال می‌کنند.
وی تصریح کرد: در شرایط فعلی این کارگاه‌ها آسیب زیادی دیدند و بسیاری از آنها تعطیل شده‌اند در حالی که اشتغال زیادی داشتند. اگر ۱۰۰۰ کارگاه در این استان با نیروی انسانی ۲۰ تا ۲۵ نفر فعال باشد چه حجم فرصت شغلی ایجاد کرده‌اند که با تعطیلی آنها تعداد زیادی بیکار می‌شوند.
این مسئول صنفی یادآور شد: کارگاه‌های کوچک در مقابل قطعی طولانی‌مدت برق بسیار آسیب‌پذیر هستند و تولیدشان برای همیشه متوقف می‌شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت باید به این کارگاه‌های کوچک توجه ویژه داشته باشد و موانع موجود سر راه آنها را حل‌وفصل کند.
از بانک تا تامین اجتماعی و اداره دارایی
در ادامه، صمت به سراغ رئیس انجمن سازندگان قطعه، ماشین و مجموعه‌های صنعتی و خودرو تبریز رفت. یونس اکبرپور پایدار درباره موانع تولید قطعهسازان استان آذربایجان شرقی به صمت گفت: نخستین این موانع مربوط به قراردادهای یک‌طرفه خودروسازان با قطعهسازان است. همچنین فرسوده بودن ماشین‌آلات بخش دیگری از مشکلات فعلی تولید است.
وی افزود: بهره بالای نظام بانکی با توجه به شرایط تولید و سودی که در تولید وجود دارد واحدهای صنعتی زیادی را زمین‌گیر کرده است. تولیدکنندگان زیادی که مشمول جریمه شده‌اند و نتوانستد آن را بپردازند و کارخانه آنها در تملک بانک قرار گرفته است. قوانین یک‌طرفه بیمه و دارایی هم چالش دیگر تولید بوده که قطعهسازان را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو کرده است. به‌عنوان مثال، شاهد هستیم که دارایی مالیات ۳۰۰ میلیون تومانی برای یک واحد صنعتی تعیین می‌کند در حالی که این واحد تولیدی در تامین هزینه‌های جاری و روزمره خود با مشکل مواجه است. البته این مشکلات مختص قطعهسازان تبریز نبوده و همگانی است.
درخواست‌های بی‌پاسخ
رئیس انجمن سازندگان قطعه، ماشین و مجموعه‌های صنعتی و خودرو تبریز با بیان اینکه اداره دارایی مبالغ سنگینی برای تولیدکنندگان تعیین می‌کنند، اظهار کرد: مشخص نیست این مبالغ با چه فرمولی استخراج می‌شود. صحبت تولیدکننده این است که اگر قرار به تعطیلی واحد صنعتی و تولیدی است به یکباره تولید تعطیل شود چرا مانع کنار مانع ایجاد می‌شود.
او اظهار کرد: یک تولیدکننده تمام سختی‌های تولید را می‌پذیرد و برای مثلا ۲۰۰ نفر شغل ایجاد می‌کند تا باری از اقتصاد کم کند. برای مثال، بیمه برای یکی از واحدهای قطعه‌سازی تبریز ۶ میلیارد تومان بدهی مشخص کرده به این علت که کارگران این قطعه‌سازی جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است. وقتی دلیل این حجم بالای مبلغ را جویا می‌شویم مشخص می‌شود برای تمام ۲ دهه‌ای که فعالیت داشته این هزینه را تعیین کرده است؛ آن هم به نرخ روز و پایه حقوق وزارت کار در امسال.
این قطعه‌ساز تصریح کرد: همین مسائل است که از صبح تا شب ذهن و فکر تولیدکننده را درگیر کرده است. قوانین زائد و متناقضی که بیش از اینکه تسهیلگر تولید باشد زنجیری به پای آن شده است. در چنین شرایطی برخی تولیدکنندگان به جای تولید به تعطیلی آن فکر می‌کنند.
اکبرپور پایدار عنوان کرد: کارشناسان بیمه و دارایی آیا بررسی می‌کنند که واحد صنعتی آیا سود داشته که ملزم به پرداخت چنین مبالغی می‌شود. برای این چالش‌ها نامه‌نگاری بسیاری انجام می‌شود اما پاسخی دریافت نمی‌کنیم.
سخن پایانی
هنگامی که قرار است درباره مشکلات تولید صحبت شود درد دل تولیدکنندگان باز می‌شود و حجمی از چالش‌ها را مطرح می‌کنند که به نظر ساده و قابل حل هستند. اما اینکه چرا سال به سال ادامه پیدا می‌کند و از دولتی به دولت دیگر منتقل شده و از وزارتخانه‌ای به وزارتخانه دیگر به ارث می‌رسد جای تامل بیشتر دارد. مسائل مربوط به بهره‌های بانکی، حق بیمه، مالیات، کمبود برق، فراهم نبودن زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی و… مشکلاتی است که بارها مطرح شده‌اند.
مطالبات معوق و قراردادهای یک‌طرفه هم از معضلات قطعهسازان است که این موضوع شاید برای قطعهسازان استان‌های دورتر برجسته‌تر باشد. قطعهسازان بزرگی که به مراکز تولید خودرو نزدیک‌تر هستند شاید ساده‌تر بتوانند پیگیر مشکلات خود باشند.
