به گزارش قطعات خودرو به نقل از «اخبار خودرو»،طی دو سال اخیر باتوجه به شیوع کرونا، محدودیت‌ها باعث کنترل مصرف سوخت خودروهای سواری در کشور و کاهش نسبی مصرف باتوجه به شرایط سال‌های قبل شد. سال‌هایی که به‌خاطر کمبود ظرفیت تولید پالایشگاه‌های سوخت کشور احتمالاتی مبنی‌بر واردات بنزین به‌گوش می‌رسید. اما حالا به‌نظر می‌رسد شاید شرایط پساکرونا چندان به نفع پالایشگاه‌های سوخت کشور نباشد. میانگین تولید و مصرف فرآورده‌های نفتی حاکی از یک حاشیه‌اطمینان شکننده در تراز سوخت کشور است و اگر وزارت نفت فکری به حال بحران تراز منفی بنزین و گازوئیل در سال‌های آینده نکند، قطعا در چند سال آینده دچار مشکل خواهیم شد.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گزارشی عنوان کرده است: «با ایمنی ایجادشده در کشور به‌دلیل واکسیناسیون، عقربه مصرف بنزین نه‌تنها به زمان پیش از کرونا بازگشته بلکه براساس یک پیشبینی، دامنه (و نه میانگین) سوزاندن بنزین در باک خودروها تا یک‌ماه دیگر به ۱۲۰میلیون‌لیتر نیز خواهد رسید. موضوعی که می‌تواند گمانه‌زنی برای واردات بنزین را تشدید کند.
اما ظاهرا منفی شدن تراز فرآورده‌های نفتی در سال‌های آینده تنها محدود به بنزین نیست، در این بین حتی وضعیت تراز گازوئیل کشور بحرانی‌تر به‌نظر می‌رسد تا جایی‌که چندی پیش خبر واردات چند محموله گازوئیل به ایران در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شد.
حاشیه اطمینان‌شکننده در تامین بنزین و گازوئیل کشور
البته منفی شدن تراز فرآورده‌های نفتی در ایران فعلا به صورت مقطعی و در چند روز به‌دلیل پیک مصرف اتفاق می‌افتد. درحال‌حاضر میانگین مصرف بنزین و گاز نسبت‌به رقم تولید حاشیه اطمینان مناسبی دارد. ضروری است وزارت نفت از این حاشیه اطمینان شکننده برای برنامه‌ریزی و پایداری در امنیت سوخت کشور در سال‌های آتی استفاده کند.
همان‌طور که دیده می‌شود؛ میانگین تولید و مصرف بنزین و گازوئیل در کشور بیانگر شکنندگی حاشیه امن تراز مصرف است اما اگر وزارت نفت تدبیری برای رفع بحران تراز منفی بنزین و گازوئیل در سال‌های آتی نکند، قطعا دولت بعدی دچار مشکل خواهد شد.
به‌نظر می‌رسد بی‌توجهی نسبت‌به احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها در سال‌های اخیر متناسب با رشد نیاز بازار مصرف سوخت در کشور منجر به واردات گازوئیل طی دو ماه گذشته شده است، موضوعی که دیر یا زود به واردات بنزین نیز تعمیم داده خواهد شد. تداوم استفاده از ابزار واردات برای رفع کمبود سوخت در بلندمدت علاوه‌بر ارزبری قابل‌توجه منجر به تضعیف استقلال سیاسی می‌شود.
ظرفیت قانون پتروپالایشگاه‌ها برای ارتقای حاشیه اطمینان شکننده در تراز سوخت
دولت سیزدهم در نخستین گام برای حل مشکل سوخت در سال‌های آتی، طرح احداث «پتروپالایشگاه شهید سلیمانی» را در دستور کار قرار داده است که در گزارشی با عنوان «صفر تا صد طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی/ اقدام دولت سیزدهم برای جلوگیری از بحران کمبود بنزین» به آن پرداخته شد. اما این طرح به تنهایی کافی نیست بلکه ضرورت دارد دولت سیزدهم با حمایت از بخش خصوصی برای احداث پتروپالایشگاه‌ها نیز اقدام کند.
باتوجه به اهمیت توسعه صنعت پتروپالایشگاهی و پارک‌های شیمیایی، مجلس شورای اسلامی قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» یا همان قانون پتروپالایشگاه‌ها را با هدف خنثی‌سازی تحریم نفت خام در سال ۱۳۹۸ تصویب کرد.
با ابلاغ آیین‌نامه اجرایی جدید این قانون در دی‌ماه امسال انتظار می‌رود وزارت نفت دولت سیزدهم بتواند با برداشتن موانع پیش‌رو ۸طرح برگزیده هرچه زودتر زمینه مثبت‌تر شدن تراز تولید فراورده‌های سوختی و پتروشیمیایی را در کشور فراهم کند و از حاشیه اطمینان شکننده فاصله بگیرد.
براساس این گزارش تنها راه برون‌رفت کشور از معضل قدیمی وابستگی به واردات سوخت در دهه‌های گذشته، خودکفایی در تولید محصولات پالایشی است. تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز در قالب مجتمع‌های پتروپالایشگاهی و پارک‌های شیمیایی ضمن ایجاد ارزش افزوده چندبرابری و اشتغال‌زایی مردمی، اهرم تحریم نفت خام ایران را نیز برای همیشه خنثی و بی‌اثر می‌کند. در این بین نقش وزارت نفت در تحقق طرح‌های برگزیده ذیل قانون پتروپالایشگاه بسیار مهم و راهبردی است.
