به گزارش قطعات خودرو به نقل از خودروبانک، در بازار پر رونق سدان‌ها و کراس‌اوورها در جهان، دیگر سگمنت‌های خودرویی مانند پیکاپ‌ها نیز طرفداران خاص خود را دارند. پیکاپ‌های تک و دوکابین به دلیل کاربری‌های مختلف به تازگی توجه‌بیشتری را به خود جلب کرده‌اند. فضای کابین بزرگ، قابلیت استفاده چندمنظوره به عنوان خودروی حمل بار و نفر و همچنین توانمندی آفرودی از مزایای پیکاپ‌ها است. خودروهای پیکاپ در بازار جهانی خصوصا آمریکای شمالی بسیار پرطرفدار است و جزو پروفروش‌ترین محصولات بازار کشورهای کانادا و آمریکا محسوب می‌شوند.
در اوایل دهه 90 شمسی بازار کشور در حوزه پیکاپ‌ها بسیار محدود بوده و به چز چند گزینه، حق انتخابی برای متقاضیان وجود نداشت اما در سال‌های اخیر تولیدکنندگان خودرو متوجه این خلا شده و برای تامین خواسته‌های مشتریان بالقوه پیکاپ‌ها دست به کار شدند. یکی از در دسترس‌ترین و اصلی‌ترین گزینه‌های همکاری برای تولید و یا مونتاژ پیکاپ در ایران، خودروسازان چینی بودند.
شروع مونتاژ پیکاپ چینی در ایران با وانت کاپرا مونتاژ توسط گروه بهمن آغاز شد و در عین حال که انتقاداتی در خصوص کیفیت و توانمندی این پیکاپ به آن وارد بود اما حضور نمایش موفقیت‌آمیز کاپرا زمینه‌ساز ورود دیگر محصولات چینی در دسته پیکاپ به ایران شد. کاپرا در نسخه‌های تک و دو دیفرانسیل توانست تا شروع کننده مناسبی برای پیکاپ‌های چینی باشد و پس از آن نیز فوتون تونلند تولیدی شرکت ایران خودرو دیزل در مراحل بعدی به بازار معرفی شد. فوتون تونلند با چهره کاملا عضلانی‌تر و توان فنی بالاتر را می‌توان یک نقطه عطف در بازار پیکاپ‌های دو دیفرانسیل چینی مونتاژی دانست. در کنار این خودروهای پیکاپ مونتاژی، بازار خودروهای پیکاپ وارداتی نیز از مدت‌ها قبل به طور تقریبا کامل در اختیار پیکاپ مشهور و پرطرفدار ژاپنی تویوتا هایلوکس بود و در کنار آن یک محصول ژاپنی با نام پیکاپ نیسان (نیسان فرانتیر) خودروی تولید مشترک پارس خودرو و شرکت نیسان به عنوان یک محصول شناخته شده جهانی بخشی از بازار متقاضیان پیکاپ را تامین می‌کرد.
در یک بازه زمانی طولانی بازار خودروهای پیکاپ به خواب زمستانی فرو رفت و متقاضیان تنها با تعداد محدودی از مدل‌های پیکاپ که تعداد آن‌ها از انگشتان یک دست بیشتر نمی‌شد، روزگار می‌گذراندند. بعد از مدت‌ها عدم عرضه خودروهای جدید، گروه صنعتی ارس خودرو دیزل یا آمیکو که به عنوان یک تولیدکننده خودروهای تجاری سنگین، با یک سوپرایز تجاری سبک اما در ابعاد بزرگ، خواب بازار پیکاپ‌های مونتاژی و البته چینی را پراند. در بازاری خالی از محصول، پیکاپ جدید و جذاب پیکاپ آمیکو آسنا به عنوان یک محصول فول سایز و دو دیفرانسیل توجه علاقمندان پیکاپ‌ها را به خود جلب نمود.
ورود این پیکاپ خوش استایل و خوش هیکل و استقبال مناسب از این خودرو، خواب دیگر شرکت‌‌های خودروساز را آشفته نمود و آن‌ها را به تکاپو برای عرضه خودروهای سبک تجاری واداشت. در ادامه دسته پیکاپ‌ها تبدیل به یکی از سگمنت‌های جذاب برای خودروسازان ایرانی شد و حال شاهد آن هستیم که شرکت‌ها به دنبال اضافه کردن حداقل یک پیکاپ به لیست محصولات خود هستند و حتی بعضی خودروسازان داخلی جدیدالتاسیس به عنوان اولین خودرو خود، پیکاپ را برای عرضه انتخاب می‌کنند.
در گذر تاریخ خودروهای پیکاپ تک دیفرانسل وانت نیسان زامیاد مشهور به نیسان آبی، پیکان وانت و پراید وانت از محصولاتی بودند که تنها با مصارف نیمه سنگین و سبک تجاری به عنوان گزینه‌های قابل انتخاب حضور داشتند اما به دلیل مشخصات فنی و تک محور بودن هیچ‌گاه نتوانستند جایگاه واقعی یک پیکاپ با قابلیت آفرودی و کاربری چند منظوره را پیدا کنند.
وضعیت آماری تولید خودروهای کشور در سال‌های اخیر نیز مبین رشد تولید و عرضه در سگمنت پیکاپ‌ها است و افزایش رشد تولید به خوبی نشان می‌دهد که شرکت‌ها عرضه این محصول را بیش از پیش جدی گرفته و به طور مداوم درحال ارتقا تولیدات خود در این دسته خودرویی هستند.
-2.jpg)
آمار عرضه پیکاپ‌ها در کشور از ابتدای سال 1392
آمار عرضه پیکاپ‌ها در کشور از ابتدای سال 1392
در نموداری از میزان مونتاژ و تولید محصولات پیکاپ در یک دهه گذشته کشور که توسط گروه صنعتی ایران خودرو منتشر شده است، شاهد هستیم که در سال 1392 میزان تولید خودروهای پیکاپ 7870 ثبت شده است و از این میزان 4642 دستگاه (59 درصد) مربوط به شرکت ایران خودرو بوده است. در ادامه سال 1393 با یک جهش رشد در تولید پیکاپ‌ها مواجه هستیم که یکی از دلایل اصلی آن را می‌توان شروع تولید وانت پراید در تیراژ بالا دانست. در این سال مجموعا 25676 دستگاه پیکاپ در کشور تولید شد که سهم ایران خودرو با 3910 دستگاه (15درصد) بوده است. در سال 1394 از مجموع 14342 دستگاه پیکاپ تولید سهم ایران خودرو 3119 دستگاه (22 درصد) بود. به گفته کارشناسان سال 1395 و 1396 را می‌توان سال‌های طلایی خودرو دانست، سال‌هایی که با اجرایی شدن برجام و با حضور خودروسازان خارجی در کشور همراه بود و بازار پیکاپ‌ها نیز از این تغییر بزرگ بی‌نصیب نبود. سال 1395 با 23539 دستگاه تولید پیکاپ (سهم ایران خودرو 4401 دستگاه با 19 درصد کل) و سال 1396 با 30188 دستگاه (سهم ایران خودرو 6166 دستگاه یا 20 درصد) به عنوان دوسال پربازده برای صنعت محصولات تجاری سبک و پیکاپ‌ها بودند. اما این مسیر صعودی از همان ابتدای سال 97 متوقف شد و رو به مسیر نزولی تغییر مسیر داد. در سال 1397 تولید پیکاپ‌ها با کاهش حدود 5 درصدی به عدد 17637 رسید که سهم ایران خودرو از این تولید 4084 دستگاه (20 درصد کل) بود. در سال 1398 وضعیت بدتر شده و تولید با کاهش حدود 60 درصدی به نزدیکی آمار سال 1392 رسید. در این سال با تولید 8866 دستگاه پیکاپ در مجموع (سهم ایران خودرو 3777 دستگاه یا 43 درصد) دومین سال ضعیف از نظر تولید پیکاپ‌ها بود.
در سال 1399 نیز وضعیت مشابه سال قبل بود و تولید کمتر از 10 هزار عدد(9677 دستگاه) ثبت شد و تولید ایران خودرو نیز در این سال به طور محسوسی کاهش پیدا کرد و به کمترین میزان خود( 1815 دستگاه) طی 10 سال اخیر رسید که سهم 19 درصدی از کل تولید کشور را شامل می‌شد. اما سال 1400 با تغییرات گستردر بازار خودرو کشور و ورود قوی‌تر کمپانی‌های چینی به ایران، تولیدات با شتاب جهش حدودا 50 درصدی را تجربه کرد. تولید در این سال با افزایش بیش از 10000 عددی به 19986 دستگاه رسید و تولیدات ایران خودرو دیزل نیز با جهش 70 درصدی به 4688 ارتقا پیدا کرد. اما هشت ماه اول سال 1401 را می‌توان قدرتمندترین بازه زمانی تولید پیکاپ‌ها دانست، جاییکه با ورود برنده‌های جدید و اضافه شدن تولیدات آن‌ها به سبد محصولات کشور مجموعا تا زمان انتشار این گزارش در آذر ماه 1401 تعداد 32175 دستگاه پیکاپ در ایران تولید شده است که سهم ایران خودرو 9173 عدد بوده است که نسبت به سال قبل تقریبا 2 برابر شده است.
