به گزارش قطعات خودرو به نقل از اقتصادآنلاین؛ کاتالیزور خودرو قطعه ای گران قیمت محسوب می شود که با قرارگیری بر سر راه دودهای خروجی از موتورهای احتراق داخل از شدت سمی بودن و آلایندگی گازهای خروجی می کاهد. این قطعه که اولین بار در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت در سال ۱۹۷۵ میلادی و پس از تصویب قانون حفاظت محیط زیست به صورت گسترده بر روی خودروهای آمریکایی استفاده شد. این مبدل، اکسیژن را با هیدروکربن های خام و مونوکسید کربن ترکیب می کند و طی یک واکنش شیمیایی آن ها را به آب و گاز دی اکسید کربن تبدیل می نماید.
کاتالیزور خودرو اجزای مختلفی دارد و هسته اصلی نوعی از آن که در ایران تولید می شود، معمولا سرامیکی است. این قطعه که در کشور توسط سازنده های مختلفی تولید می شود بنا به گفته کارشناسان با سطح داخلی سازی بالایی تولید شده که بخش وارداتی معمولا هسته سرامیکی آن است که از آلمان و چین وارد می شود.
جدا از تمامی بحث های فنی در خصوص این قطعه ارزشمند و کارآمد در خودرو به تازگی حواشی مختلفی پیرامون این قطعه شکل گرفته و افت کیفی کاتالیزور خودروهایی با مدل بالاتر بارها مطرح شده است. بحثی که توسط تعدادی از کارشناسان محیط زیست و همچنین متخصصان و تعمیرکاران این قطعه مطرح شد و یکی از دلایل آلودگی های زیست محیطی و همچنین تشدید آلودگی در شهرهای بزرگ ناکارآمدی و کیفیت پایین این قطعه عنوان می شود.
اقتصادآنلاین در مصاحبه با امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران پیگیر مباحث مطرح شده پیرامون کاتالیزور و نظرات در خصوص افت کیفیت این قطعه در خودرو شد.
وی در ابتدا در خصوص روش های کاهش آلایندگی خودوها گفت: برای کاهش آلایندگی روش های مختلفی وجود دارد که استفاده از کاتالیزور و بهینه کردن عملکرد موتور از این دست روش هاست. بهینه سازی موتور خودرو راه اصلی برای کاهش آلودگی است و کاتالیزور مکمل فرآیند کاهش آلایندگی خواهد بود. ما در چهارسال گذشته خودروهای یورو ۵ تولید کردیم که باید برای کاهش آلایندگی دوکار همزمان صورت بگیرد. بهینه سازی موتور و پس از آن به فرض ثابت بودن موتور بهینه سازی ECU است.
امیرحسن کاکایی در خصوص اظهاراتی از این دست که حتی با نبود کاتالیزور و تنها با برنامه ریزی دقیق کامپییوتر خودرو به آلایندگی مناسب رسید، گفت: شرکت های خودروسازی در خصوص برنامه ریزی کامپیوتر خودرو آزمایشات مختلفی انجام می دهند و با طی مسافت های طولانی و در شرایط مختلف آب و هوایی بهترین برنامه ریزی ممکن برای خودرو صورت می گیرد و این ادعا به هیچ عنوان درست نیست.
کاکایی در خصوص نحوه ساخت کاتالیزور در کشور گفت: ترکیب فلزات مهم و اساس ساخت این قطعه در کشور صورت می گیرد و در خصوص شرکت هایی بنده اطلاع دارم که با آزمایشکاه های مجهز و تکنولوژی مناسب این کار در حال فعالیت هستند و در کل بگویم که ما درکشور توان ساخت و توسعه کاتالیزور را داریم.
در خصوص افزایش قیمت کاتالیست به دلیل اتفاقاتی همچون قرنطینه سراسری در پی شیوع کرونا شرکت های سازنده کاتالیست با به کارگیری تکنولوژی های جدیدی که موجب کاهش استفاده از فلزات کمیاب می شود تلاش کردند از افزایش بیش از حد قیمت این قطعه جلوگیری کنند.
این کارشناس صنعت خودرو در خصوص فرآیند تولید انبوه کاتالیست گفت: در تولید انبوه بر روی این قطعه ترفندهای زیادی قابل استفاده است. برای همین نمی توان به طور دقیق در خصوص کیفیت این قطعه با بررسی نمونه ارائه شده شرکت ها اظهار نظر کرد. همچنین برای مباحثی همچون تقلب در تولید نمی توان اظهار نظر کرد و باید مطالعات میدانی صورت بگیرد.
در خصوص طول عمر کاتالیست نیز باید گفت که به مرور زمان، خاصیت قطعه اسفنجی درون آن، از بین می رود. برای همین کاتالیست ماشین نمی تواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد و میزان آلایندگی گاز خروجی از اگزوز زیاد می شود. در چنین شرایطی باید نسبت به تعویض این قطعه اقدام کرد. طول عمر کاتالیست ماشین به نوع سوختی که خودرو از آن استفاده می کند بستگی دارد، زیرا هر نوع سوخت، حجم مشخصی از آلاینده ها را تولید می نماید.
امیرحسن کاکایی در خصوص نکته ای که در خصوص عوامل موثر بر آلایندگی خودروها به آن کمتر اشاره شده است گفت: مسئله بنزین نکته مهمی است که باید به آن اشاره کرد. پشت در باک خودروهای داخلی در ده سال گذشته نکته مهمی وجود دارد که کمتر به آن اشاره می شود. پشت در باک این خودروها قید شده است که عدد اکتان بنزین باید بالای ۹۳ باشد که این به معنی این است که باید بنزین سوپر برای خودرو استفاده شود که در کشور کمیاب و حتی در مواقعی نایاب است. همه این ها موجب می شود که استهلاک خودرو و در نتیجه کاتالیست خودرو بالا برود که این مورد قضاوت اینکه چه چیزی باعث افزایش آلایندگی می شود را سخت تر می کند.
