احیای وظایف حداقلی
دکتر بهروز هادیزنوزعضو هیات اجرایی انجمن از سال 1396 تا شهریور 1398اکنون که نزدیک به نیم قرن از بنیانگذاری انجمن اقتصاددانان ایران میگذرد، اکثریت اقتصاددانان کشور (اعم از پیر و جوان)، به این نتیجه رسیدهاند که در این مدت طولانی، انجمن نتوانسته است از طریق جلب اعتماد افراد صاحب نام و متخصصان جوان این رشته و متشکل ساختن آنان، گامهای موثری در جهت نیل به اهداف عالیه مندرج در اساسنامه آن بردارد.
عدم توفیق انجمن در انجام رسالت آن، متاسفانه در شرایطی رخ داده است که در نیم قرن اخیر، درخت علم اقتصاد در جهان و ایران تناور شده و شاخههای تخصصی بسیاری بر آن روییده است و شمار استادان، کارشناسان و دانشجویان اقتصاد کشور افزایش درخور توجهی داشته است. استمرار این نابسامانی، با توجه به مشکلات ساختاری و نهادی اقتصاد کشور در زمان حاضر و چشمانداز نه چندان روشن آن در دهه پیش رو، به هیچوجه زیبنده جامعه حرفهای متکثر و پرشمار ما نیست و از ادامه بیعملی ما در این عرصه، بخشخصوصی ایران، دستگاههای اقتصادی دولت و در نهایت مردم ایران زیان خواهند دید.
در عین حال باید اذعان کنیم که مقابله با منافع مستقر در انجمن و بهسازی و نوسازی آن نیازمند تعهد حرفهای و هماندیشی نسل جدید و قدیم اقتصاددانان کشور و گرد آمدن بخش بزرگی از آنها در زیر چتر همین انجمن است. چرا که انجمن اقتصاددانان نباید آشیان امنی برای برخی از افراد فاقد تعهد حرفهای باشد. ما اگر اراده کنیم میتوانیم در مقیاس گسترده به عضویت انجمن درآییم و با کسب اکثریت آرا در انتخابات قریبالوقوع انجمن، منشأ تحول اساسی در ترکیب هیاتمدیره آن شویم و به این ترتیب موانع اصلاح ساختار و کارکرد انجمن را در اندک زمانی از پیشرو برداریم.
بدیهی است که تغییر هیاتمدیره انجمن و تزریق خون جدید به آن، فقط اولین گام در جهت تحولی است که باید در انجمن رخ دهد. بعد از آن بازنگری در اساسنامه انجمن و روزآمد کردن آن با توجه به تجربه انجمنهای مشابه در داخل و خارج کشور و تجدید سازمان انجمن نیز امری اجتنابناپذیر است. توصیه میشود در این بازنگری به نکات عمده زیر عنایت کنیم. بدیهی است برخی از این موارد در اساسنامه موجود پیشبینی شده است:
اهداف اصلی انجمن را میتوان حول شش محور زیر بیان کرد:
۱- ارتقای کیفیت تحقیقات دانشگاهی و مباحثات فکری در حوزههای مختلف اقتصاد ایران.
۲- انتشار نتایج مطالعات اقتصادی در نشریات علمی انجمن.
۳- ترغیب آزادی کامل مباحثات اقتصادی، بدون موضعگیری جانبدارانه نسبت به مباحث و پرسشهای اقتصادی.
۴- به رسمیت شناختن دستاوردها و خدمات برجسته افراد به حرفه اقتصاد.
۵- حمایت از پیشرفت حرفهای و منافع اقتصاددانان، مدرسان و دانشجویان این رشته.
۶- کمک به آموزش دانشجویان، اقتصاددانان جوان و عموم مردم در حوزه اقتصاد.
برای دستیابی به اهداف فوق لازم است شیوههایی بهکار گرفته شود که هم معطوف به ارتقای علم اقتصاد در ایران و هم متمرکز بر خدماترسانی به اعضای انجمن باشد. از آن جمله است:
۱- ایجاد گروههای علمی در زمینههای مختلف از جمله اقتصاد کلان، اقتصاد خرد، پول و بانک، اقتصاد و مالیه بینالمللی، اقتصاد توسعه، اقتصاد نهادگرا، اقتصاد شهری و منطقهای و … .
۲- برگزاری کنفرانسهای علمی سالانه.
۳- انتشار مجلات علمی در رشتههای مختلف اقتصاد.
۴- اعطای جوایز سالانه به آثار برجسته در حرفه اقتصاد.
۵- ایجاد پایگاه دانش اقتصاد شامل کتابها، مقالات، پایاننامهها و منابع اصلی علم اقتصاد.
۶- ایجاد شبکه کاریابی برای اقتصاددانان.
۷- تنظیم ضوابط رفتار حرفهای در تحقیقات اقتصادی.
۸- دریافت شکایات و رسیدگی به تخلفات.
از نظر نحوه اداره انجمن لازم است بر این نکته تاکید شود که اداره سازمانهای بزرگ، بدون ایجاد تشکیلات و بهکار گرفتن پرسنل متخصص امکانپذیر نیست. در این زمینه باید به موارد زیر توجه شود:
۱- اداره انجمن توسط کمیته اجرایی منتخب
۲- مدیریت انجمن توسط تیمی از کارکنان منتخب و انتصابی.
۳- اخذ حق عضویت در انجمن، حق شرکت در کنفرانسهای سالانه و آبونمان مجلات انجمن.
۴- تشکیل کمیتههای بودجه و تامین مالی، حسابرسی و نظارت.
۵- تشکیل کمیتههای تخصصی در زمینه آموزش اقتصاد، انتشارات، اعطای جوایز علمی، رفتار حرفهای، روابطعمومی با دولت و اتاق بازرگانی و … .
انجمن اقتصاددانان ایران، نخستین و قدیمیترین سازمان علمی وابسته به اقتصاددانان ایرانی است که در سال ۱۳۵۱ خورشیدی توسط دکتر منوچهر فرهنگ بر پا شد.
هسته اولیه این انجمن ابتدا در سال ۱۳۵۰ با همت جمعی از اساتید اقتصاد دانشگاه تهران شکل گرفت. سپس با شرکت اساتید سایر دانشگاهها، نفرات اولیه گرد هم آمدند که فعالیتهای آنان منجر به تهیه اساسنامه و تشکیل انجمن اقتصاد دانان ایران در سال ۱۳۵۱ شد که تحت شمار ه ۱۴۲۵ اساسنامه آن در سازمان ثبت شرکتها ثبت گردید.
دکتر حسین پیرنیا نخستین رئیس انجمن در سال اول فعالیت بود و سپس دکتر فرهنگ تا پایان عمر به عنوان رئیس انجمن انجام وظیفه کرد. وی با وجود سالمندی، همواره در سخنرانیهای علمی ماهانه انجمن اقتصاددانان ایران در روزهای آخرین پنج شنبه هر ماه مشارکت فعال داشت و پس از سخنرانی استادان به جمعبندی و ارائه نظر علمی پیرامون سخنرانی میپرداخت.
هماکنون دکتر حمید دیهیم رئیس انجمن است و دکتر لطفعلی بخشی، پیمان مولوی، دکترمسعود زاهدی اول، دکتر علی دینی ترکمانی، دکتر بهروز هادی زنوز و ایمان فرجام نیا اعضای هیئت اجرایی فعلی این انجمن هستند.
از دیگر افراد شاخص عضو پیوسته انجمن میتوان به دکتر علی رشیدی، دکتر علی اکبر نیکو اقبال، دکتر موسی غنی نژاد، دکتر باقر قدیری اصلی، دکتر بابک اسماعیلی، دکتر محمدحسین ادیب، دکتر مرتضی بهشتی، دکتر جعفر خیرخواهان، دکتر حسین راغفر و دکتر تیمور رحمانی نام برد.
در اساسنامه این انجمن آمدهاست: به منظور بالا بردن و گسترش دانش اقتصاد، بهبود کیفیت آموزش علوم اقتصادی، توسعهٔ تحقیقات اقتصادی و کمک علمی به حل مسائل اقتصادی کشور، انجمن اقتصاددانان ایران تشکیل میشود. همچنین در راستای اهداف انجمن، از آن سال تاکنون تقریباً هر ماهه جلسات سخنرانی انجمن تشکیل گردیده که در آن اقتصاددانان و مقامات کشور دربارهٔ مهمترین مسائل اقتصادی کشور سخنرانی کردهاند.
علاوه بر آن انجمن دارای کمیسیونهای تخصصی میباشد که در آن کمیسیونها اعضای انجمن گردهم آمده و مباحث تخصصی را دنبال مینمایند.
این انجمن از حمایتهای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برخوردار است و دفتر انجمن در یکی از ساختمانهای اتاق قرار دارد و سخنرانیهای ماهانه انجمن نیز در محل اتاق واقع در خیابان طالقانی برگزار میگردد.
در سال ۱۳۹۷ حسین راغفر، یکی از اعضای این انجمن در کنگره حزب مردمسالاری از طرحی برای افزایش قیمت دلار به ۴۰ هزار تومان صحبت کرد که این خبر در فضای مجازی، بازتاب زیادی را در پی داشت و منجر به صدور بیانیه ای انتقادی از سوی این انجمن و انتقاد به این سخنان شد.