چکاپ موتور خودرو در یک نگاه!

بازیابی دیپ‌استیک

در حالی که موتور داغ است، خودرو را پارک و موتور را خاموش کنید. چند دقیقه منتظر بمانید تا روغن به مخزن برگردد.
کاپوت را باز و میله اندازه‌گیری روی موتور را پیدا کنید ( یک حلقه یا دستگیره فلزی که از انتهای یک ساقه فلزی بیرون زده است) البته کتابچه راهنمای خودرو نیز به‌شما کمک می‌کند.

با دستمال یا حوله کاغذی ضخیم حلقه یا دستگیره فلزی را بکشید و میله را بردارید. انتهای صاف خیس روغن میله را پاک کنید و آن را روی ساقه‌ای که از آن بیرون کشیده‌اید، فشار دهید. چند ثانیه صبر کنید و دوباره میله را بیرون بکشید.

تشخیص سطح روغن پایین

چه مقدار روغن باید روی میله باشد؟ انتهای میله را بررسی کنید و ببینید روغن به کجا ختم می‌شود. علامت‌هایی وجود دارند که سطح روغن باید به آن برسد. گاهی اوقات به جای نشانه‌ها سوراخ هایی تعبیه شده است.

اگر روغن به داخل نشانه‌ها یا سوراخ‌های روی میله اندازه‌گیری نرسید، باید حداقل یک‌لیتر روغن اضافه کنید. همچنین اگر سطح روغن را نشان نمی‌دهد، باید فورا روغن‌موتور اضافه کنید.

مقدار روغن سرریز؛ به سن خودرو، نوع موتور، مسافت پیموده‌شده و شرایط رانندگی بستگی دارد و متفاوت است. نشانگر اندازه‌گیری شما برای مصرف بالای غیرعادی روغن است.

نگرانی واقعی از حدود یک کوارت به ازای هر 1000 مایل (0.95 لیتر برای هر 1600 کیلومتر) شروع می‌شود. اگر مشکل به یک‌کوارت در هر 500 مایل (800 کیلومتر) برسد، وقت آن است که برای یک تعمیر اساسی برنامه‌ریزی کنید.

اگر سطح روغن خیلی بالا باشد چه باید کرد؟

در برخی موارد، ممکن است سطح روغن از آخرین باری که آن را بررسی کردید بالاتر یا روغن بیش از حد روی میله اندازه‌گیری باشد. این امر می‌تواند به دلیل آب تغلیظ‌شده (ناشی‌از احتراق)، سوخت متراکم یا نشت مایع خنک‌کننده باشد که البته همه این موارد نگران‌کننده هستند. روغن‌موتور رقیق‌شده با سوخت (در اثر ضربه یا نشت) می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی ویسکوزیته روغن و غلظت مواد افزودنی نازک را کاهش دهد. بوی سوخت دیزل را اغلب می‌توان مستقیما توسط میله اندازه‌گیری تشخیص داد.

آب آزاد و امولسیون‌شده برای روغن و موتور مضر است. برای رانندگی کوتاه‌مدت، اگر موتور دارای گزینه خودرو با سوخت انعطاف‌پذیر (FFV) و در حال استفاده‌از ترکیب سوخت الکل و بنزین باشد، میعان آب ممکن است شدیدتر باشد.

توجه داشته باشید احتراق باعث تولید آب در موتور خودرو شده که البته بیشتر آب از لوله اگزوز خارج می‌شود، اما اگر موتور خنک باشد، ممکن است مقدار زیادی از آن در میل لنگ متراکم شود.

یک شیوه ساده برای تشخیص آب در روغن‌موتور کارکرده این است که یک قطره روغن از میله اندازه‌گیری را روی منیفولد اگزوز داغ قرار دهید. اگر صدای ترق شنیده شد(شبیه سرخ شدن غذا) این نشانه آلودگی آب است. مراقب باشید زیرا خطر آتش گرفتن قطره روغن وجود دارد.

خودروهای وارداتی ژاپنی ممکن است سطح روغن بالایی داشته باشند که این موضوع به دلیل استارت‌زدن کوتاه‌مدت موتور (تا 50عدد) هنگام حمل وسیله‌نقلیه از کارخانه درآن سوی اقیانوس است. در این صورت شاید نیاز به تعویض روغن‌موتور و فیلتر داشته باشند.

نشت مایع خنک‌کننده یک مشکل جدی و مربوط به سطح بالای روغن است. در این حالت، به نکته شماره 5 مراجعه کنید. اما علت سطح بالای روغن هرچه باشد، باید به سرعت اصلاح شود.

توجه: پر شدن تصادفی روغن در موتور می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. همانطور که میل‌لنگ می‌چرخد، روغن را تکان می‌دهد و باعث هوادهی می‌شود که در نهایت ممکن است کف پایدار ایجاد شود.

این موضوع می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد روغن‌موتور، اکسیداسیون و کاهش فشار روغن شود. روغن هوادهی اسفنجی به سختی پمپاژ می‌شود. موتور و سطوح حساس روغن‌کاری‌شده را از بین می‌برد.

نشانه های روغن کهنه

روغن ماده‌ای نیست که کیفیت آن به مرور زمان بهتر شود. زیرا هم به سرعت کهنه می‌شود و هم تحت‌تاثیر شرایط رانندگی، کیفیت سوخت، سن‌موتور، کیفیت و شرایط آب‌وهوایی است بنابراین اگر به‌موقع تعویض نشود، کیفیت مطلوب خود را از دست می‌دهد و از موتور خودرو محافظت نمی‌کند.

بنابراین، نگاهی دقیق به روغن روی میله بیندازید. روغن باید صاف و براق و تا حدودی شفاف به‌نظر برسد. اگر رسوبات لجن‌دار یا ذرات کثیفی دارد، زمان تعویض روغن فرارسیده است. همچنین اگر روغن خیلی غلیظ به‌نظر برسد، خیلی تیره (مادر) باشد یا بوی پنیر گندیده بدهد، همین امر صادق است.

اگر هنوز نمی دانید که آیا نیاز به تعویض روغن‌موتور دارید یا خیر، تست لکه‌گیری را انجام دهید .

روغن اکسیدشده و آلوده کشش سطحی خود را از دست می‌دهد. یک آزمایش ساده برای کشش سطحی، قرار دادن یک قطره روغن مصرف‌شده از میله اندازه‌گیری روی سطح آب است. اگر قطره روغن روی سطح آب پخش شود، ممکن است زمان تعویض روغن فرا رسیده باشد.

علائم نشت مایع خنک‌کننده

حباب‌های قهوه‌ای یا پوسته‌های خشک‌شده قهوه‌ای‌رنگ بالای خط سطح روغن روی میله می‌تواند نشانه‌ نشت مایع خنک‌کننده (آب و ضدیخ) به داخل موتور باشد. حتی ممکن است روغن روی میکس شبیه شیر شکلات به‌نظر برسد. هرگز روغن‌موتور را به عنوان آزمایش ضدیخ مزه نکنید.

یکی دیگر از نشانه های نشت مایع خنک‌کننده، دود سفید اگزوز است که بوی شیرینی دارد.

در این حالت ممکن است سطح روغن‌موتور میله بالا برود. دراین‌حالت مقدار قابل توجهی مایع خنک‌کننده داخل میل‌لنگ نشت کرده است.

برای تایید نشت مایع خنک‌کننده، موتور را خاموش کنید، بگذارید یک یا دو ساعت بماند. شمع تخلیه را باز و از یک بطری شیشه‌ای یا پلاستیکی شفاف برای گرفتن مایع استفاده کنید.

از آنجاکه آب و ضدیخ هر دو از روغن سنگین‌تر هستند، در کف ظرف روغن فرو می‌روند. چند اونس مایع جمع‌آوری، زهکش را محکم و مایع را از نظر گلیکول و آب بررسی کنید.

بسته به مدت زمان ماندن مایع خنک‌کننده در میل لنگ، گلیکول و آب اغلب مانند یک خمیر غلیظ یا شبیه سس مایونز به نظر می رسند. همچنین ممکن است بوی شیرین ضدیخ را تشخیص دهید.

اگر مایع خنک‌کننده را در روغن‌موتور خود شناسایی کردید، موتور خودرو باید برای سرویس فوری تحویل داده شود.البته توجه داشته باشید بررسی سطح روغن ممکن است یکسان نباشد.

آیا یک کوارت پایین بودن سطح روغن خوب است؟

خودروسازان و کتابچه‌های راهنمای خودرو اغلب می گویند برای افزودن روغن، صبر کنید تا سطح روغن به زیر علامت برسد.البته به یاد داشته باشید امروزه میل‌لنگ اکثر خودروهای سواری تنها حدود چهارلیتر روغن را در خود جای می‌دهد. این بدان معناست که شما موتور را با 25درصد روغن کمتر (یک کوارت) پر می‌کنید، که شاید کار عاقلانه‌ای نباشد.

روغن‌موتور عملکردهای بسیار مهمی فراتر از کنترل اصطکاک و سایش دارد. روغن نه‌تنها قسمت‌های داخلی موتور را روان بلکه به خنک شدن یاتاقان ها و سایر سطوح اصطکاکی نیز کمک می‌کند. بنابراین، روغن موجود در موتور به‌عنوان یک هیت‌سینک برای جمع‌آوری گرمای ناخواسته عمل می‌کند تا آن را با رسانایی یا همرفت به خارج از موتور منتقل کند.

در شرایط رانندگی معمولی، اجرای یک کوارت پایین ممکن است از نظر دمای بلبرینگ یا روغن‌کاری کلی موتور خودرو تفاوت چندانی ایجاد نکند.

با این حال، موتور باید در بدترین شرایط دمایی مانند هوای گرم، هنگام یدک‌کشی یا سیستم خنک‌کننده مختل، محافظت شود.
به‌این ترتیب، زمانی که روغن شما 25درصد کمتر است، مصرف مواد افزودنی حیاتی نیز 25درصد کمتر هستند. (مواد افزودنی که عمر روغن و موتور را افزایش می‌دهند.) علاوه‌بر این، زمانی که روغن شما 25 درصد کمتر است، روغن کمتری برای پراکنده کردن آلاینده‌های مضر، اسیدها، دوده، سوخت، لجن و آبی که وارد میل لنگ می‌شود، وجود دارد.

با یک محاسبه، متوجه می‌شوید یک لیتر روغن کمتر به معنای افزایش 33درصدی غلظت آلاینده است. علاوه‌براین، روغن باقیمانده زمان کمتری را در حالت استراحت در تابه روغن و زمان بیشتری را در مناطق اصطکاک داغ موتورها صرف می‌کند. گرما، برش و فشار اضافه‌شده، روغن و مواد افزودنی آن را با سرعت بیشتری تجزیه می‌کند.

با اشاره به‌آنچه گفته شد و به‌خصوص چشم‌انداز تعویض روغن در طولانی‌مدت، برای بسیاری از دارندگان خودرو، ایده خوبی است که هر زمان که نشانگر پایین آمد، روغن را اضافه کنند.

درواقع منتظر نمانید تا یک کوارت کامل از میزان روغن کاسته شود. به‌عنوان‌مثال اگر به نصف لیوان روغن نیاز بود، همان میزان را اضافه کنید تا به نقطه کامل برسد. با این حال، مراقب باشید موتور خودرو را بیش‌از حد پر نکنید.

علاوه‌بر مشکلات ناشی از پر کردن بیش از حد میل‌لنگ، روغن بیش‌از حد ممکن است باعث نشتی شود، زیرا روغن سرریز از مهر و موم و واشر عبور می‌کند.