علیمردان عظیمی: رقابت در شرایط برابر امکان‌پذیر است
به گزارش قطعات خودرو به نقل از ایسنا، به گفته‌ی مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، عدم اتخاذ یک سیاست استراتژیک واحد و تصویب قوانین متعارض باهم، مشکل اصلی صنعت خودرو است و باید به این صنعت واقع بینانه نگاه شود.
علیمردان عظیمی در خصوص شرایط فعلی صنعت خودرو و مشکلات ناشی از برخی سیاست‌گذاری‌های اشتباه و تحمیلی به این صنعت گفت: سیاست‌گذاری اشتباه در صنعت خودرو، موجب شده تا امروز شاهد بروز بیش‌ترین مشکلات در این صنعت باشیم. با شیوه‌ی قیمت‌گذاری که انجام می‌شود، خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. هیچ کالای دیگری در کشور نداریم که به‌عنوان نمونه ۲۸۰ میلیون تومان با بازار آزاد اختلاف قیمت داشته باشد و بعد به مردم بگوییم برایش صف نکشید و نخرید.
تولید افزایش یافته ولی تقاضا کم نشده است
وی ادامه داد: نیاز کشور ما برای تولید خودروی سواری، بین یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه در سال است. با این که امسال و سال گذشته بیش از نیازمان خودرو تولید شده اما تقاضای مردم کاهش پیدا نکرده است. زیرا تعدادی از متقاضیان، مصرف‌کننده واقعی بوده و بخش قابل توجهی از آنها به دنبال کسب سود ناشی از اختلاف قیمت هستند. بسیاری از این افراد که ثبت‌نام می‌کنند، به‌دنبال این هستند که این خودرو را تحویل گرفته و در بازار آزاد ۳۰۰-۲۰۰ میلیون تومان بالاتر یا بعضا به دو برابر قیمت، بفروشند. اگر واقعا این اختلاف قیمت را حل نکنیم، امکان پاسخ‌گویی به این تقاضاهای کاذب وجود ندارد. کما این‌که امروز در بازار بعضی از خودروها اختلاف قیمتی با کارخانه ندارند، اما متقاضی چندانی هم برای آنها وجود ندارد و فروشندگان آنها به فروش قسطی روی آورده‌اند و در سراسر شهر تبلیغ هم می‌کنند اما چون سود ناشی از اختلاف قیمت برای این خودروها وجود ندارد، مشتری ندارند. ما برای ۱۱۵ هزار دستگاه خودرو ظرفیت ثبت‌نام داشتیم، اما حدود ٣.۵ میلیون نفر ثبت‌نام کردند. اگر بخش قابل توجهی از این‌ها به دنبال کسب سود از این اختلاف قیمت نیستند، پس موضوع چیست؟.
مدیرعامل ایران‌خودرو تصریح کرد: به دلیل بالا بودن اختلاف قیمت، تقاضا برای محصولات ایران‌خودرو بیش از همه است. آمار و نموداری که از مقایسه‌ی اختلاف قیمت محصولات ایران‌خودرو با بازار در مقایسه با دیگر خودروسازان تهیه شده، نشان می‌دهد که محصولات ایران‌خودرو به‌طور میانگین ۳۶ درصد اختلاف قیمت با بازار دارند (این درحالی است که این فاصله، در سال گذشته ۶٠ درصد بوده است). در سایپا نیز این اختلاف ۲۵ درصد است. اختلاف قیمت در گروه بهمن‌موتور ۱۷ درصد، در محصولات کرمان‌موتور حدود ۱۴ درصد، در مدیران‌خودرو تنها هفت درصد و در سایرین هم یک درصد اختلاف قیمت محصولات درکارخانه با بازار آزاد وجود دارد.
کاهش بهای تمام شده خودرو، یک شبه محقق نمی‌شود
علیمردان عظیمی افزود: سیستم تعیین بهای تمام شده در صنعت خودروی ما اشتباه است و اصلاح آن به دلیل نهادینه شدن، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اصولی دارد. ما برای کاهش قیمت تمام شده، همه خریدهای خارجی خود را کاهش دادیم. برنامه‌ریزی لازم صورت گرفت تا کاهش بهای تمام شده خودرو اتفاق بیفتد اما فشارِ زیان انباشته به صنعت خودرو آن‌قدر سنگین است که نمی‌توان بهای تمام شده را به سرعت کاهش دهیم. وی در پاسخ به این‌که به خودروسازانی که قیمت محصولات‌شان به قیمت‌های بازار نزدیک است نیز اجازه‌ی افزایش قیمت داده شده یا حمایت خاصی از آنها صورت گرفته، اظهار کرد: قیمت محصولات آن خودروسازان در بخش قیمتی قرار می‌گیرد که تقاضا برایش کم‌تر است. یکی از مسئولان در جلسه‌ای که اخیرا داشتیم، گفتند افرادی که این خودروهای گران‌قیمت را می‌خرند، توانایی مالی بالایی دارند اما افرادی که متقاضی محصولات شما هستند، اکثرا بنیه‌ی مالی ضعیف‌تری دارند از این رو نمی‌توانیم همچون دیگر خودروسازان، محصولات شما را تعیین قیمت کنیم.
صنعت خودرو بیش از این، توان این حجم از زیان انباشته را ندارد.
مدیرعامل ایران‌خودرو گفت: افزایش زیان انباشته مانع از تولید حتی همین مقدار خودرو خواهد شد. ما به دنبال این هستیم که سیاست‌های خودرویی را اصلاح کنیم. در وهله‌ی اول باید بهای تمام شده‌ی خودرو اصلاح شود. من معتقد هستم که بیش از ۵۰ درصد از مشکلات ما همین جاست. البته اصلاح قیمت باید به‌گونه‌ای باشد که مصرف کننده بتواند خودرو را با قیمت منطقی در اختیار بگیرد و خودروساز هم متحمل زیان نشود. باید به این نکته توجه کنیم، مصرف‌کننده‌ی واقعی که در قرعه‌کشی‌ها موفق به خرید نمی‌شود، ناگزیر خودرو را از بازار آزاد با قیمتی به مراتب بالاتر تهیه می‌کند. باید در نظر داشت که کاهش اختلاف قیمت کارخانه با بازار، تقاضای کاذب را از بین خواهد برد و مشتری نهایی می‌تواند خودرو را با قیمت معقول خریداری کند. طبق داده‌های مرکز آمار ایران، رشد شاخص تورم صنعت از سال ۱۳۹۶ تا سال جاری، ۱۳۱۵ درصد بوده درحالی‌که خودرو ۵۸۱ درصد رشد کرده است. مگر ورق آلومینیوم و سایر مواد دیگر را از این کانال تامین نمی‌کنیم. چرا قیمت مواد اولیه بر اساس این رشد تعیین می‌شود، اما خودرو را بر اساس این نرخ رشد نمی‌فروشیم؟ یکی از راه‌های کنترل قیمت مواد اولیه در زنجیره ورودی، کاهش بهای تمام شده است. برای مثال 30 درصد از ورقی که فولادی‌ها تولید می‌کنند را خودروسازها می‌خرند. اما آنها در بورس و در فضای رقابت کامل و حتی گاهی بیش از آن‌چه در بورس عرضه می‌شود به من خودروساز می‌فروشد، سپس بند «سایری» به آن اضافه می‌شود و با قیمت بالاتر از بورس، می‌فروشند. فروش پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها به‌خاطر عرضه‌ی در بورس و به قیمت رقابتی، سرشار از سود است. اگر این ۳۰ درصد ورق فولاد را از خارج تهیه و وارد کنم، برایم ارزان‌تر تمام می‌شود.
مواد اولیه را از بورس تهیه می‌کنیم اما مجوز فروش خودرو در بورس نداریم
مدیرعامل ایران‌خودرو در پاسخ به این‌که نظر و پاسخ مجلس و دولت به این چالش به عنوان نهاد تنظیم‌گر چیست، تصریح کرد: ما درخواست کردیم تا حداقل به همان میزانی که قیمت خودروی ما را تعیین می‌کنید، به همان میزان، قیمت مواد اولیه‌ی مورد نیازمان را نیزکاهش دهید. اگر مواد اولیه را از بورس خریداری می‌کنیم، اجازه دهند که خودرو را نیز در بورس عرضه کنیم اما اگر قرار است که قیمت تمام شده خودرو توسط نهادها تعیین شود، مواد اولیه را هم با همان ساختاری که تعیین قیمت می‌کنند، برایمان تامین کنند.
چه فرقی میان سهام پتروشیمی با سهام خودرویی است؟
عظیمی با اشاره به این‌که صنایع خصوصی دولتی نظیر پتروشیمی‌ها به هیچ عنوان پذیرای چنین شرایطی نیستند، تاکید کرد: برای ما این را شفاف کنند که چه فرقی میان سهام‌دار پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها با سهام‌دار خودرویی است؟ در حدود ۱۹ میلیون نفر از مردم این کشور، سهام‌داران خودرویی هستند، چرا کسی که سهام پتروشیمی و فولاد خریداری کرده، سود می‌برد اما کسی که سهام ایران‌خودرو و سایپا را خریده، زیان می‌کند؟
وی ادامه داد: صنعت خودرو تحمل زیان انباشته را بیش از این ندارد. هم‌اکنون نیز مشمول ماده ۱۴۱ هستیم و باید حتما برای آن تصمیمی بگیرند. البته به‌نظر می‌رسد که با روی کار آمدن دولت جدید، احتمال این‌که سیاستی را در پیش بگیرند که هم خودروسازها از شمول ماده ۱۴۱ خارج بشوند و هم به آسانی خودرو در دسترس متقاضیانِ واقعی قرار بگیرد، وجود دارد. برای این منظور، می‌توانند بحث‌های مالیاتی را در نظر بگیرند یا به روند واردات خودروهای جدیدادامه دهند. مجلس هم که با واردات خودرو موافق است و ما هم از ورود خودروهای جدید استقبال می‌کنیم، اما نکته این‌جاست که زمانی‌که خودرو وارد بازار می‌شود، باید فضای رقابتی را هم ایجاد کنیم.
دست‌مان را بستند، گفتند رقابت کنید
عظیمی خاطرنشان کرد: معنای فضای رقابتی این است که همه از امتیاز مساوی برخوردار باشند. نمی‌توان در یک بازی دست یک طرف را بسته و بگوییم با طرف مقابل که دستش باز است، رقابت کند. وقتی قیمت خودرو ساخت داخل کم‌تر از قیمت تمام شده برای خودروسازتعیین می‌شود، با خودرویی که از خارج وارد می‌شود و به‌خاطر آن، ارز هم از کشور خارج می‌شود و قیمت دستوری ندارد، به سختی می‌توان رقابت کرد.
از واردات خودرو استقبال می‌کنیم
وی ضمن استقبال از تصمیم دولت چهاردهم برای واردات خودرو و تخصیص ارز برای این منظور، خاطرنشان کرد: واردات سبب ایجاد رقابت بیش‌تر در بازار و توسعه‌ی صنعت خودرو داخلی خواهد شد. ایران‌خودرو نیز تلاش خواهد کرد تا با قیمت و کیفیت رقابتی تولید خود را ادامه دهد. باید تاکید کنم هیچ خودروسازی با واردات خودرو مخالف نیست، اما باید هر شرایطی که برای قیمت خودرو وارداتی در نظر می‌گیرند، برای خودروهای ساخت داخل نیز در نظر بگیرند. اگر واردکننده اسناد و مدارک ارائه می‌دهد، ما نیز اسناد و مدارک همه خریدها و هزینه‌های خود را ارائه می‌دهیم تا بر اساس آن به ما قیمت بدهند. اگر می‌خواهیم خودروی داخلی قابل رقابت با خودروی وارداتی داشته باشیم، اجازه دهند قیمت محصولات خودروسازان داخلی هم آزاد باشد زیرا این امر به سرعت سبب کاهش بهای خودرو در بازار خواهد شد.
اصلاح قیمت خودروهای داخلی سبب تنظیم بازار می‌شود
رقابتمدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو اظهار کرد: مطمئن هستم که اگر قیمت محصولات ایران‌خودرو را اصلاح کنیم، بازار خودرو نیز تنظیم شده و زمان زیادی طول نمی‌کشد که ما هم بتوانیم خودرو قسطی عرضه کنیم. در این شرایط میزان عرضه با میزان تقاضای واقعی متعادل شده و قیمت خودرو در بازار کم می‌شود. به‌خاطر داریم که در دهه ۹۰ اجازه دادند خودرو در حاشیه‌ی بازار عرضه شود و طولی نکشید که ایران‌خودرو و سایپا وام برای خرید خودرو می‌دادند تا مردم تشویق شده و خودرو بخرند. اکنون هم می‌توان با آن سیاست، عمل کنیم.
