به گزارش «قطعات خودرو»:زمانی‌که در ایران به تولید سالانه ۹۰۰هزار دستگاه خودرو رسیده بودیم، ترکیه تنها تولید ۳۰۰هزار دستگاه را به ثبت می‌رساند. اما درحال‌حاضر این کشور بیش‌از ۱.۵میلیون دستگاه خودرو تولید می‌کند که حدود ۷۰۰هزار دستگاه از آن‌ها را صادر و ۳۰۰هزار دستگاه هم وارد می‌کند
صنعت خودرو ایران در حالی قرار است بیش‌از یک‌میلیون و ۳۰۰هزار دستگاه خودرو تولید کند که به گفته کارشناسان؛ نیاز سالانه بازار خودرو حدود ۱.۵میلیون دستگاه خودرو در سال است. همچنین باید در سال حدود ۵۰۰هزار دستگاه خودرو از رده خارج و بنابراین سالانه باید حدود ۲میلیون دستگاه خودرو تولید شود تا صنعت و بازار خودرو تعادل خود را حفظ کند. براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، تولید خودرو در این سال باید به ۳میلیون دستگاه خودرو برسد و یک‌میلیون دستگاه آن صادر شود. این در حالی است که هم‌اکنون تقریبا هیچ صادراتی از ایران انجام نمی‌شود و ادامه این وضع نمی‌تواند برای صنعت خودرو آینده خوبی ایجاد کند. در بخش دوم مصاحبه با سعید مدنی، مشاور ارشد صنعت خودرو به گفت‌وگو در خصوص این مسائل پرداختیم.
آیا با رفتن به سمت خصوصی‌سازی و رفع مشکل سهم‌های تو در تو، حضور دولت در صنعت خودرو کمرنگ می‌شود و مشکلات آن حل خواهد شد؟
اگر قرار باشد با همین سیستم‌های دولتی ادامه دهیم، راه به جایی نخواهیم برد. با این سیستم می‌توانیم مشکلات قیمتی را حل کنیم، اما سایر مشکلات حل نمی‌شود. اما اجرای موفق برنامه خصوصی‌سازی مستلزم حل‌وفصل مشکلات بین‌المللی و مهار فشارهای خارجی است.
خودروسازی، صنعتی نیست که در شرایط قطع کلی ارتباط با دانش جهانی توسعه پیدا کند. خودروسازی یک صنعت کاریزماتیک است و از تمام صنایع دنیا و تمام تکنولوژی‌ها باید استفاده کند. نمی‌توان گفت در تمام زمینه‌ها خودکفا می‌شویم.
این خودکفایی بدون ارتباط با دنیای خارج اتفاق نخواهد افتاد و اگر هم رشدی رقم بخورد، در مقایسه با سرعت رشد کشورهای صاحب صنعت خودرو پیشرفته بسیار آهسته خواهد بود. این است که همواره عقب‌تر خواهد ماند. تا این مساله حل نشود نمی‌توانیم توقع زیادی از رشد صنعت خودرو داشته باشیم.
به نظر شما با این شرایط به معنای واقعی خودروساز خواهیم شد؟
می‌توانیم تنها تیراژ را به یک نسبت مشخص بالا ببریم و روی مسائل کیفی کار کنیم، اما توسعه چندانی رخ نخواهد داد. صنعت خودرو ایران در بخش‌هایی مانند ایجاد کارخانه‌های تولید و مونتاژ بدنه، احداث کارخانه‌های خودروسازی و خطوط رنگ بسیار قوی و در بخش‌های طراحی محصول و پلت‌فرم هم نیمه‌قوی است. این زمینه‌ها در ایران وجود دارد و باید روی تکنولوژی‌ها و توانمندی‌های داخلی کار کنیم و برندهای مخصوص خود را ایجاد کنیم تا براساس آن‌ها بتوانیم وارد بازار صادراتی شویم. اما این اتفاق به‌سادگی نمی‌افتد.
زمانی که من در صنعت خودرو و شرکت سای‍پا بودم، قرار بود ۵۰درصد تولیدات شرکت برند ملی باشد و برای ۵۰درصد مابقی با خودروسازان خارجی همکاری کنیم تا از تکنولوژی‌ها و قطعات خارجی هم استفاده کنیم.
اگر این‌گونه برنامه‌ها با موانع بیرونی متوقف نمی‌شد، می‌توانستیم برند خود را تبدیل به یک نام شناخته‌شده جهانی کنیم و صادرات را توسعه دهیم. اما واقعیت این است هر روز عقب‌تر می‌رویم. زمانی در عراق خودرو پژو و پراید تولید می‌شد، اما درحال‌حاضر در کنار این خطوط، خودروهای چینی و کره‌ای هم تولید می‌شود. همچنین بازار سوریه را هم به دلیل شرایط خاص از دست دادیم.
صادرات ما به کشورهایی وصل بود که شرایط آن‌ها از نظر اقتصادی از ایران بهتر نبود. بنابراین در چنین فضایی امکان رشد وجود نخواهد داشت. پس باید مسائل بین‌المللی حل شود تا مشکلات اقتصادی هم حل شود. در کل می‌توان گفت اساس رشد و توسعه صنعت خودرو، ایجاد ارتباطات جهانی است. مساله ترکیب سهام خودروسازان هم باید مشخص شود تا دولت دلیلی برای دخالت در این صنعت نداشته باشد. مساله خصوصی‌سازی نیز باید انجام و قیمت‌گذاری باید تعیین تکلیف شود.
اگر تیراژ تولید در سال ۱۴۰۰ به ۱.۳ میلیون دستگاه در سال برسد، اما لیزینگ‌ها فعال نشوند، آیا با بحران تقاضا در صنعت خودرو مواجه خواهیم شد؟
تولید ۱.۳میلیون دستگاه جای خوشحالی ندارد. در سال ۹۱ خودروسازان داخلی موفق شدند ۱.۶میلیون دستگاه تولید کنند و طبق چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید در مرز تولید ۲میلیون دستگاه باشیم. این در حالی است که ابراز خوشحالی می‌کنیم برای سال آینده قصد افزایش ۵۰درصدی تولید داریم.
این ۵۰درصد در مقایسه با یک رقم پایین اتفاق افتاده است. مصرف خودرو نهایتا یک تا ۱.۵میلیون دستگاه در سال خواهد بود. آن‌چه مهم است این که بخشی از خودروهای ما فرسوده هستند و مصرف سوخت بالایی دارند. اگر حتی یارانه هم برای از رده‌خارج کردن آن‌ها پرداخت شده و خودروهای جدید جایگزین آن‌ها شود، باید بتوانیم نزدیک به ۲میلیون دستگاه خودرو تولید کنیم.
در چشم‌انداز ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده بود به تولید ۳میلیون دستگاهی برسیم؛ از این مقدار یک‌میلیون برای صادرات و جایگزینی خودروهای فرسوده در نظر بگیریم و مابقی آن هم به دست مصرف‌کنندگان برسد.
در واقع هم باید بازار صادراتی را در نظر بگیریم و هم جایگزینی مدل‌های فرسوده را. اگر صادرات را در نظر نگیریم، در واقع بهتر است صنعت خودرو با همان وضعیت نابسامان این‌قدر ادامه دهد تا این‌که به‌کلی ناتوان و مضمحل شود. بدون صادرات، امکان رشد و توسعه صنعت خودرو اتفاق نمی‌افتد. تا زمانی که صادرات خودرو نداشته باشیم، به‌رغم تولید باز هم مجبور به تامین نیاز از طریق واردات هستیم.
این واردات با تکنولوژی‌های جدید و موج چهارم انقلاب صنعتی که در تمام دنیا اتفاق می‌افتد، باعث واردات خودروهای ارزان می‌شود. البته می‌توان جلوی واردات این خودرو را با اعمال سیاست‌هایی گرفت، اما دردی از صنعت خودرو را دوا نمی‌کند و باعث می‌شود رشد چندانی نداشته باشد.
بسیاری مواقع صنعت خودرو ایران با کشورهایی مانند ترکیه و کره‌جنوبی مقایسه می‌شود. چه تفاوت‌هایی بین صنعت ایران و این کشورها وجود دارد؟
صنعت خودرو در ترکیه در مقایسه با ایران بسیار عقب‌تر بود. زمانی‌که در ایران به تولید سالانه ۹۰۰هزار دستگاه خودرو رسیده بودیم، ترکیه تنها تولید ۳۰۰هزار دستگاه را به ثبت می‌رساند. اما درحال‌حاضر این کشور بیش از ۱.۵میلیون دستگاه خودرو تولید می‌کند که حدود ۷۰۰هزار دستگاه از آن‌ها را صادر کرده و ۳۰۰هزار دستگاه هم وارد می‌کند.
همین موضوع باعث رشد و توسعه صنعت آن‌ها شده است. در صنعت خودرو باید صادرات در نظر گرفته شود. تولید کمتر از ۳میلیون دستگاه خودرو برای سرمایه‌گذاری در بسیاری از بخش‌های این صنعت دارای توجیه اقتصادی نیست. باید بازار ایجاد کنیم و تولید را افزایش دهیم تا سرمایه‌گذاری روی برخی قطعات های‌تک توجیه اقتصادی داشته باشد و نیاز این صنعت برطرف شود.
اگر قرار باشد براساس ۱.۵میلیون دستگاه تولید را ادامه دهیم و خوشحال باشیم که این رقم از ۱.۶میلیون دستگاه در سال ۹۱ به کمتر از یک‌میلیون دستگاه رسیده و حالا قرار است افزایش پیدا کند و بعد از ۹ سال به ۱.۳میلیون دستگاه برسد، نشان از وضعیت اسفناک صنعت خودرو دارد.
درحال حاضر وضعیت صادرات و جایگزینی خودروهای فرسوده به چه شکل است؟
صادرات به‌شدت کاهش پیدا کرده یا متوقف شده است و جایگزینی خودروهای فرسوده به دلیل ضعف دولت برای تخصیص بودجه کافی به این کار و توقف اسقاط خودرو به‌ازای ورود خودرو خارجی (به دلیل ممنوعیت واردات) انجام نمی‌شود. تکلیف سهام و قیمت‌گذاری نیز مشخص نیست. بنابراین باید برنامه‌ریزی درستی در این خصوص ارائه شود. توصیه می‌شود برای دیدن نقاط ضعف صنعت خودرو، گزارش تحقیق و تفحص مجلس مطالعه شود. این گزارش، جامع بوده و برخلاف گزارش‌های قبلی تمام موارد و جوانب را در نظر گرفته است
