به گزارش قطعات خودرو به نقل از دنیای اقتصاد، تجاری‌سازان کشور اعم از بخش‌خصوصی و بخش وابسته به دولت، در مجموع ۷۷ هزار و ۷۶۷ دستگاه محصول مختلف شامل وانت، ون، مینی بوس، میدل باس، کامیون، کشنده و کامیونت را تولید کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش بیش از ۴درصدی را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه در ۱۰ ماه امسال بالغ بر ۸۳۰ هزار دستگاه انواع خودرو در کشور تولید شده، سهم تجاری‌ها از کل تولید کمتر از ۱۰ درصد است. بیشترین تیراژ در بخش خودروهای تجاری به وانت مربوط می‌شود و ون نیز دارای کمترین رقم تولید است.
بهبود تولید در ایران خودرودیزل
بررسی آمار تولید خودروهای تجاری کشور نشان می‌دهد با جدا کردن آمار مربوط به وانت، ایران خودرودیزل در ۱۰ ماه امسال دارای بیشترین تیراژ بوده است. این در حالی است که با احتساب وانت، زیرمجموعه‌های تجاری‌ساز سایپا مقام نخست تولید را در بازه زمانی موردنظر در اختیار دارند. طبق آمار، پنج هزار و ۵۴۷ دستگاه انواع خودروی تجاری سبک و سنگین در ایران خودرودیزل به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ۳درصدی را نشان می‌دهد.
ایران خودرودیزل مانند ماه‌های گذشته، در دی نیز بیشتر محصولات تولیدی‌اش بنزهای قدیمی بوده است. بنابر آمار منتشره از سوی وزارت صمت، این شرکت در ۱۰ ماه امسال چهار هزار و ۲۲۲ دستگاه محصول در گروه کامیون، کامیونت و کشنده به تولید رسانده است. در مقایسه با ۱۰ ماه مشابه سال گذشته، تولید ایران خودرودیزل در این بخش بیش از ۸۸ درصد رشد را نشان می‌دهد. علاوه بر بنز، ایران خودرودیزل در بازه زمانی تحت بررسی فوتون و سهند نیز به تولید رسانده، هرچند تیراژ آنها در مقایسه با میهمان آلمانی بسیار کمتر بوده است. طبق آمار، تنها ۱۹ دستگاه سهند (کامیون باری داخلی‌سازی شده) در ایران خودرودیزل تا پایان دی به تولید رسیده است. تولید فوتون، اما به ۸۴۲ دستگاه رسیده تا در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته تیراژ این محصول نزدیک به ۲۱ درصد رشد کرده باشد.
تجاری‌ساز بزرگ ایران اما همچنان آمار ضعیفی در بخش وانت دارد، موضوعی که با خروج مدل آریسان از این شرکت در ارتباط است. در آمار قبلی به اشتباه ایران خودرودیزل میزبان وانت آریسان معرفی شده بود، این در حالی است که این وانت به سایت خراسان ایران خودرو انتقال یافته و آنجا تولید می‌شود. ایران خودرودیزل البته با وجود خداحافظی با آریسان، در ۱۰ ماه امسال وانت تولید کرده، آن هم مدلی چینی به نام فوتون. در مجموع ۴۶۹ دستگاه وانت فوتون در ایران خودرودیزل طی ۱۰ ماه امسال تولید شده که ۱۳۲ دستگاه آن بنزینی بوده و ۳۳۶ دستگاه دیگر از سوخت دیزل (گازوئیل) استفاده می‌کنند. در لیست وانت‌های ایران خودرودیزل اما جدیدا نام محصولی به نام HUANGHAI به چشم می‌آید که تنها یک دستگاه از آن به تولید رسیده است. به نظر می‌رسد ایران خودرودیزل قصد دارد جای خالی آریسان را با محصولات جدید پر کند و HUANGHAI هم یکی از آنها است. ایران خودرودیزل در مجموع ۲۰ هزار و ۴۱۹ دستگاه وانت در ۱۰ ماه امسال تولید کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش بیش از ۱۲درصدی را نشان می‌دهد.
اما تولید تنها ۶۹ دستگاهی مینی بوس در ایران خودرودیزل نشان می‌دهد این شرکت همچنان تمایل چندانی به فعالیت در این بخش ندارد یا اگر هم دارد، از توانایی لازم برای تولید در ارقام بالا برخوردار نیست. اوضاع این شرکت در بخش اتوبوس اما کمی بهتر است، هرچند در این حوزه نیز تیراژ غیر اقتصادی بوده و ضعف تولید مشهود است. بنابر آمار وزارت صمت، ایران خودرودیزل در ۱۰ ماه امسال تنها ۴۵۰ دستگاه اتوبوس به تولید رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۶۰ درصدی را نشان می‌دهد. اتوبوس‌های تولیدی ایران خودرودیزل همه شهری به حساب می‌آیند و در ناوگان حمل و نقل عمومی درون‌شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این در حالی است که طبق اعلام مدیرعامل ایران خودرودیزل (در گفت‌وگویی که چندی پیش با «دنیای‌اقتصاد» داشت) قرار است این شرکت به حوزه تولید اتوبوس‌های بین‌شهری نیز ورود کند. مذاکراتی بین ایران خودرودیزل و زرین خودرو انجام شده و بناست طرفین با استفاده از ظرفیت‌های یکدیگر اتوبوس بین‌شهری بسازند، هرچند هنوز مشخص نیست مدل آن چیست.
از اتوبوس و مینی بوس که بگذریم، ایران خودرودیزل در بخش ون نیز به عنوان دیگر خودروی مورد استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومی، آمار قابل قبولی در ۱۰ ماه امسال از خود به جا نگذاشته است. این شرکت هرچند در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته رشد ۲۵۱ درصدی در تولید ون داشته، اما این رشد حاصل تولید تنها ۳۳۷ دستگاه ون بوده است که طبعا تیراژ بسیار ضعیفی به شمار می‌رود.
سایپا؛ سلطان وانت
اما از گروه خودروسازی سایپا خبر می‌رسد جمع تولید محصولات تجاری سبک و سنگین در این شرکت طی ۱۰ ماه امسال، به ۵۲ هزار و ۶۴۴ دستگاه رسیده که بالغ بر ۹۰ درصد آنها وانت بوده‌اند. در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته، حدود یک و نیم درصد از تولید محصولات تجاری سایپا کاسته شده است.
زامیاد و سایپادیزل به عنوان زیرمجموعه‌های تجاری‌ساز گروه خودروسازی سایپا، در ۱۰ ماه امسال در مجموع تنها ۸۷۸ دستگاه محصول در بخش کامیون، کامیونت و کشنده به تولید رسانده‌اند. این تیراژ اندک البته در حالی است که نسبت به ۱۰ ماه سال گذشته تولید این مدل خودروها در واحدهای تجاری‌ساز سایپا بیش از ۱۰۸درصد رشد را نشان می‌دهد. اصلی‌ترین محصول سایپایی‌ها در بخش تحت بررسی، کامیونتی به نام فتوسان است که حدود ۹۰درصد تولید ۱۰ ماهه را به خود اختصاص داده و ۱۰ درصد دیگر (معادل ۹۴ دستگاه) به محصولی از دانگ فنگ چین اختصاص دارد. سایپایی‌ها همچنان امیدوارند مذاکرات برجام به ثمر نشسته و دوست سوئدی‌شان ولوو به جاده مخصوص بازگردد.
اما مانند ایران خودرودیزل که در تولید ون آمار قابل قبولی در ۱۰ ماه امسال از خود به جا نگذاشته، سایپایی‌ها نیز تیراژ ضعیفی را در این بخش در کارنامه خود ثبت کرده‌اند. این شرکت در سال گذشته تنها یک دستگاه ون تولید کرده بود، اما در ۱۰ ماه امسال توانسته ۲۳۵ دستگاه از این خودرو را به تولید برساند. بنابراین کل ون‌های تولیدی در بخش وابسته به دولت خودروسازی کشور، فقط ۵۷۲ دستگاه بوده است. این موضوع نشان می‌دهد ایران خودرودیزل و سایپا تمایل چندانی به تولید ون ندارند. همچنین مانند ماه‌های گذشته سایپایی‌ها هیچ تولیدی در بخش اتوبوس، مینی‌بوس و میدل باس نداشته‌اند.
این در حالی است که آمار نشان می‌دهد سایپایی‌ها صاحب بیشترین تیراژ در بخش وانت طی ۱۰ ماه امسال بوده‌اند. بنابر گزارش وزارت صمت، در مجموع ۵۱ هزار و ۵۳۱ دستگاه وانت در گروه خودروسازی سایپا تا پایان دی به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدودا ۳ درصد کاهش نشان می‌دهد. وانت‌های تولیدی اصلی سایپا را وانت پراید و نیسان آبی تشکیل می‌دهند، خودروهایی قدیمی که به نظر می‌رسد به پایان عمر خود نزدیک شده‌اند.
طبق آمار وزارت صمت، ۲۰ هزار و ۴۱۹ دستگاه وانت پراید در سایت ساوه سایپا (بن رو) به تولید رسیده که درمقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته کاهش بیش از ۱۲درصدی را نشان می‌دهد. همچنین زامیاد ۳۱ هزار و ۱۱۲ دستگاه وانت تا پایان دی امسال به تولید رسانده که بیشتر آنها نیسان آبی بوده‌اند. در مقایسه با ۱۰ ماه مشابه سال گذشته، تولید وانت در زامیاد کمتر از ۵ درصد بالا رفته است.
رشد تولید در بهمن
به گروه بهمن برویم، خودروساز بخش خصوصی که علاوه بر محصولات سواری، در حوزه خودروهای تجاری نیز فعال است. بنابر آمار وزارت صمت، ۱۴ هزار و ۸۰۶ دستگاه وانت، مینی‌بوس، کامیون و کشنده در گروه بهمن تا پایان دی به تولید رسیده که در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته ۱۶درصد افزایش نشان می‌دهد.
بهمنی‌ها در ۱۰ ماه امسال ۱۲ هزار و ۳۳۵ دستگاه وانت تولید کرده‌اند تا در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته بیش از ۶ درصد افزایش تیراژ را تجربه کند. بنابراین پس از سایپا، گروه بهمن دارای بیشترین تیراژ در بخش وانت است، هرچند این عنوان به لطف توقف چند ماهه تولید وانت آریسان در ایران خودرو به دست آمده و به احتمال فراوان تا چند ماه دیگر (با توجه به رشد تولید آریسان) از دست بهمنی‌ها خواهد پرید.
پس از وانت اما پرتیراژترین محصولات گروه بهمن را کامیونت و کشنده تشکیل می‌دهند. بنابر آمار وزارت صمت، در مجموع ۲ هزار و ۲۶۴ دستگاه کامیونت و کشنده در گروه بهمن طی ۱۰ ماه امسال به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۳۴ درصدی را نشان می‌دهد. این خودروها در دو زیرمجموعه گروه بهمن یعنی بهمن دیزل و سیباموتور تولید می‌شوند که سهم اولی بیشتر است. بهمن دیزل تا پایان دی امسال هزار و ۶۴۹ دستگاه کامیونت و کشنده را به تولید رسانده که در مقایسه با ۱۰ ماه سال گذشته رشد ۱۱۴درصدی را نشان می‌دهد. اصلی‌ترین محصول بهمن دیزل، شیلر نام دارد، خودرویی که روی پلتفرمی خارجی (گفته می‌شود ایسوزو) ساخته شده و بهمنی‌ها آن را داخلی می‌دانند.
اما در سیباموتور نیز طی ۱۰ ماه امسال ۶۱۵ دستگاه کامیونت و کشنده به تولید رسیده که همگی چینی و تحت لیسانس FAW چین تولید می‌شوند. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید کامیونت و کشنده‌های سیباموتور بیش از سه برابر شده است. گروه بهمن در بخش تولید مینی بوس و میدل باس نیز فعال است، اما اتوبوس تولید نمی‌کند. طبق معمول گذشته بهمنی‌ها در ۱۰ ماه امسال نیز تولید اندکی در این حوزه داشته‌اند. بنابر آمار وزارت صمت، گروه بهمن تولیدی ۲۰۷ دستگاهی در بخش مینی‌بوس و میدل‌باس داشته که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته نزدیک به ۲۰درصد افزایش نشان می‌دهد.
