جنگ با معلول و غفلت از عوامل

فرهنگ عمومی زیر بنای همه مشکلات و راه حل هاست. مردمی که کار مفید، دانش‌گرایی و اخلاق مداری پایه رفتار شخصی و اجتماعی ایشان است هرگز به بن بست نمی رسند. در آن طرف اگر دولت‌مردان و قوانین (اساسی عادی و مقرارت اجتماعی) ا بر مبنای عدالت، انصاف، همه جانبه نگری و آینده پژوهی حرکت و تنظیم شوند. بن بست یا بیراهی در پیش نخواهیم داشت. با این بیان نخبگان فرهنگی و رهبران فکری جامعه و تلاش در توسعه علوم انسانی اهمیت و فایده بیشتری خواهند داشت. غفلت از آموزش و پرورش، فرهنگ عمومی، خدا و معاد باوری جامعه امروز ما را چنین کرده است.

مسئولانی که بی‌تدبیر یا کج دست یا کم کار یا بی انصافند. حتما بی فرهنگ و بی دین هم هستند. کارگر یا کارفرما، کشاورز یا صنعتگر و هرکه در جامعه رفتار غلط و غیر منصفانه‌ای دارد مسلماً به معاد و دادگاه الهی که شاهد و سند و قاضی آن جز حق نیست، اعتقادی ندارد. جهان و زندگی ابدی را باور نکرده است. او دنیا را بزمگاهی پنداشته که اگر نخورد باخته است. حریص و بی رحم می شود و به دردیدن بیش از سیر شدن علاقه‌مند است. بسنده کنم که حتی شنیدن این نوع سخنان برای بسیاری از مردم ملال آور شده است.

اقتصاد کلان ما در نظر برخی (مردم و دولتی‌ها) تحت تاثیر عوامل برون‌زا است و تا آن عوامل حل نشود نمی توانیم مشکلات درونی اقتصادمان را حل کنیم. تحریم‌ها بهانه و ورد زبانشان شده است. خوب پیش‌تر مشکلات ناشی از چه بود؟ آن روزها کاهش بهای نفت و تک محصولی بودن را بهانه می‌کردند. در حالی‌که برغم قبول تاثیر انکار ناپذیرعواملی بیرونی، سوال این است چرا مشکلات دورنی را حل نمی کنید؟

نرخ ارز معلول یا علت

وقتی قیمت کالای داخلی بیش از مشابه آن در خارج کشور باشد. تقاضا برای ارز و واردات بالا می رود. پس نرخ ارز افزایش خواهد یافت. بالعکس اگر قیمت کالای داخلی کمتر از مشابه آن در پشت مرزها باشد کالا از کشور خارج می‌شود و تقاضا برای واردات کالا افزایش می یابد. یعنی سرکوب قیمت کالاهای اساسی  و غیر اساسی می تواند به افزایش نرخ ارز کمک کند. ما می شویم یارانه بده به کشورهای همسایه
راه حل واقعی کردن قیمت‌ها است.

وقتی دولت برای مخارج جاری یا عمرانی خود پول خلق می‌کند. این نقدینگی هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم بر نرخ ارز موثر است. پول بدون پشتوانه (تولیدملی) یعنی ریالی که به سمت خرید ارز که دارایی قابل اعتمادتری است حمله ور می‌شودو نرخ ارزرا افزایش می‌دهد. اثر غیر‌مستقیم رشد نقدینگی نیز از افزایش نرخ تورم است.در واقع، تورم خود معلول افزایش رشد نقدینگی است. بنابراین افزایش نرخ تورم باعث افزایش نرخ ارز می‌شود.

راه حل: کاهش هزینه های جاری دولت و تامین مالی از طریق فروش اوراق قرضه و جذب متناسب سرمایه گذاری خارجی است.

وقتی سرعت گردش پول و تبدیل شبه پول به پول بیش از حد باشد بر نرخ ارز موثر است. زیرا به ازای هر سطح مشخصی از نقدینگی، حملات به بازار ارز افزایش یافته و نرخ ارز را افزایش می‌‌یابد.

راه‌حل: بانک‌ها بجای وام و اعتبار دادن به بخش خدمات به تولید اعتبار بدهند آن هم تولیدی که نسبت قابل توجه‌ای از آن با تکیه بر اقتصاد درونی باشد.

وقتی رشد اقتصادی غیرنفتی منفی‌ شود، توان اقتصادی جامعه تحلیل رفته و پشتوانه پول ملی کشور یعنی تولید ملی کاهش می‌یابد. قدرت اقتصاد دورنی ضعیف‌تر می‌شود و لاجرم نرخ ارز افزایش می‌یابد.

راه‌حل: توسعه علمی، تحقیق و پژوهش و حمایت از تولید ملی