پیرامون اندازه بازار لوازم یدکی
با آن که از طرف مراکز مختلفی برآورد شده است، نظر واحدی وجود ندارد. بدتر از آن، برآوردها فاصله بسیار زیادی نسبت به یکدیگر دارند. علت این امر مانند همیشه نبود استاندارد معین در تعاریف، دادههای قابلاعتماد و فقدان مرکز تحلیل و پردازش دادههاست. هرچه هست، این بازار بسیار جذاب و رقابتی شده است، البته رقابتی که نسبت به سالهای گذشته تغییرات زیادی کرده به نظر میرسد.
الف- خودروسازان
خودروسازان برای تولید خودرو نیاز به قطعات یدکی دارند و در دهههای گذشته همواره به دلایل مختلف، بخشی از قطعات موردنیاز خود را از بازار لوازم یدکی تأمین کردهاند. با این حال، خودشان مدعیاند که بازار نیز هستند، یعنی سهمی از تجارت و خردهفروشی لوازم یدکی طلب میکنند. این ادعا که مبنای قانونی آن مورد تردید است و بلکه غیر صحیح است، با روشهای مختلف و تغییر زمین بازی یا قواعد بازار صورت گرفته است. متاسفانه اخیراً طرح شناسه کالا به گونهای غیرمنصفانه دست ایشان را باز گذاشته و سایر فعالان بازار مستأصل شدهاند. جالب است بدانید مدیرعامل سایپا از هدفگذاری ۷ هزار میلیاردی برای بازار لوازم یدکی سخن به میان آورده است.
ب- فروشگاههای اینترنتی
چند فروشگاه فیزیکی به عنوان هایپرمارکت لوازم یدکی در کشور فعال هستند اما تعداد فروشگاههای اینترنتی لوازم یدکی احصا پذیر نیستند. هرچه هست، در حال توسعه بازار خود و گرفتن سهم از فروشندگان سنتی لوازم یدکی هستند. ناگفته نماند تعداد قابل توجهی از فروشگاههای اینترنتی نشانی دفتر یا مغازه خود را نیز درج کردهاند که میتواند به معنای کوچ فروشندگان سنتی به فضای مجازی باشد.
ج- فروشندگان دورهگرد
وانت، کامیونت و خودروهای مغازهدار که در سطح شهر، استان یا کشور تردد میکنند، فیالمجلس جنس میدهند. به علاوه، افراد سرپایی که تعدادی مشتری مکانیک یا خردهفروش دارند و توانستهاند بخشی از بازار را تصاحب کنند.
د- تعمیرکاران
تعمیرکاران و ارائهدهندگان خدمات خودرویی همواره فروشنده قطعات یدکی بودهاند، خصوصاً در شهرهای بزرگ و در قطعات تند مصرف یا حساس که نظر تعمیرکار شرطاً مهم است.
ه- دفاتر پخش لوازم یدکی، شرکتهای بازرگانی، دفاتر فروش تولیدکنندگان لوازم یدکی
این گروه به ندرت عضو اتحادیههای صنف فروشندگان لوازم یدکی در سراسر کشور هستند. اما با توجه به شرایط موجود، گاهی اقدام به فروش کلی، جزئی و تکی لوازم یدکی نیز میکنند.
و- مغازهداران
کسانی که غالباً اعضای اتحادیه لوازم یدکی هستند، این گروه آخر قانوناً فعالان بازار لوازم یدکی هستند و سایر گروهها که بخواهند نسبت به فروش لوازم یدکی به عنوان یک کسبوکار مستقل مبادرت کنند، حتماً باید عضو اتحادیه صنف لوازم یدکی شوند.
مسئولیت اتحادیه
اگر هیئتمدیره جدید اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشینآلات تهران به انجام کارهای زیربنایی توجه کند، میتواند از احقاق حقوق اعضای خود و نظمبخشیدن به همه فعالان و فعالیتهای بازار لوازم یدکی اقدام کند.