انتخابات اتحادیهها بیش از یک سال است که به تعویق افتاده و معضل برگزاری این انتخابات از دولت قبل به دولت سیزدهم منتقل شده و به نظر میرسد وزارت صمت برنامه جدی برای برگزاری این انتخابات ندارد.
از طرفی به نظر میرسد با توجه به قانون جدید بسیاری از اعضای هیات مدیرههای فعلی باید پست خود را ترک کرده یا با تبصره حضور خود را یک بار دیگر تمدید کنند و از طرف دیگر جوانان نیز در صف حضور در هیات مدیره اتحادیهها هستند. این رویارویی باعث شده تا هیات مدیرههای قبلی علاقهای به پیگیری و برگزاری انتخابات نداشته و عملا کسی پیگیر برگزاری انتخابات نیست و به نظر میرسد منافعی در این میان مطرح است که از برگزاری انتخابات جلوگیری میکند.
حمزه نائب رئیس اتحادیه صنف لوازم یدکی و ماشین آلات در این خصوص میگوید: «اتحادیه ما بلاتکلیف نیست و هیات مدیره و اعضا برای حل مسائل و مشکلات همه تلاش خود را انجام میدهند اما از جهتی دیگر اتحادیه بلاتکلیف است زیرا هیچ چشماندازی برای برگزاری انتخابات وجود ندارد و تاریخ دقیقی نیز برای آن اعلام نشده است و عملا وقت اصلی صرف امور روزمره شده و برنامه بلند مدتی را نمیتوان طرح ریزی کرد.»
در همین حال حسن ساده یکی دیگر از اعضای هیات مدیره صنف لوازم یدکی با اشاره به ضرورت کار علمی در اتحادیهها به خبرنگار قطعات خودرو گفت: «تفکر اشتباهی در برخی از هیات مدیره اتحادیهها و اتاقهای اصناف وجود دارد که اگر قدیمیها، صحنه فعالیت را برای جوانترهای علم و تجربه باز بگذارند و نامزد نشوند دچار مشکل خواهند شد. من به عنوان یک عضو هیات مدیره اتحادیه صنف لوازم یدکی از آنها خواهش میکنم آنقدر نگران نباشند و این فضا را باز کنند و اگر هم دغدغهمند هستند در کنار جوانترها و بدون سمت و جایگاه خدمت کنند.»
در آخرین اظهار نظرات در خصوص شرایط انتخابات اتحادیهها و اتاق اصناف ابراهيم درستي، نماينده وزير صمت در اصناف کشور و عضو هيئت رئيسه اتاق اصناف ايران و تهران در یادداشتی نوشته است: «با تورق تاريخ تشکلگرايي ديگر کشورها و مقايسه آن با آنچه در خصوص نهاد بازار در کشورمان به ثبت رسيده، مشخص ميشود که در کمتر کشوري چون ايران تشکلهاي صنفي داراي قدمتي چند قرني هستند. تا پيش از تولد نهاد دولت به شکل امروزي بازار محور و مرکز جوامع شهري و روستايي بود و بازاريان نه تنها متوليان امور اقتصادي و تامين کننده مايحتاج مردم بودند که به واسطه اعتماد مردم و اعتباري که نزد حاکمان داشتند، بسياري از امورات در نهاد بازار رتق و فتق ميشد.»
«بازارهاي ايران در صدههاي پيش از ايجاد شهرهاي امروزي توسط ريش سفيدان و بزرگان بازار رهبري ميشد و به واقع ايشان محور ايجاد اولين تشکلهاي صنفي بودند.»
«با رشد و بزرگ شدن بازار و تعدد صنوف، تعداد تشکلهاي صنفي نيز افزايش يافت و بازاريان براي حفظ انسجام، توان و اثرگذاري بازار، از ميان بزرگاني که هدايت صنوف مختلف را برعهده داشتند، براساس تجربه و قدرت، افرادي را به عنوان هيات امنا بازار انتخاب ميکردند.»
«انتخاب هيات امناء براي بازار نشان دهنده اعتقاد اين قشر به مديريت نهاد بازار به صورت شيخالشيوخي بود، باوري که همچنان در جامعه صنفي وجود دارد.»
«در گذر زمان، همزمان با رشد جوامع شهري و صنعتي شدن اقتصاد، تشکلهاي صنفي نيز توسعه يافتند و امروز ميتوانيم ادعا کنيم اتاقهاي بازرگاني و اتحاديههاي صنفي ميراثدار همان نهادهايي هستند که توسط ريش سفيدان و بزرگان بازار ايجاد شدند.»
«در مقايسه ساختار کهن و امروزي تشکلهاي صنفي، به واقع ايجاد اتاقهاي اصناف در راس هرم اتحاديههاي صنفي همان باور الزام حضور هيات امناء يا رهبري نهادي صنفي به صورت شيخالشيوخي است.»
«آنچه مسلم است با گذر زمان و توسعه بازار، تشکلهاي نيز بايد در مسير توسعه حرکت کنند و اين مستلزم تدوين قوانين پيشرفته است اما اين به آن معني نيست که به خود اجازه دهيم براي رسيدن به توسعه، به ريشه و زيربناي نهاد صنفي کشور آسيب بزنيم، اتفاقي که امروز با کنار گذاشتن افراد باتجربه و بزرگان اصناف در حال رقم خوردن است.»
«متاسفانه چنين رفتارهاي در بخشهاي ديگر اتفاق افتاده و نتيجه اين اشتباه را شاهد بودهايم، چراکه در هر جامعه از کوچکترين آنها يعني خانواده تا بزرگترينها مانند کشور، همواره بزرگان و ريش سفيدها نقش محوري و هدايت کننده دارند، اما با وجود اين اصل و باور عمومي به آن، چه اتفاقي افتاده که برخي تلاش ميکنند، شيخالشيوخي در اصناف نابود شود، اگرچه تا کنون هرآنچه انجام شده موفق نبوده و همچنان بدنه صنفي کشور به حفظ ريشههاي خود اعتقاد دارد، اما اشتباهي است که اگر عملياتي شود، زودتر از آنکه انتظار ميرود، تبعات منفي آن دامنگير مجموعه اقتصاد کشور ميشود و اينگناهي نابخشودني است.»
به نظر میرسد اینگونه اظهار نظرها باعث شده تا انتخابات اتحادیهها در هالهای از ابهام قرار گرفته و مسئولین فعلی اتحادیهها و اصناف با هر انگیزهای، علاقهای به برگزاری انتخابات ندارند البته سکوت و سکون وزارت صمت نیز به تداوم وضع موجود دامن زده است.
متاسفانه خود اعضای صنوف، رسانههای بزرگ سراسری مثل صدا وسیما و رسانه های اقتصادی نیز حساسیتی نشان نمی دهند. شاید این یعنی هیئت مدیره اتحادیه ها نقشی در بازار ندارند.