کمبود لاستیک خودرو در بازار این روزها به مهم ترین سوژه صنعتی وزارت صمت و مجلس شورای اسلامی تبدیل شده است. بیشتر مسئولان از گرانی ناشی از کمبود این قطعه سخن می گویند، اما دلایل اصلی آن را مطرح نمی کنند. از سوی دیگر شنیده ها حاکی از آن است که شبکه توزیع به دلیل نبود نظارت ها سیاست «دپو» را جایگزین عرضه کرده و در انتظار افزایش قیمت است. چرا که یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، به تازگی خبر از افزایش ۳۵ درصدی قیمت تایر داده است. برای بررسی این موضوعات با مصطفی تنها سخنگو انجمن صنفی صنعت تایر به گفت و گو پرداختیم:
* به عنوان پرسش نخست، اخیرا عرضه تایر به بازار کاهش یافته و تامین این قطعه برای مشتریان سخت شده است، عامل اصلی این موضوع چیست؟
کمبود تایر در بازار ناشی از عدم تامین به موقع ارز برای تولیدکنندگان لاستیک ایجاد شده است، طی سه ماهه نخست سال جاری صنعت تایر به صورت مداوم افزایش تولید داشت. این درحالی بود که از بهمن ماه سال گذشته تخصیص و تامین ارز برای این صنعت به صورت قطره چکانی انجام می شد. روی کاغد ارز مورد نیاز تولید به تایرسازان «تخصیص» می یافت، ولی ارزی جهت خرید مواداولیه «تامین» نمی شد. تا زمانی که مبادله مالی میان فروشنده و خریدار انجام نشود، به دلیل جبر تحریم های ظالمانه مواداولیه از مبدا به مقصد حرکت نمی کند. حتی گاهی تایرسازان داخلی باید پول را پرداخت کنند تا مواداولیه مورد نیازشان در برنامه تولید فروشنده قرار بگیرد.
* پیشتر به بحث تامین ارز اشاره کردید، باتوجه به خرید مواداولیه مورد نیاز صنعت تایر از خارج کشور ارزبری تولید هر کیلو تایر در کشور چقدر است؟
به ازای هر کیلو تولید تایر ۱ تا ۱.۱ دلار ارزبری وجود دارد، به بیانی بهتر صنعت تایر سالانه ۳۰۰ میلیون دلار ارزبری تولید ناشی از تامین مواداولیه دارد. به صورت میانگین ماهانه ۲۵ میلیون دلار ارزبری تولید تایر وجود دارد. این درحالی است که از بهمن ماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری فقط ۲۵ میلیون دلار ارز برای صنعت تایرسازی تامین شد. هرچند طی تابستان سال جاری تامین ارز کمی بهبود یافت، اما پاسخگو نیاز تولیدکنندگان نبود.
* برخی از مسئولان دلیل کمبود تایر را ناشی از افت تولید معرفی می کنند، تولید تایر در سال جاری نسبت به سال گذشته چه مقدار کاهش داشت؟
در تیرماه و مردادماه سال جاری صنعت تایر با افت تولید قابل توجهی به دلیل مشکلاتی که پیشتر اشاره کردم، مواجه شدند. علت اصلی کمبود تایر در بازار نیز این موضوع است، متاسفانه اگر در بازار فعالان یک صنف دریابند که کالایی توسط تولیدکنندگان کمتر عرضه می شود، عرضه محصول به مشتریان را کاهش می دهند و مسئله گرانی را دنبال می کنند. البته طی پنج ماهه نخست سال جاری ۸ میلیون و ۴۵۰ هزار حلقه تایر خودروهای سواری تولید شد، البته آمار تولید تایر خودروهای سواری در قیاس با مدت مشابه سال گذشته ۹ میلیون حلقه بود. به بیانی بهتر افت تولید چندانی در سال جاری نسبت به سال گذشته ایجاد نشده بود.
* مخاطبان رسانه بازار از عدم فروش اینترنتی لاستیک توسط تولیدکنندگان بزرگ مانند بارز و کویر خبر دادند، دلیل این موضوع چیست؟
تولیدکنندگان تایر تعهداتی ایجاد کردند که متناسب با برنامه تولید سال جاری بوده است، اما به دلیل عدم تحقق برنامه مذکور تعهد معوق ایجاد شده که دنبال انجام آن هستند و بزودی مجدد فروش اینترنتی آغاز خواهد شد.
* به تازگی یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون صنایع و معادن خبر درخواست افزایش ۳۵ درصدی قیمت تایر توسط تولیدکنندگان را اعلام کرد، این موضوع صحت دارد؟
طی یک ماه گذشته ارز مبنای پتروشیمی ها از ۲۸ هزار تومان به ۳۸ هزار تومان افزایش یافته است، این مقدار معادل افزایش ۳۵ درصدی قیمت ارز است. بنابراین چگونه می توان افزایش ۳۵ درصدی قیمت ارز داشت و به تبع آن نهاده های تولید نیز همین مقدار رشد داشته باشند، اما تولیدکننده بتواند قیمت را ثابت نگهدارد. تولیدکنندگان چنین سودی کسب نمی کنند، بنابراین درخواست افزایش ۳۵ درصد قیمت تایر منطقی است.
