چندی پیش، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری از برنامه‌ریزی برای طراحی خودروهای به روز و ارزان‌قیمت با استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور خبر داد.
«سورنا ستاری» در نشست مشترک با وزیر صمت و رییس گروه اقتصادی دفتر رهبرانقلاب درباره بررسی طرح تولید خودروی به روز و اقتصادی، افزود:
ایجاد نوآوری با استفاده از طراحی‌های داخلی بیشتر خواهد شد و به همین دلیل، در طرح تولید خودروی ارزان‌قیمت و به‌روز بر طراحی با استفاده از ظرفیت‌های داخل کشور تاکید داریم.
سوال اول: خودروی ارزان به چه معنی است؟
سوال دوم: خودروی بروز در مقایسه با کدام خودروهاست؟
سوال سوم: ظرفیت‌های داخلی کشور می‌توانند در همه وجوه صنعت خودروسازی خودکفا شوند؟
اگر منظور از ارزان بودن خودرو در نظر گرفتن قیمت جهانی خودرو است که در این صورت پراید با دلار 25 هزار تومانی می شود خودرو 3000 هزار دلاری یعنی ارزانترین خودروی دنیا
اگرمنظوربه نسبت درآمد خانوارهای متوسط یا حقوق پایه است؛ مثلا اگر حقوق پایه را 3 میلیون تومان بگیریم پراید 75 میلیونی می شود معادل 25 ماه حقوق و بازهم به نظر قیمت مناسبی است. اما چه کسی می‌توان در تهران یا کلان شهرها با سه میلیون تومان یک خانواده 3 نفره اداره کند؟
آیا منظوراز تولید خودرو با استفاده از ظرفیت‌های داخلی، بهینه‌سازی محصولات و افزایش بهره‌وری است؟
در این صورت حتی اگر نتوانیم خودروی متناسب با جیب مردم ایران در کوتاه مدت تولید کنیم؛ کاری شایان توجه انجام داده‌ایم. این کار باعث رشد صنایع مختلف، رشد مهارت‌ها و بنیان‌های دانشی کشور خواهد شد.
اما شرط مهم و غیر قابل انکار آن، توجه به تولید خودروی قابل صادرات است اگر همه توان کشور را جمع کنیم و خودروسازی را صد در صد درتمامی وجوه داخلی سازی کنیم اما نتوانیم اقلاً سالانه 5 میلیون خودرو شخصی و کار تولید کنیم؛ به لحاظ اقتصادی شکست خواهیم خورد زیرا این حجم از تولید مصرف داخلی ندارد و تولید با تیراژ کمتر هم صرفه اقتصادی نخواهد داشت. پس در طرح توسعه و تحول خودروسازی باید به صادرات هم فکر کنیم و بازارهای هدف تعیین کنیم.
در این صورت حتما می توانیم به زنجیره تامین قطعات خودرو در جهان متصل شویم برخی اقلام را صادر و برخی دیگر را وارد کنیم و در فروش خودروهایمان در بازار جهانی نیز توفیق یابیم.
رییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور نیز در این رابطه گفت: زمانی دلار یک‌هزار تومان قیمت داشت و پراید با قیمت ۶ میلیون تومانی، خودرویی ۶ هزار دلاری ولی ارزان‌قیمت محسوب می‌شد.
«محمدرضا نجفی‌منش» بیان‌داشت: امروز و با نرخ‌های فعلی دلار، پراید خودرویی حدود ۱۰۰ میلیون تومانی محسوب می‌شود و خودروهای در همین بازه قیمتی، بیش از ۲۰۰ میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شوند.
وی با بیان اینکه قیمت خودرو وابستگی مستقیم به نرخ دلار دارد، ادامه‌داد: پراید تا زمان حضور در خطوط تولید، جزو ارزان‌ترین‌ها در جهان محسوب می‌شد، اما اگر دولت به دنبال خودرویی ارزان‌تر است باید پرسید به چند دلار؟
این مقام صنفی یادآور شد: شاید ارزانترین خودروهای کنونی جهان، چهارچرخ های ساخته شده از سوی شرکت تاتاموتورز هند باشد که با قیمت‌های بین دو هزار و ۵۰۰ تا پنج هزار دلاری فروخته می‌شود، اما از کمترین امکاناتی همچون کیسه هوا یا کولر برخوردار نیستند.
وی، قیمت‌گذاری فعلی خودروها از سوی شورای رقابت را اشتباه توصیف کرد که منجر به ضرر و زیان خودروساز و قطعه‌ساز شده و تاکیدکرد: قیمت خودرو باید به یکی از دو شیوه عرضه در بورس یا حاشیه بازار تعیین شود.
ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت
نجفی‌منش با اشاره به قیمت‌های کاذب خودرو در بازار، اما بازگشت به قیمت‌های ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومانی برای ارزانترین خودروهای بازار را غیرممکن دانست و تاکید کرد: دولت در این راستا باید با تعریف مکانیسم‌هایی از جمله ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت با دوره پرداخت طولانی به حمایت مصرف‌کنندگان بپردازد.
وی تصریح‌کرد: پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت‌ها، در شرایط فعلی با افزایش نرخ دلار و وابستگی خودروها به مواد اولیه و تجهیزات خارجی که نیازمند تامین ارز هستند، فقط به زیان قطعه‌سازان و خودروسازان و فربه‌تر شدن دلالان می‌انجامد.
رییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور همچنین به رشد چند برابری حجم نقدینگی سرگردان در دست مردم در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: بخش بزرگی از دلایل تورم، به همین دلیل است و اگر به دنبال بهبود وضعیت قیمت‌ها هستیم باید راهکاری برای این مساله بیابیم.
وی مجدد تاکید کرد: در موضوع خودرو، دولت باید فکری برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه بکند تا هم اقتصاد کارش را انجام دهد و هم فشاری به این اقشار وارد نشود.
گفتنی است شنیده‌ها حاکی است وزارت صمت سه گزینه تولید میکروکارها (Micro Car)، تولید خودرو با موتور کم‌مصرف و موتورسیکلت‌های چهارچرخ را در دست بررسی دارد تا گزینه مناسبی را برای خانواده‌های ایرانی برگزیند.
برخی کارشناسان می‌گویند: در فضایی که کسب‌وکار و کل اقتصاد تحت‌الشعاع نرخ ارز قرار دارد، به چه چیز می توان ارزان اطلاق کرد؟ زیرا در این مسیر با هزینه‌های به ظاهر ریالی (مثل تولید فولاد، مس، مواد پلیمری و غیره) مواجه‌ایم که با نوسانات ارزی دچار تغییر می‌شوند.
کارشناسان معتقدند: ایرانی ها دوست ندارند کالایی ارزان بخرند، اما دوست دارند با کمترین قیمت و هزینه بهترین کالا را خریداری کنند. نظیر این مساله را در سال های گذشته در تولید خودروی ال۹۰ شاهد بودیم که قرار بود در دو کلاس ساده E۰ و فول آپشن E۲ عرضه شود و پیش‌بینی می‌شد بیش از ۹۵ درصد متقاضیان به سمت E۰ و بقیه پنج درصد به E۲ تمایل نشان دهند، اما در زمان پیش‌ثبت‌نام، عکس آن اتفاق افتاد.