در دهه گذشته و حتی بیشتر، دولتهای اروپایی در تلاش بودند تا از نفوذ پنهانی دشمنانی چون روسیه و چین جلوگیری کنند. اکنون اما با چالش کاملاً متفاوتی مواجه شدهاند: مقابله با تلاشهای آشکار ایلان ماسک و جنبش «آمریکا را دوباره شکوهمند کنِ» دونالد ترامپ برای تصاحب قدرت، برکناری رهبران منتخب و حمایت از اهداف و احزاب راست افراطی. طبق گزارش نیویورکتایمز، حتی پیش از بازگشت ترامپ به قدرت، او تهدیدهایی -شاید جدی، شاید نه- برای تصاحب قلمرو کشورهای متحد ناتو همچون کانادا و دانمارک مطرح کرده است. همزمان، ماسک، بزرگترین حامی مالی رئیسجمهور منتخب، از شبکه اجتماعی ایکس (که پیشتر توییتر نام داشت) استفاده میکند تا حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» را به جریان اصلی بیاورد و رهبران حزب چپ میانه کارگر بریتانیا را تضعیف کند.
دستپر بودن اروپا در برابر «ماسک»
اینکه آیا سیستم سیاسی اروپا میتواند در برابر این حملات جدید دفاع کند یا خیر، مشخص نیست. این اولینبار نیست که یکی از نزدیکان ترامپ تلاش میکند با راست افراطی اروپایی ارتباط برقرار کند. در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، استفان کی.بنن، مشاور ترامپ، با سیاستمداران راست افراطی در سراسر اروپا جلساتی برگزار کرد؛ اما فضای سیاسی اکنون بهشدت تغییر کرده است. دولتهای آلمان و فرانسه به لرزه افتادهاند و قدرت احزاب راست افراطی در این کشورها رو به افزایش است. اکنون برخی مقامات دولتی آمریکا با صراحت بیشتری هشدار میدهند که اروپا در حال ورود به دوران جدیدی است و از عواقب آن ناآگاه است.
نظرات صریح میلیاردر آمریکایی
ایلان ماسک که ۲۵۰ میلیون دلار از دارایی ۴۰۰ میلیارد دلاری خود را صرف انتخاب دوباره ترامپ کرده، از طریق شبکه اجتماعی ایکس بر سیاستهای آمریکا تأثیر زیادی گذاشته است. او علاوه بر برگزاری کمپین علیه کامالا هریس، بهطور زنده با ترامپ مصاحبه کرده و اکنون همان رویکرد را در اروپا دنبال میکند. در بریتانیا، ماسک یک رسوایی قدیمی به نام «باندهای دامادی» را احیا کرده که مربوط به قاچاق انسان و سوءاستفاده جنسی از دختران زیر سن قانونی بود. او به شدت از کر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، انتقاد کرد و گفت که او باید «در زندان باشد». حتی اخیراً از ۲۱۲ میلیون دنبالکنندهاش خواسته تا رای دهند که آیا آمریکا باید مردم بریتانیا را از دست دولت ظالم خود آزاد کند یا خیر. طبق گزارشهای رسانههای بریتانیا، ماسک در حال بررسی کمک ۱۰۰ میلیون دلاری به حزب راست افراطی «اصلاحات بریتانیا» است.
ماسک و عادیسازی افراطیگری
در آلمان، جایی که انتخابات زودهنگام فدرالی در ماه آینده برگزار میشود، ماسک از هواداران خود میخواهد به حزب «آلترناتیو برای آلمان» رای دهند و قصد دارد آن را مشروعیت بخشد. این حزب که به دلیل ارتباط با گروههای نازی تحت نظارت سرویس اطلاعات داخلی آلمان قرار دارد، در حال حاضر در رقابتهای سیاسی این کشور نقش پررنگی دارد. ماسک در مقالهای برای یک روزنامه آلمانی این حزب را «آخرین جرقه امید» برای آلمان معرفی کرد و اظهار داشت که این کشور در آستانه فروپاشی اقتصادی و فرهنگی است. علاوه بر این، ماسک با آلیس وایدل، نامزد حزب آلترناتیو برای آلمان، یک گفتوگوی زنده در شبکه اجتماعی ایکس برگزار کرد و به طور علنی از این حزب حمایت کرد.
آشکار و پنهان
اینگونه نفوذهای ایالات متحده در کشورهای دیگر مسئلهای جدید نیست. اما اکنون، جنبش «آمریکا را دوباره شکوهمند کنیم» بهطور آگاهانه در حال ایجاد شکاف میان متحدان ایالات متحده است. برای اروپاییها که پس از جنگ جهانی دوم از آمریکا درسهایی درباره دموکراسی آموختهاند، این موضوع گیجکننده است. فردریش مرز، رهبر حزب دموکرات مسیحی آلمان، گفته است که هیچ نمونهای از مداخله در انتخابات یک کشور دوست در تاریخ دموکراسیهای غربی به یاد ندارد. حزب او در نظرسنجیها پیشتاز است، اما برای تشکیل دولت به یک شریک ائتلافی نیاز دارد.