معضلی به نام دست‌انداز/خطرات سرعت‌گیرهای بدون علامت و رنگ مشخص
پیشترها نامش “دست انداز” بود و حالا چند سالی می‌شود که جایش را واژه “سرعت گیر” گرفته و با کمی دقت به سرعت‌گیرهای داخلی متوجه می‌شویم که تقریبا در هیچ جای دنیا پیدا نمی‌شود؛ برخی از این دست اندازها شبیه به تپه است و بعضی ناغافلی در وسط جاده روییده‌اند بدون هیچ علامت و تابلو!
اندر مصائب سرعت‌گیرها
بدون شک شما حتی اگر راننده ماهری باشید و با دقت و احتیاط هم رانندگی کنید هرروز با سرعت‌گیرها روبرو شده وچه بسا که برایتان مشکل‌ساز نیز شده است چرا که دستاندازها معمولا استاندارد نیستند یا بسیاری ازاین سرعت‌گیرها آن‌قدرنزدیک به هم نصب شده‌اند که آدم فکر می‌کند کسی سربه سر آنها گذاشته و قصد متوقف کردن خودروها را دارد!
تسریع روند فرسودگی خودروها
از طرفی نزدیک بودن سرعت‌گیرها بارترافیک شهری را بیشتر می‌کند وهم‌چنین از نظرروانی نیز برروی رانندگان تاثیر منفی دارد.علاوه براین سرعت‌گیرهایی هم هستند که به خودی خود مشکلی ندارند، اما سطح یک‌دست آنها بدون هیچ علامت ورنگ مشخص باعث می‌شود به چشم رانندگان نیاید و قصه جایی تلخ می‌شود که قبل‌تر از آنها هیچ تابلویی وجود ندارد تا به شما اطلاع دهد که به سرعت‌گیر نزدیک می‌شوید.
بدون شک شکل سرعت‌گیرها هم بر روی عملکرد خودروها تاثیر منفی دارد. جلوبندی، شاسی و اتاق خودروها آسیب جدی می بینند. به علاوه نامناسب بودن آسفالت خیابان‌ها و تعداد زیاد دستاندازها به تسریع روند فرسودگی خودروها کمک می‌کند.
دست اندازهایی که مثل قارچ سبز می‌شوند.
دراین نکته که سرعت‌گیرها در همه خیابان‌ها و حتی خیابان های فرعی وجود دارد شکی نیست اما گاهی دقیقا جا‌هایی که رانندگان انتظارش را ندارند بر سرراهشان سبز می‌شوند چرا که به دلیل نداشتن رنگ آمیزی مناسب قابل تشخیص نیستند.
مسئله جایی مهم می‌شود که مشخص نیست کدام نهاد مسئول رسیدگی به مشکلاتی است که سرعت‌گیرها ایجاد می‌کنند وبه نظر می رسد درتولید ونصب آنها استانداردی رعایت نشده وهیچ کس بر استاندارد ساخته‌شدن آنها نیز نظارت نمی کند.
رابطه سرعت‌گیرها و گران‌شدن قطعات خودرو، لاستیک و لوازم یدکی
اگربرای یک لحظه خودمان راجای رانندگان به ویژه رانندگان تاکسی واسنپ بگذاریم متوجه می شویم که تردد درخیابان‌های شهری که پر ازچاله وچوله و گودال وآسفالت‌های نامناسب به اندازه کافی سخت است و وجود سرعت‌گیرهای غیراستاندارد که نه شیب استاندارد دارند و نه ارتفاع مجاز، شرایط را دشوارتر می‌کند و هر از گاهی خودرویشان را به مکانیکی می‌کشاند و گران شدن قطعات خودرو و لاستیک و لوازم یدکی هزینه‌های اضافه‌تری بررانندگان تحمیل می‌کند.
از طرفی می‌توان گفت این دستاندازها هرچند باعث ناراحتی و رنجش رانندگان می‌شود، اما عابران پیاده به همان نسبت از دستاندازها استقبال و سعی می‌کنند از نزدیکی سرعت‌گیرها عبور‌کنند تا خطر کمتری آنها را تهدید کند.
آیا می‌دانید که یک دست‌انداز باید چقدرارتفاع داشته باشد؟
به گفته کارشناسان سرعت‌گیرهای استاندارد باید بین یک تا حداکثر ۲/۵ سانتی مترارتفاع داشته باشد و در صورتی که ارتفاع یک دست‌انداز از این میزان بلندتر باشد، علاوه براینکه به جلوبندی خودرو آسیب‌های فیزیکی وارد می‌کند می‌تواند باعث ایجاد سوانح رانندگی هم شود.
آیا می‌دانید که آرامسازها چه تفاوتی با دستاندازها دارد؟
فرق یک آرام‌ساز با دست انداز در استاندارد بودن و رعایت ارتفاع و شیب مناسب در طراحی و ساخت آن است، اما متاسفانه بسیاری از دستاندازها شرایط آرامسازها را ندارند.
استاندارد آرامسازها از طریق راهنمایی و رانندگی با ارتفاع حداکثر ۱۰ سانتی متر، شیب ملایم به طول ۸ متر وعرض معبر تعیین می‌شود.
یکی دیگراز مشکلاتی که دستاندازها می‌توانند به وجود آورند، تصادف‌های چندین خودرواست. همه ما کمابیش شاهد ترمز ناگهانی یک خودرو در مواجهه با دست‌انداز و برخورد خودروهای پشت سری بوده‌ایم.
جانمایی سرعت‌گیرها برعهده کدام سازمان یا نهاد است؟
بدون‌شک جانمایی سرعت‌گیرها یکی از مسائل مهم و اساسی درشهرسازی است و بر اساس آیین‌نامه سازمان ترافیک شهرداری جانمایی و نصب می‌شود.
هدف از نصب سرعت‌گیر کم کردن سرعت خودروهاست و طبیعی است اگر خودرویی نزدیک رسیدن به دست‌انداز، سرعتش را کم نکند خودرویش آسیب می‌بیند ونمی‌توان توقع داشت راننده‌ای با سرعت 70 کیلومترو بیشتر از روی سرعت‌گیر عبور کند و مشکلی برای جلوبندی خودروپیش نیاید.
و در پایان این سوال مطرح می‌شود که :
نصب سرعت‌گیر چقدرمی‌تواند به رانندگانی که معمولا سرعت مجاز را رعایت نمی‌کنند کمک کند؟
آیا سرعت‌گیرها فقط باعث خرابی جلوبندی خودروها و ایجاد تصادف در پشت سرعت‌گیر ها می‌شود و نقش دیگری ندارند؟
آیا این سرعت‌گیرها می‌تواند جلوی افرادی را که برای خرید مایحتاج خود حاضر نیستند خودروی خود را کمی پایین‌تر از محل مورد نظر پارک کنند و دقیقا روبروی فروشگاه مورد نظر بایستند را می‌گیرد؟
آیا می‌توان ادعا کرد بهترین کاربرای کاهش سرعت رانندگان تغییر فرهنگ رانندگی است و اگرهمه رانندگان قوانین راهنمایی و رانندگی و سرعت مجاز را رعایت کنند، دیگر نیازی به نصب سرعت‌گیرها نیست.