به گزارش قطعات خودرو به نقل از خودروبانک، موتورهای خنک‌کننده آب، جمع‌وجور و کارآمد هستند. در صورت نگهداری درست این قطعات، میتوانند سالها برای خودروی شما کار و بدون هیچ مشکلی خودروی شما را خنک کنند؛ برای مثال از عوارض یخ‌زدن آب رادیاتور ماشین در رادیاتور آن جلوگیری کند. رادیاتور خودرو علیرغم ویژگیهای مثبتی که دارد، محدودیتهای بسیاری نیز شامل آن میشود که نمیتوان آنها را برطرف کرد.
یکی از مهمترین محدودیتهای رادیاتور یا مخزن آب، یخ‌زدن مایع خنک‌کننده داخل آن است و میتواند مشکلاتی مانند یخ‌زدگی آب رادیاتور و آسیب به موتور را در بر داشته باشد. در ادامه این مقاله از مجله خودرو بانک به بررسی عوارض یخ‌زدن آب رادیاتور ماشین و مشکلات ناشی از آن خواهیم پرداخت.
اگر می‌خواهید از چالش‌ها و دلایل یخ‌زدن آب رادیاتور ماشین آگاه شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
شرایط یخ‌زدن مایع خنک‌کننده
اغلب مشکلات یخ‌زدن مایع خنک‌کننده مربوط به خودروهای سواری و کامیونها میشود. آب در دمای ۳۲ درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد یخ میزد. بر خلاف سایر مایعات، آب زمانی که یخ بزند منبسط میشود. از آن جایی که بلوک موتور انعطافپذیر نیست، انبساط یخ آب میتواند در واقع بلوک چدنی یا آلومینیومی موتور را بشکند و آن را خراب کند. اگر در زمستان نیز شاهد یخ‌زدن آب در لولههای آبکشی منازلتان هستید، یعنی این که دما به ۳۲ درجه فارنهایت یا صفر درجه سانتیگراد رسیده است.
پس از شناسایی این مشکل، ضد یخ اختراع شد. استفاده از ضد یخ، از یخ‌زدن مایع خنک‌کننده تا منفی ۳۵ درجه سانتیگراد جلوگیری میکند. هنگام خرید خودرو از طریق ثبت نام سایپا حتماً به توضیحات پیرامون رادیاتور و مایع خنک‌کننده آن دقت کنید.
یخ‌زدگی جزئی
اگر مایع خنک‌کننده در موتور به‌مرورزمان کاهش یابد یا اگر آن‌قدر بجوشد که ترکیب برابرش با آب را ازدست‌داده و جای خود را به آب بدهد یا اگر دما به زیر منفی سی درجه فارنهایت برسد، احتمال این که مخلوط خنک‌کننده یخ بزند، بسیار زیاد است؛ اما این بدان معنا نیست که موتور از بین میرود و خراب میشود، بلکه فقط یکی از مشکلات فنی خودرو است که قابل‌رفع است.
در بسیاری از موارد، مایع خنک‌کننده یخ نمی‌زند؛ ولی در عوض بسیار منقبض میشود. به عبارتی مایع خنک‌کننده سفت شده و نمیتواند یک بلوک موتور را ترک کند و جریان داشته باشد؛ بنابراین حتی اگر موتور به‌سرعت گرم شود و این مخلوط سفت را تبدیل به مایع کند، بازهم رادیاتور در حالت یخ‌زده و منجمد باقی میماند. هنگامی که این اتفاق رخ دهد، آب نمیتواند از طریق رادیاتور به گردش در بیاید و حتی در دماهای پایین، موتور ممکن است بیش از حد گرم شود و آسیب ببیند. در واقع آسیب ناشی از این اتفاق میتواند به‌مراتب شدیدتر از آسیب وارد شده از ناحیه یخ‌زدن رادیاتور باشد.
یخ زدگی موتور ماشین در سرما
اما زمانی که رادیاتور یخ‌زده باشد، هیچ بخاری وجود نخواهد داشت و نمیدانید که موتور را روشن کنید یا نه. معمولاً در این مواقع بسیار دیر شده است. در این صورت زمانی که دما پایین است، باید به‌دقت مراقب دماسنج باشید.
اگر درجه دماسنج به‌سرعت بالا رفت و در دمای کارکردن معمولی تثبیت نشد، موتور را باید خاموش کنید و رادیاتور برای یخ‌زدن بررسی شود. به‌محض این که رادیاتور شروع به برفک زدن کرد، ماشین عملکرد درستش را آغاز کرده و شما میتوانید حرکت کنید. البته پیش از حرکت مجدداً ترکیب مایع خنک‌کننده را چک کنید و از میزان کافی ضد یخ خاطرجمع شوید.
پلاگ‌ها یا دو شاخههای یخ‌زده
دمای بسیار پایین یا ضد یخ رقیق شده باعث یخ‌زدن آب در بلوک شده و منجمد میشود. این اتفاق برای اصلاً خوب نیست. نیروی انبساط یخ بسیار زیاد است. از آن جایی که رادیاتور یک مخزن پرازآب است، این انبساط میتواند به‌راحتی لولههای ظریف مبدل حرارتی را پاره کند. در حالی تعمیر رادیاتور هزینهبر است، تعمیر موتور بسیار گران‌تر است. خوشبختانه، طراحان موتور این مشکل را پیشبینی کردند و ویژگیای را به موتور اضافه کردند که از واردشدن آسیبهای گران‌قیمت به آن پیشگیری میکند.
زمانی که موتور ماشین ساخته شد، طراح آن سوراخهای بزرگی را از بیرون بلوک به داخل ژاکت آب طراحی کرد. سپس شمعهای فلزی نرم در این سوراخها فشار داده میشوند تا یک مهروموم محکم ایجاد کنند. به این ابزار پلاگ یا دو شاخههای انجماد میگویند و در صورت یخ‌زدن آب، با فشار زیاد و به‌زور از بلوک خارج میشوند.
این دو شاخههای انجماد به‌عنوان راهی برای کاهش فشار عمل میکنند. پیش از آن که موتور به‌کلی خراب شود، میتوانید با کمک یک مکانیک حرفهای شمعهای انجماد را تعویض کنید. در حالت خرابی، موتور همچنان مانند حالت عادی روشن میشود، اما به‌محض ذوب شدن یخها همه چیز به بیرون نشت میکند. خطر جایی به وجود میآید که بدون حضور آب در موتور، هیچ جوشی وجود نخواهد داشت و سنسور دما (که دمای آب را اندازهگیری میکند) همچنان دمای پایین یا دمای معمولی موتور را نشان میدهد.
استفاده از ضد یخ و جلوگیری از یخ زدگی موتور
اگر اپراتور حواس‌پرت باشد، اولین مشکل انسداد موتور خواهد بود. اگر هوا سرد است و بوی شیرین شدیدی به مشام شما میرسد، موتور را خاموش کرده و محل نشت مایع را بررسی کنید. گرچه با این کار وقت زیادی از شما گرفته میشود، اما تعویض دوشاخههای فریز راه‌حل آسان‌تر و کم‌هزینه‌تری نسبت به تعمیر کل موتور است. خاطرتان باشد که تعویض دوشاخههای فریز را حتماً در چک لیست خودرو قبل از سفر درج کنید.
چگونه وضعیت بدتر میشود؟
در بسیاری از موارد، اگر دمای موتور شدیداً کاهش یابد و یا اگر شما برای مدت‌زمان طولانی از سرویس کردن خودروی خود غافل باشد، نه‌تنها دوشاخههای انجماد ترک میخورند، بلکه بلوک موتور از شدت یخ‌زدگی ترک میخورد. حتی ممکن است سیلندرها نیز ترک بخورند. درهرحال احتمال رخ‌دادن هر دو اتفاق وجود دارد.
در این حالت نیز ممکن است موتور روشن شود، اما نه‌تنها تمام مایع خنک‌کننده به یکباره نشت میکند که به‌احتمال زیاد تمام روغن‌موتور به بیرون سرازیر میشود. فشار کم روغن، بلافاصله پس روشن شدن موتور همراه با بوی شیرین ضد یخ، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی و خطرناک باشد.
از یخ‌زدگی شدید خودرو پیشگیری کنید
بهترین کار ممکن این است که مایع رادیاتور ماشین خودرو را هر پاییز در میان تعویض کنید. ترکیب یک‌به‌یک آب و ضد یخ نشان داده است که بهترین محافظ موتور در برابر یخ‌زدگی و جوشیدن است. علاوه بر این، ترکیب درست به حذف اسیدهای مضری که در مدت‌زمان طولانی در موتور جمع میشوند کمک میکند.
اگر در مکانهای بسیار سردی زندگی میکنید، میتوانید یک بخاری برای ساختار موتور استفاده کنید که دمای موتور بیش از حد کاهش نیابد و موتور نترکد. دقت کنید، خودرویی که ساختار موتورش به‌گونه‌ای است که دمای آن بیش از حد کاهش می‌یابد در لیست چه ماشین‌های نخریم قرار دارد.
یخ زدگی آب رادیاتور و دردسرهای فصل سرد
در این مقاله از مجله خودرو بانک به بررسی علل یخ‌زدن رادیاتور و عوارض آن پرداختیم. همان‌طور که نشان دادیم، این اتفاق باعث میشود آسیبهای جدی به موتور وارد شده و حتی باعث ترکیدن آن شود؛ بنابراین بهتر است همیشه سیستم خنک‌کننده خودرو و مایع درون آن را بررسی کنید و از درستی آنها اطمینان کافی حاصل کنید. امیدواریم مطالعه این نوشته برای شما مفید بوده باشد. شما چه پیشنهاد دیگری برای نگهداری از خودرو در فصل‌های سرد سال دارید؟