عبدالناصر همتی که در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو صداوسیما شرکت کرده بود، به تشریح اقدامات و برنامه‌های بانک مرکزی در حوزه سیاست‌های پولی و ارزی پرداخت و با اشاره اینکه تورم یک بحث مهم و ساختاری در کشور ما است، اظهار داشت: در مقاطعی شوک‌هایی ایجاد می‌شود و ما باید ببینیم تورم ریشه‌اش در کجاست. ریشه تورم چند دهه است و در واقع میانگین بلندمدت ما 20 درصد بوده و این میزان امروز کف تورمی است.
وی با بیان اینکه مشکل تورم تنها به سیاست‌های پولی بر نمی‌گردد چراکه دو ناترازی مهم داریم که اگر حل نشود تورم ریشه کن نمی‌شود، گفت: ناترازی اول این است که واردات باید با صادرات غیرنفتی تراز شود و زمانی که تراز نمی‌شود مجبور می‌شوید از ذخایر ارزی بانک مرکزی مصرف کنید که باعث تورم می‌شود. ناترازی دوم برای بودجه دولت است و اصل بر این است که درآمد‌های غیرنفتی باید با هزینه‌ها برابر باشد.
دلار با تورم هدف باید 17 هزار تومان می‌شد
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اگر مسئله اصلی را در اقتصاد نتوانیم حل کنیم در کوتاه مدت می‌توان با سیاست پولی جلوی نوسانات را گرفت. من معتقدم حکمرانی اقتصادی ما غلط است و با این روشی که است در سال‌های متعدد که با تثبیت نرخ ارز بتوانیم نرخ ارز را کنترل کنیم، اگر این لنگر از دست ما خارج شود تورم ایجاد می‌شود. در امسال و سال قبل شوک تحریم و کرونا را داشتیم. درآمد‌های ارزی کشور به شدت کاهش پیدا کرد و با پدیده پولی مواجه شدیم. بنابراین نقدینگی انباشت‌شده سال‌های گذشته شوک انتظارات منفی در جامعه ایجاد می‌کند و سپس بالفعل می‌شود.
همتی درباره هدفگذاری تورمی ادامه داد: هدفگذاری ما این بود که مجموعه سیاست‌ها را خواستیم به این سمت ببریم. ما گفتیم حداقل به هسته سخت نزدیک کنیم و تقریبا اردیبهشت 99 بود که تا پایان اردیبهشت امسال پیش بینی شد. کرونا درآمد‌های ارزی دولت را دچار شوک کرد و دوم اینکه در فشار حداکثری افتاد. ما نرخ ارز را در تورم هدف 17 هزار تومان گذاشته بودیم که به 33 هزار تومان رسید، ولی الان کنترل شد و رسید به 20 هزار تومان.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به افزایش نرخ ارز در سال گذشته، تصریح کرد: اواخر سال گذشته فعل و انفعالاتی باعث افزایش یکباره قیمت کالا‌های اساسی شد و ما از دی ماه به بعد در حال کنترل بودیم که بعد از آن به خاطر کالا‌های اساسی باعث شد نرخ‌ها بالا برود.
وی افزود: ما در سال‌هایی 100 میلیارد دلار درآمد داشتیم ولی تورم 30 تا 35 درصد بود و ما امسال درآمد نفت و گاز نسبت به میانگین سال‌های گذشته تقریبا 80 درصد کاهش پیدا کرد؛ بنابراین وقتی در بودجه وقتی نتوانیم آن را تامین کنیم، از 29 واحد درصد رشد پایه پولی سال گذشته 27 درصد از محل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی می‌شود که ناشی از تبدیل دارایی‌های ارزی خارجی به ریال بود.
تورم هدف امسال را به‌زودی اعلام می‌کنیم
همتی خاطرنشان کرد: برای سال جاری ظرف دو هفته آینده هدفگذاری تورمی تعدیل می‌شود و بزودی اعلام خواهیم کرد. وظیفه مجموعه دولت و مجلس این است که ناترازی بودجه باید حل شود و بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند و سیاست کلان اقتصادی کشور است و صادرات غیرنفتی باید افزایش یابد و واردات کمتر شود تا تراز اتفاق بیفتد. از سویی، هزینه‌های دولت اولا نباید بالا برود و درآمد‌ها باید به سمت مالیات و فروش اموال و دارایی‌ها باشد.
وی افزود: ما اگر به همین نحو جلو برویم و به سیستم بانکی تکالیف سنگین بدهیم و بانک‌های دولتی نتوانند افزایش سرمایه بدهند، مجموعه‌ای از مشکلات و بدهی‌های دولت که جمع شده را داریم که این‌ها در طول سال‌های گذشته اتفاق افتاده و ما باید یک اصلاح ساختار جدی در اقتصاد انجام بدهیم وگرنه اینکه فکر کنیم بانک مرکزی می‌تواند با سیاست پولی این‌ها را حل کند، نمی‌شود.
نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که منتقدان می‌گویند بانک مرکزی با آزاد شدن منابع ارزی بلوکه شده از طریق ارزپاشی نرخ ارز را با اهداف سیاسی پایین می‌آورد، گفت: بانک مرکزی سیاسی نیست و افزایش ارزش پول ملی دستور مقام معظم رهبری است که برای افزایش ارزش پول ملی، نرخ ارز باید کاهش پیدا کند.
وی یادآور شد: نرخ فعلی ارز نرخ واقعی نیست و ما نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را نیز 15900 تومان برای پایان سال 99 اعلام کردیم، بانک مرکزی به ارزپاشی اعتقادی ندارد، اما روند بازار نزولی است و نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند.
همتی تاکید کرد: روند مداخله در بازار طی سال‌های گذشته تغییر کرده و مداخله در بازار متشکل ارزی و توسط خود صادرکنندگان انجام می‌شود. همانطور که امروز بانک مرکزی حتی یک دلار هم ارز در بازار عرضه نکرده، اما ارز‌های عرضه شده در بازار متشکل متقاضی نداشته که نشان می‌دهد دلار پتانسیل پایین رفتن زیر 20 هزار تومان را هم دارد.
