به گزارش قطعات خودرو به نقل از «اخبار خودرو»،تغییر در سطح مدیریت خودروسازان همواره این انتظار را ایجاد می‌کند که گویی قرار است اتفاق تازه‌ای رخ دهد و تحولی در صنعت خودرو ایجاد شود. در این بین؛ دو «رابطه» بسیار اهمیت دارد: نخست؛ رابطه خودروساز با تامین‌کنندگان و دوم؛ رابطه خودروساز با مشتریان. طی سال‌های اخیر این روابط دچار مشکلات و نوسانات جدی شده است. خودروسازان نتوانسته‌اند نقدینگی موردنیاز را برای قطعه‌سازان تامین کنند. نتیجه این مساله، کاهش تیراژ تولید و عدم عرضه خودرو به بازار است. این مساله به‌صورت مستقیم بر مشتری تاثیر می‌گذارد. زیرا اگر تیراژ خودروها افزایش نیابد و عرضه به بازار بیشتر نشود، فاصله قیمتی خودرو از کارخانه تا بازار به‌شدت افزایش می‌یابد. در همین زمینه، با مازیاربیگلو؛ دبیر انجمن صنفی سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو کشور به گفت‌وگو پرداختیم.
بعد از تغییر و تحولاتی که در مدیریت خودروسازی‌ها به وجود آمده، آیا جلسه‌ای بین انجمن صنفی قطعه‌سازان و خودروسازان برگزار شده است؟ مدیران عامل خودروسازان چه موضعی در قبال صنعت قطعه دارند؟
بله؛ هم با مدیرعامل جدید سایپا و هم با مدیرعامل ایران‌خودرو جلسه‌ای را برگزار و مشکلات اصلی مانند قیمت دستوری و عواقب آن را که گریبانگیر قطعه‌سازان می‌شود، مطرح کردیم. به‌هرحال تا وقتی قیمت‌گذاری به این شکل اسخودروست، خودروساز توان پرداخت مطالبات قطعه‌ساز را ندارد و قطعه‌سازان هم با مشکلات بسیاری در زمینه تامین نقدینگی و منابع مالی خود همراه می‌شوند. موارد بسیاری در این جلسات مطرح شد، اما اصل مطلب بحث نقدینگی بود. هر دو مدیرعامل قول مساعد دادند راهکارهایی دارند و این مشکل را حل می‌کنند، اما در مورد جزئیات و این‌که چگونه قرار است بحث نقدینگی را حل کنند، چیزی مطرح نکردند. البته طبیعی است که موضوع تامین نقدینگی زمان‌بر باشد، چون هر دو به‌تازگی سکان خودروسازی‌ها را در دست گرفته‌اند و همچنین به روزهای آخر سال رسیده‌ایم و یک مقدار سردرگمی در این زمینه وجود دارد. ضمن این‌که خودروسازان محصولات را با زیان به فروش می‌رسانند و عملا آخر سال سختی در پیش خواهند داشت.
در بحث قیمت قطعات و قراردادها چه موضوعی مطرح شد؟
بحث قطعه‌سازان در این جلسات، این بود که قیمت قطعات سریع‌تر به‌روز شده و در قراردادهای فی‌مابین لحاظ شود. با این اقدام یک مقدار حساب‌ها شفاف‌سازی می‌شود و خود خودروسازان هم متوجه خواهند شد چقدر بدهی به قطعه‌سازان دارند. مورد دیگر این است که براساس مطالبات سررسیدشده بتوانند برای تامین نقدینگی برنامه‌ریزی کنند. این اصل مطلب بود که در جلسه مطرح شد. البته بحث‌های کیفی و تیراژ تولید هم جزو مواردی بودند که در این جلسات مورد بحث قرار گرفتند. ضمن این‌که موضوع تکمیل‌کردن خودروهای کف که می‌تواند به قطعه‌ساز تزریق مالی کند، به بحث و بررسی گذاشته شد. بیش از 100هزار دستگاه خودرویی که در کف کارخانه‌ها انبار شده، حجم بسیار بالایی است که باید تکمیل و منابع آن آزاد شود.
در بحث به‌روزرسانی قرارداد با قطعه‌سازان آیا هر دو مدیرعامل پذیرفته‌اند قراردادها باید به‌روز شوند؟ آیا درصد خاصی برای تعدیل قرارداد قطعه‌سازان مطرح شده است؟
هر دو مدیرعامل با کلیات موافق هستند و اختلافات معمولا در بحث اجرا پیش می‌آید. اما تعیین جزئیات قیمت‌ها و مدارک مثبته که باید توسط قطعه‌سازان ارائه و در بدنه خودروسازی‌ها بررسی شود، قدری به طول می‌انجامد. البته یکی از بحث‌های مهمی که در این خصوص وجود دارد، قطعات الکترونیکی است، چراکه نرخ چیپ‌ست‌ها آن‌قدر نجومی افزایش پیدا کرده که چندان ساده نیست روی قیمت قطعه‌ساز محاسبه شود.
آیا قطعه‌سازان توانسته‌اند توافق قیمتی با خودروساز داشته باشند؟
تعداد زیادی از قطعه‌سازان توانسته‌اند توافق قیمتی با خودروسازان داشته باشند. در یکی از خودروسازی‌ها روی مبانی قراردادها مسائلی وجود دارد که انجمن در حال پیگیری آن است. انجمن قصد دارد چارچوب اصلی قراردادها را اصلاح کند. این موارد جزو موانعی هستند که کار را یک مقدار سخت کرده است. نمی‌توان خیلی توقع داشت این دو مدیرعامل ظرف همین چند هفته‌ای که سر کار آمده‌اند، تمام مشکلات را حل کنند. نگاه دو مدیرعامل مثبت، روبه‌جلو و البته تعاملی است. اما باید زمان بگذرد تا بتوانیم نتایج کار را ببینیم.
بحثی هم ظاهرا ازسوی یکی از دو شرکت خودروسازی مطرح شده بود که قیمت قطعات باید کاهش یابد و در نهایت قیمت خودرو روند نزولی پیدا کند. این مساله تا چه اندازه صحیح است؟
خیر؛ چنین بحثی مطرح نشده است. موضوع این بود که با افزایش تیراژ برخی خودروها احتمال و امکان این‌که آن خودرو سودده شود، وجود دارد. یعنی با افزایش قیمتی که در سال 1400 اعمال شده، برخی خودروها به جایی رسیده‌اند که نیاز به افزایش تیراژ تولید دارند تا هزینه‌های دستمزد و سربارشان روی تیراژ بالا سرشکن و آن خودرو سودآور شود. البته این امر بدیهی است که هرچه تیراژ یک خودرو افزایش پیدا می‌کند، هم بازار آن سروسامان می‌گیرد و هم قیمت خودرو به سمت اقتصادی‌شدن پیش می‌رود.
نظر قطعه‌سازان در این خصوص چیست؟
قطعا قطعه‌سازان هم مایل به افزایش تولید هستند. اما افزایش تولید نیازمند منابع مالی است. باید نقدینگی تزریق شود. اما درحال‌حاضر متاسفانه این امکان وجود ندارد و نقدینگی برای تزریق شدن نیست.
این افزایش تیراژ تولید روی چه خودروهایی برای سودده شدن مد نظر بوده است؟
در مورد سایپا مدیرعامل این شرکت دو خودرو کوییک و شاهین را نام بردند که در صورت افزایش تیراژ می‌توان نسبت به سودده شدن آن امیدوار بود. در مورد شرکت ایران‌خودرو هم افزایش تیراژ تولید خودروهای سودده‌تر مثل تارا و خودروهایی که پسوند پلاس دارند، مطرح است.
دلیل اصلی که برخی خودروها نمی‌توانند افزایش تیراژ داشته باشند، چیست؟
چند مشکل در این خصوص وجود دارد؛ یکی این‌که با توجه به مشکل تامین نقدینگی برای قطعه‌سازی‌ها، عملا توانی برای قطعه‌سازی که بخواهد مواد موردنیاز را تهیه کند، وجود ندارد. بارها اشاره کرده‌ایم قطعه‌سازان پول قطعات را چند ماه بعد دریافت می‌کنند، اما خرید مواد اولیه را به‌صورت نقدی انجام می‌دهند. بنابراین یک مشکل عمده این است که قطعه‌سازان توان آنکه بخواهند نقدینگی بیشتری را جذب کنند، ندارند. از سوی دیگر، مشکل مهمی که وجود دارد، همان بحث قطعات الکترونیکی است که مشکل همه خودروسازان دنیاست. این مساله خود مانع مهمی بر سر راه افزایش تیراژ تولید خودروسازان محسوب می‌شود. این مساله تبدیل به یک چالش اساسی در صنعت خودرو جهان شده است. می‌بینیم که خودروسازان آمریکایی در سال گذشته 30درصد افت تیراژ را تجربه کردند، کره‌ای‌ها نیز تا 25درصد افت تیراژ داشته‌اند. بنابراین نقدینگی و تامین قطعات الکترونیکی باعث شده است افزایش تولید به‌سختی انجام شود. ضمن این‌که دو خودروساز کشور یک مشکل دیگر به اسم خودروهای ناقص دارند که باید آنها را تکمیل و به بازار عرضه کنند. افزایش تیراژ تولید کار چندان راحتی در کوتاه‌مدت نیست یعنی تا زمانی که منابع مالی موردنیاز آن پیدا شود.
