یادداشت اختصاصی قطعات خودرو
کمبود کار و راحت‌طلبی جوانان از جمله چالش‌های جدی جامعه امروز ایران است که تبعات منفی بسیاری برای افراد و جامعه به همراه دارد. دلایل مختلفی برای این دو پدیده وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به رشد جمعیت، تغییرات تکنولوژیکی، سیاست‌های اقتصادی و در نتیجه راحت‌طلبی جوانان اشاره کرد. برای حل این مشکل، اقداماتی مانند ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، آموزش مهارت‌های لازم و تغییر نگرش جوانان ضروری است.
بی‌ثباتی اقتصادی، مشکل کمبود کار را تشدید می‌کند
بیکاری یکی از چالش‌های جدی جامعه امروز ایران است که تبعات منفی بسیاری برای افراد و جامعه به همراه دارد. بررسی آمار اشتغال کشور طی 17 سال گذشته نشان می‌دهد که تعداد شاغلان کشور طی این مدت به دلایلی مانند تحریم‌ها، تثبیت نرخ ارز و جذاب شدن واردات، عدم پیاده‌سازی طرح‌های توسعه مهم و سرمایه‌گذاری‌های بین‌نسلی، از 20.6 میلیون نفر در سال 1384 به 23.7 میلیون نفر در پایان سال 1401 رسیده است که نشان‌دهنده افزایش 3.1 میلیون نفری است.
با نگاهی به خالص اشتغالزایی در این مدت می‌توان گفت که دولت‌های برسرکار آمده در ایران معمولا وعده ایجاد سالانه یک میلیون شغل را می‌دهند، اما زمانی که به خالص اشتغالزایی کشور توجه می‌شود، در نگاه اول به‌نظر می‌رسد وعده دولت غیرواقعی بوده یا آمارسازی شده است. اما باید توجه داشت که شغل ایجاد شده یا ناپایدار بوده یا اینکه جای مشاغل حذف‌شده را در آمارها پر کرده است. به عبارتی، بی‌ثباتی اقتصادی است که با نوسانات نرخ ارز، تورم، نوسانات شدید قیمت مواد، افزایش هزینه‌های تولید و سایر ریسک‌ها، برخی مشاغل را حذف و زحمات دولتمردان را در حوزه اشتغال کم‌اهمیت می‌کند.
دلایل کمبود کار و راحت‌طلبی جوانان
-بازارهای مالی
یکی از عوامل مهمی که باعث افزایش ریزش نیروی انسانی در ایران شده است، رشد بازارهای مالی است. در سال‌های اخیر، بازارهای مالی، جذابیت زیادی برای جوانان پیدا کرده‌اند. بسیاری از جوانان، به امید کسب درآمدهای بالا، به این حوزه‌ها روی آورده‌اند. این امر باعث شده است که کارجویان، با دست پر به مذاکره با کارفرمای فعلی خود بپردازند. آن‌ها می‌دانند که در صورت عدم پذیرش پیشنهاد شغلی، می‌توانند به راحتی در بازارهای مالی مشغول به کار شوند.
-شبکه‌های اجتماعی
عامل دیگر در افزایش چالش‌های جذب نیروی انسانی در کشور، فراگیرشدن شبکه‌های اجتماعی است. شبکه‌های اجتماعی به کارجویان امکان می‌دهند تا با شرکت‌های مختلف در ارتباط باشند و پیشنهادات شغلی بهتری دریافت کنند. این امر باعث شده که کارجویان، گزینه‌های بیشتری برای انتخاب داشته باشند و راحت‌تر بتوانند شغل مورد نظر خود را پیدا کنند.
-مهاجرت
عامل سوم، مهاجرت است. در سال‌های اخیر، مهاجرت به یک پدیده فراگیر در میان جوانان ایرانی تبدیل شده است. دلایل این پدیده را تورم سرسام‌آور سال‌های اخیر و تبلیغات سبک زندگی غربی می توان نام برد. درواقع تورم سرسام‌آور باعث شده است که جوانان ایرانی، امید چندانی به آینده نداشته باشند و به دنبال فرصت‌های شغلی و زندگی بهتر در خارج از کشور باشند.
مهاجرت، تنها به فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر و نخبگان محدود نمی‌شود. بلکه فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معمولی و حتی تکنسین‌ها نیز به فکر مهاجرت افتاده‌اند. در میان این افراد، استعدادهای جوان و نابی وجود دارند که از دسترس شرکت‌ها و کسب‌وکارهای بزرگ خارج شده‌اند. این افراد، می‌توانستند نقش مهمی در توسعه کشور ایفا کنند، اما به دلیل مهاجرت، از این فرصت محروم شده‌اند.
-راحت‌طلبی جوانان
راحت‌طلبی جوانان نیز یکی از عواملی است که می‌تواند در پیدا نکردن شغل توسط آن‌ها تأثیرگذار باشد. برخی از جوانان به دلیل نداشتن انگیزه و پشتکار، حاضر نیستند سخت کار کنند و در نتیجه از یافتن شغل مناسب باز می‌مانند.
راهکارهای حل مشکل
برای حل مشکل کمبود کار و راحت‌طلبی جوانان، اقداماتی مانند موارد زیر ضروری است:
1)ایجاد فرصت‌های شغلی جدید: دولت باید با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی مناسب، زمینه ایجاد فرصت‌های شغلی جدید را فراهم کند. این سیاست‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-تسهیل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی: دولت باید با ایجاد شرایط مناسب، زمینه را برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم کند. این امر می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید شود.
-حمایت از بخش خصوصی: دولت باید از بخش خصوصی در ایجاد فرصت‌های شغلی جدید حمایت کند. این حمایت‌ها می‌تواند شامل ارائه تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی، و آموزش‌های مهارتی باشد.
-توسعه صادرات: توسعه صادرات می‌تواند منجر به افزایش درآمدهای ارزی کشور و در نتیجه ایجاد فرصت‌های شغلی جدید شود.
2)آموزش مهارت‌های لازم: آموزش مهارت‌های لازم به جوانان می‌تواند آن‌ها را برای ورود به بازار کار آماده کند. این آموزش‌ها می‌تواند در قالب آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، آموزش‌های دانشگاهی، و آموزش‌های مجازی ارائه شود. همچنین آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان می‌تواند آن‌ها را برای زندگی مستقل و موفق آماده کند. این مهارت‌ها می‌تواند شامل مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های حل مسئله، و مهارت‌های مدیریت زمان باشد.
3)تغییر نگرش جوانان: تغییر نگرش جوانان نسبت به کار و تلاش می‌تواند آن‌ها را به سمت اشتغال سوق دهد. این تغییر نگرش می‌تواند از طریق آموزش‌های عمومی، آموزش‌های شغلی، و الگوسازی انجام شود.
4)حمایت از کارآفرینی جوانان: حمایت از کارآفرینی جوانان می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید کمک کند. این حمایت‌ها می‌تواند شامل ارائه تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی، و آموزش‌های مهارتی باشد.
5)فراهم کردن فرصت‌های شغلی در مناطق محروم: فراهم کردن فرصت‌های شغلی در مناطق محروم می‌تواند به کاهش بیکاری در این مناطق کمک کند. این امر می‌تواند از طریق سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی، ایجاد صنایع کوچک و متوسط، و آموزش مهارت‌های مورد نیاز انجام شود.
6)تغییر نگرش جامعه نسبت به کار: جامعه باید به کار و تلاش به عنوان یک ارزش تلقی کند و جوانان را به این امر تشویق کند. این تغییر نگرش می‌تواند از طریق آموزش‌های عمومی، تبلیغات، و فرهنگ‌سازی انجام شود.
